Gülşah Erol'un yeni albümünde çelloya yönelik geleneksel algının dışına taşan yenilikçi bir alan yaratıyor

Çellist Gülşah Erol'u son yıllarda özellikli projeler içinde izledik. Konserlerde kimi zaman özgür cazın dünyaca ünlü isimleri Peter Brotzmann, Joe Mcphee ile, kimi zaman birbirinden farklı isimlere eşlik ettiğini gördük.

Ama caz dinleyicisinin Gülşah Erol'la tanışması ilk albümü "Yekpare"ye dayanır. Neyzen Burak Malkoç ve perküsyoncu Serdar Alkan ile kaydettiği müziklerde üç farklı enstrümanın kubbedeki yankısı hâlâ sürerken, Erol, aradan geçen on yılı hızlı bir tempoyla katetti.

İki yıl önce Scar albümünü yayınlayan Erol'un soundundaki tını müzikal türleri sınırsızlaştırsa da yaşamındaki seslerin ortak duygusundan fazla uzaklaşmıyor, aidiyetini arşenin ucundan yayıyor.

Bu arada, 2019'da Coşkun Karademir ile çıkardığı Göç isimli single da Erol'un diskografisinde kritik bir kavşaktı bence. Bağlamayla çellonun sesi iki dünyanın kutbunu birbirine yaklaştırırken bir yıl sonra Birds Ensemble ile kaydettiği "Where Has My Breath Gone" isimli canlı kayıt, bir çellistin klasik müzik dışında sınırlı görünen müzikal alanın aslında ilgili, meraklı ve yaratıcı iseniz genişleyebileceğini ispatlıyordu.

Gülşah Erol Birds Ensemble ile aynı sene Ouroboros albümünü yayınladı. Yeni albümü "Jazz for My Little Cello"ya gelmeden önce bu albüm üzerinde kısacık duralım.

Çelloda Erol'a saksofonda Barış Ertürk, piyanoda Barış Büyükyıldırım, basta Feryin Kaya ve davulda Eralp Güven'in eşlik ettiği Birds Ensemble, bu albümle, Türkiye caz sahnesinin müzikal perspektifine önemli katkıda bulundu. Bir cazsever olarak daha önce bahsetme fırsatı bulamadığım bu albümün önemini yeni albüm vesilesiyle hatırlatmak istedim. Bu albümdeki müzikleri başka bir yazıda ayrıca ele almak gerekli.

Geçen sene, Pianissimo isimli single çalışmada dinlediğimiz Gülşah Erol'dan birkaç gün önce yeni albüm haberi geldi;

Jazz for My Little Cello

Birds Ensemble'a göre daha farklı bir yolculuk gibi duruyor. Besteler Gülşah Erol'a ait. Düzenlemelerin de Erol'a ait olduğu albümde tenor saksofonda Barış Ertürk, alto saksofonda Duru Tuna, piyanoda Yiğit Avcı, bas gitarda Yiğit Can Öztop, davulda Burak Cihangirli var.

Gülşah Erol'un arşesi zaman zaman acımasız bir lirizme kayıyor. Çello sesi için insan sesi duyarlığına en yakın enstrüman denir. Uzun yıllar önce Pablo Casals'in adını daha bilmeden dinlediğim bir kaydından etkilenmiştim. Sonra o kaydın 1962 yılında ABD Beyaz Sarayda verdiği konserin kaydı olduğunu öğrenmiştim. Song of the Birds'deki çello 20. yüzyılın unutulmaz seslerindendir.

Yeni albüm Jazz for My Little Cello'da özellikle Remembrance'tan söz etmek istiyorum. Oldukça başarılı bulduğum bu kayıt nadir bir uyumun sembolü. Saksofon ve çellonun aşkına ensembl'ın diğer enstrümanları saygılı eşlikle seyre durmuş bir icra dinletiyor bize. Bu nevi ikili uyum icraları zor ve yoğunlaşılmış işçilik gerektirir. Benzeri işçilik bir sonraki Everything is Gonna Be Alright ile devam ediyor.

Aslında, ilk parça Love'dan sonra sanki Ouroboros tarzına meyletmiş Gülşah Erol. Love ve Autumn balada yakın new age, neo klasik, pop iken devamındaki çoğu parçada davulun süpürgeleri, nefeslilerin çello ile paralel çalımı ve soloları çello merkezli ensembl cazın sıradışı örneklerini vermiş.

Çello sesi büyük bir orkestranın içinde değilse baskın ve yönlendiricidir ve dinleyiciyi belli bir algının içinde tutması muhtemeldir. Gülşah Erol'un Jazz for My Little Cello albümünde çellonun diğer solist enstrümanlarla kurduğu yakın ve eşit ilişki albümdeki müzikleri kendi caz tarihimiz içinde de etkileyici ve benzersiz bir konuma yükseltiyor. 

Menuhin Müzik Akademisi, Zürih Konservatuarı, Tibor Varga Müzik Akademisi, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuarı, Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuarı ve Bahçeşehir Üniversitesi gibi kurumlardan eğitim alan Gülşah Erol gibi bir sanatçı ABD ve Avrupa sathında dahi az sayıda olan caz keman ve çellocuları arasında bizim için bir şans. Ayrıca, sadece icracı olarak değil, besteci ve proje üretici olarak katkısı yaratıcı çabasının genişlemesini, belli bir çevrenin içinde kalmamasını da sağlıyor, repertuvarımızı ve algımızı genişletiyor

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 21 Mayıs 2022, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN