Türkiye caz ailesi Maffy Falay’ı uğurladı

Bizim bir ailemiz var; hem küçük hem geniş; hem birbirimizi yakından tanıyoruz hem tanımıyoruz; hem çok farklı düşünüyoruz hem de aynı duygu ve ruh dünyasında sık sık buluşuyoruz. Dün (1 Ekim) akşam ailemiz son görevini yaptı ve herkesin çokça duygulandığı, çokça gülüştüğü, çalgılı sohbetli bir etkinlikle ailenin çınarlarından Muvaffak (Maffy) Falay’ı sonsuzluğa uğurladı. 32. Akbank Caz Festivali başlarken kaleme aldığım yazıda, Maffy Falay akşamı için “şimdiden heyecanlanıyorum” diye yazmıştım. Doğrusu heyecanlandığım kadar ve hatta fazlası varmış.

Akbank Sanat’ın o küçücük ama müzisyenler eve misafirliğe gelmiş havasını veren, büyülü akustiğiyle pek sevdiğimiz salonunda tam da Maffy’ye yakışır ve tüm tanıklarını çok mutlu eden bir akşam yaşandı. Program, Maffy Falay’ın caza, ama sırf en iyi caza adanmış hayatının son kesitine ve geçip giden yılların onda bıraktıklarına ışık tutan “Maffy’nin Cazı” belgeseliyle açıldı. Belgeselin yönetmeni Deniz Yüksel Abalıoğlu, hayatına ilk elden tanık olmak için İsveç’teki evinde onunla bir süre yaşamış. Maffy’nin evi neresi? Türkiye miydi, İsveç miydi? Dünyası çok yalnız mıydı, kalabalık mıydı? Geçmişte çoğuyla tanıştığı kendisinin deyimiyle o “çok büyük”, o “yüksek” insanların (Dizzy Gillespie, Bill Evans, Kenny Clarke ve tabii ille de ve en önce Charlie Parker) dünyasından gelerek zamaneyle ilişkisi nasıldı? Bu soruların izleğinde, Maffy’nin gümbür gümbür trompetiyle akıp giden Maffy’nin Cazı belgeseli,  Hakan Rauf Tüfekçi’nin deyimiyle “Türk cazının ilk dünya starının” dünyasına açılan ilk kapı olsun ve dilerim ki gerisi gelsin.

Uğurlama programı, Maffy’nin Türkiye’ye gelişlerinde birlikte çaldığı, her biri yeni İstanbul caz sahnesinin en yetenekli isimlerinden olan müzisyenlerin dinletisiyle devam etti. Davulda Ferit Odman, saksafonda Engin Recepoğulları, piyanoda Can Çankaya ve kontrbasta Kağan Yıldız, hem Maffy’nin konserlerinde mutlaka yer verdiği parçaları çaldılar hem de onunla ilgili binlerce anılarından birkaçını bizlerle paylaştılar. Onlar için nasıl bir dost insan ve ne çok şey öğrendikleri bir öğretmen olduğunu, Maffy’nin bulaşıcı neşesini ve esprilerini canlandırarak anlattılar. Huysuzluklarından da dem vurdular. Ama tam da bu az beğenen, neşeli olduğu kadar aksilenen, maskeler ardında yaşamayan sahiciliği onu Maffy yapmadı mı? Kuşlara ekmek hazırlarken de müzik yaparken de aynı özen, aynı ciddiyet, işine aynı saygı onu Maffy yapmadı mı?

Cazın büyüsü programlarından tanıdığımız Hakan Rauf Tüfekçi ve Lale Plâk’tan bildiğimiz Hakan Atala da parçaların aralarında söz aldılar ve onun “nev-i şahsına münhasır” kişiliğinden ve İstanbul’daki hayatından kesitler sundular. Bir süre önce kapanan Lale Plâk, Maffy’nin İstanbul’da olduğu uzun yaz günlerini dostlarıyla sohbet içinde geçirdiği mekanlardan biri. Onun Charlie Parker sevgisini ve Miles Davis hoşnutsuzluğunu iyi bilen Atala, Maffy gelmeden hemen önce sırf tepkisine şahit olmak için Davis’in posterini Parker’ınkinin önüne koyduklarını, Maffy’nin her seferinde posterlerin yerini değiştirdiğini ve daha bir çok anılarını anlattı. İsveç’teki yakın dostlarından Osman İkiz de oradaydı ve büyük bölümüne tanık olduğu Maffy’nin hayat öyküsünü konu alan kitabının yakında çıkacağı müjdesini verdi.

Tüm dostlarının bizlere ilettikleri duygu, bir kayıp duygusundan çok Maffy’yle birlikte çalmış ve zaman geçirmiş olmanın paha biçilmez zenginliğiydi. Bunlara nail olamamış insanlar olarak belki çokça hayıflandık. Yine de bu uğurlama akşamıyla bu emsalsiz hayata ucundan bucağından da olsa dokunmanın coşkusu ağır basıyor şimdi. Ama şu soruyu da sormadan edemiyorum: 1930’da Kuşadası’nda başlayan ve 22 Şubat 2022’de İstanbul’da sona eren, sayısız insana dokunan ve eşsiz bir caz duyuşu ve pratiğiyle yaşanan bu hayat, Darülaceze’de sonlanmak zorunda mıydı? Ahmet Muvaffak Falay, onlarca albümde topladığı o fotoğraflara son kez baktı, yıllar içinde bu dünyadan uğurladığı dostlarını bir kez daha teker teker andı ve hiç susmayacak müziğini bize armağan bırakarak “sıra bende” dedi.

Alper Kaliber

Cazkolik.com / 02 Ekim 2022, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN