"Yılın En İyi Albümleri 2020" dosyası yayında. Bir başka deyişle, Cenk Akyol'un tabiriyle 'lanet olası yılın' en iyilerine geldi sıra. Öncelikle, aşağıda seçimlerini okuyacağınız sevgili dostlarımıza çok teşekkür ediyoruz. Onların samimi çabalarıyla bu dosyanın ülkemizde yayınlanmış en yetkin değerlendirme ve başvuru kaynağı olması temel arzumuz.

 

Bu yıla dair notlara gelirsek; Öncelikle, bu sene Ali Haluk İmeryüz aramızda yok. Umarız gelecek yıl yeniden buluşuruz. Zekeriya Şen ise geçirdiği Covid-19'un hemen ardından seçimleriyle hızla dosyada yerini aldı, geçmiş olsun diyoruz. Bu yıl iki yeni dostumuz var, 64 yıllık geçmişe sahip Lale Plâk'ın kapanma haberi geçen sene tam bugünlerde hepimizi çok üzmüştü. Lale Plâk'ın sahibi Hakan Atala cazı çok yakından takip eden iyi bir caz dinleyicisidir, onun seçtiği albümlerle aramızda olmasını önemli buluyoruz. Yanısıra, soul ve RB müziğin tarihine ve bugününe yönelik yazıları ve analizleriyle müziksevere bambaşka bir pencere açan Aykut Öger yazılarıyla olduğu kadar yılın en iyileri dosyasına yıla dair seçimleriyle de güç kattı.

 

Geçen senelerde olduğu gibi Cenk Erdem yine pop/soul/RB değerlendirmesiyle aramızda olacak. Murat Beşer bu yıl biri caz, diğeri yerli müzikte pop/rock/hip hop ve alternatif müziklerden bir liste hazırladı. Aptülika ise yerli caz, yerli/yabancı rock ve blues albümleriyle dosyada yer alırken Güven Erkin Erkal bu sene single'lar için ayrı bir listeyle öncü oldu. Bu yıl liste yerine uzun bir metni tercih eden Cenk Akyol seçimlerini kendi renkli kelimeleriyle anlatıyor. Ümit Baykara uzun listesiyle mükemmel bir başvuru kaynağı hazırladı bize. Turgay Yalçın bu sene sürpriz bir 'Arşiv Sandığı' ile kulaklarımızı şımartacak. Burak Sülünbaz da seçtiği her albüm için özel metinler hazırlayarak adeta dinleyicisini önceden hazırlıyor. Gelecek yıl sorunları geride bırakmış, festivallere ve konserlere kavuşmuş olarak yeniden buluşmak üzere okurlarımıza da gösterdikleri destek ve yakınlık için teşekkür ediyoruz.

 

Cazkolik.com

 

 

---

 

 
 Müzik yazarı, eleştirmenler ve radyo programcılarına sorduk:
 

 

Sizce 2020`nin yerli ve yabancı en iyi 10 albümü hangileri?
 

Yazar, eleştirmen ve radyo programcısı dostlarımıza yukardaki soruyu sorduk ve seçimlerinde serbest bıraktık. Yani, bu listelerin adını "Top 10" olarak belirledik ama içini doldurmak tercihlere kaldı. Aşağıda okuyacağınız listeleri bu kadar zengin ve çeşitli yapan da bu oldu zaten.

 

 

---

 

 

Best of 2020 / Yerli (Sıralı)

 

01 30. Akbank Caz Festivali "Dün Bugün Yarın" (Doublemoon Records/Gloss Musik)
02 Bilge Günaydın "Day Dreams" (Ada Müzik)
03 İlhan Erşahin's Istanbul Sessions "Bir Zamanlar Şimdi" (Nublu Records)
04 Serkan Emre Çiftçi "Ekim" (Lu Records)
05 Cenk Erdoğan "Arıyorum Hâlâ" (CK Music Production)

 

Best of 2020 / Yabancı (Sıralı)

 

01 Gregory Porter "All Rise" (Blue Note)
02 Kenny Barron and Dave Holland Trio "Without Deception" (Dare2Records)
03 Joey Alexander "Warna" (Verve Records)
04 Tim Garland "Refocus" (Edition Records)
05 Marcin Wasilewski Trio and Joe Lovano "Arctic Riff" (ECM)
06 Tigran Hamasyan "The Call Within" (Nonesuch)
07 John Hollenback "Songs You Like A Lot" (Flexatonic Records)
08 Terje Rypdal "Conspiracy" (ECM)
09 GoGo Penguin "GoGo Penguin" (Blue Note)
10 Artemis "Artemis" (Blue Note)
11 Christian McBride Big Band "For Jimmy, Wes and Oliver" (Mac Avenue)
12 Joshua Redman/Brad Mehldau/Christian McBride/Brian Blade "Round Again" (Nonesuch)

 

---

 

 

Best of 2020 / Yerli (Sırasız)

 

- 30. Akbank Caz Festivali “Dün Bugün Yarın” (Doublemoon Records/Gloss Musik) [Tasnif dışı, 30 caz yılımız]

 

- Cenk Erdoğan "Arıyorum Hâlâ" (CK Music Production)
- Emin Fındıkoğlu +12 "Concision" (Plak ve Ben)
- Erkan Oğur "Kimse Kalmadı" (Kalan Müzik)
- Güç Başar Gülle "Bensiz (Live)" (Meypom)
- Tolga Tüzün "It's About Time"

 

Best of 2019 / Yabancı (Sırasız)

 

- Vincent Peirani and Emile Parisien "Abrazo" (ACT)
- Maria Schneider Orchestra "Data Lords" (ArtistShare)
- GoGo Penguin "GoGo Penguin" (Blue Note)
- Pat Metheny "From This Place" (Nonesuch)
- John Scofield "Swallow Tales" (ECM)
- Shabaka and The Ancestors "We Are Sent Here By History" (Impulse!)
- Carla Bley/Andy Sheppard/Steve Swallow "Life Goes On" (ECM)
- Joshua Redman/Brad Mehldau/Christian McBride "Round Again" (Nonesuch)
- Kenny Barron and Dave Holland Trio "Without Deception" (Dare2Records)
- Jazzrausch Bigband "Beethoven’s Breakdown" (ACT)
- Andreas Schaerer "The Waves Are Rising, Dear!" (ACT)
- Tigran Hamasyan "The Call Within" (Nonesuch Records)

 

Bir de Brad Mehldau’nun tamamını dinlemediğim solo albümü "Suite April" 2020 var. Nisan’da Nonesuch’tan çıktı, ilk Coronavirus dalgasını Hollanda’da geçirirken bestelediği 12 parça. Her şeyin nasıl değiştiğini anlattığını düşünüyorum. 

 

---

 

 

Best of 2020 / Yerli (Sırasız)

 

- Elif Çağlar Muslu "Come Me Come Te" (Edizioni Musicali)
- Erkan Oğur "Kimse Kalmadı" (Kalan Müzik)
- 30. Akbank Caz Festivali "Dün Bugün Yarın" (Doublemoon Records/Gloss Musik)
- Genco Arı "Agoraphobia" (GTR Müzik)
- Nevi "Istanbul Edition" (Losen Records)
- Güç Başar Gülle "Bensiz (Live)" (Meypom)
- Enver Muhamedi "Letter to K" (Enver Muhamedi)
- Teneffüs "Sabah İçin" (Lin Records)
- Önder Focan "Nu Book" (Focan Jazz)

 

Best of 2020 / Yabancı (Sırasız)

 

- Chick Corea "Plays” (Chick Corea Production)
- Aaron Parks "Little Big II: Dreams of A Mechanical Man" (Ropeadope)
- Joshua Redman/Brad Mehldau/Christian McBride "Round Again" (Nonesuch)
- Maria Schneider "Data Lords" (ArtistShare)
- Keith Jarrett "The Budapest Concert" (ECM)
- Kenny Barron and Dave Holland Trio "Without Deception" (Dare2Records)
- Pat Metheny "From This Place" (Nonesuch Records)
- Charles Lloyd "8: Kindred Spirits (Live from the Lobero)" (Blue Note)
- Marcin Wasilewski Trio and Joe Lovano "Arctic Riff" (ECM)
- Artemis "Artemis" (Blue Note)

 

---

 

 

Best of 2019 / Yerli Caz (Alfabetik)

 

- Bilge Günaydın “Daydreams”  (Ada Müzik)
- Eylül Biçer “Byblos”  (SIMU Records)
- Erkan Zeki Ar “Tecelli”  (Self Production)
- Güç Başar Gülle “Bensiz (Live)”  (Meypom)
- Mehmet Ali Sanlıkol Whatsnext? “The Rise Up"  (Dünya)
- Serkan Emre Çiftçi “Ekim”  (Lu Records)
- SO Duo "Sabır/Patience Fruit"  (Bilgi Music Label)
- Su İdil “Anlat Bana”  (Pb Müzik)
- Şevket Akıncı "Radyo Ekoton"  (Kalan Müzik)

 

Best of 2020  / Yerli Pop - Rock - Hip Hop - Alternatif (Alfabetik)

 

- Ağaçkakan “Kendiliğinden” (Sony Music)
- Akın Sevgör “Formation” (Tantana Records)
- Ali Deniz Kardelen “Diverse” (Ali Deniz Kardelen)
- Can Güngör “Sular Dar” (Sony)
- Daniska “Mış Gibi” (Garaj Müzik)
- Dodan “Zaman” (Kalan Müzik)
- Doğan Duru “Epoch” (Pasaj Garaj Müzik)
- Duble Salih “Çifte Çifte” (Duble Salih)
- Ebren Trio “Yıldız Tozları” (Kalan Müzik)
- Kerem Yeğinboy “Nedensiz Dünya” (Avrupa Müzik)
- Kırkbinsinek “Toprak Ana” (Venüs Müzik)
- Knight Errant “Ruhların Büyük Göçü / The Grand Migration Of Souls” (Independent)
- Mert Topel “Dreamcatcher” (Stüdyo Arı)
- Metalium “Tenebris” (Babajim)
- Olta 1 (Olta)
- Ozan Kotra “Hava Durumu” (Garaj / Plak ve Ben)
- Rom Blue “Letafet” (Metarecords)
- Sabih Cangil “Sabih Cangil 50. Yıl” (SCP)
- Salih Korkut Peker “Denize Dik” (Lu Records)
- Sema Moritz “Vazgeçmem” (Kalan Müzik)
- So Duo “Kırksabır / Patience Fruit” (İstanbul Bilgi Üniversitesi)
- Tolga Şanlı “Vouves” (Stüdyo Arı)
- Tufan Demir "Perennials" (sensibleworks)
- Yasak Helva “Rektefe” (Yasak Helva)
- Zeyn’el “Düştüm Yollarına” (Sounderland) 
 

 

---

 

 

Zor günler geçiren gezegenimiz 2020 yılının bitmesini büyük bir istekle beklerken, belki hep birlikte olumlu bir şeyler de aradığımız günlerimizi saymaya başlamış olabiliriz. Caz müziğinin müdavimleri ve onu üretenlerinin daha az buluştuğu günler yaşamış olsak da, kendi başlarına kalmak zorunda kalan müzisyenler biraz daha fazla proje üretip biraz daha kendi içlerine bakma fırsatı bulmuş olmalılar ki, bu yıl yerli albümlerin daha çok üretildiğine tanık oluyoruz. Yalnızca içinde bulunduğumuz salgın günlerinde değil her felaket döneminde de en ‘vazgeçmeyenler’in başında gelen müzisyenler, belli ki küresel olana ve her insani duruma karşı müzikal duruşlarını yine ‘üreterek’ sürdürmeyi başarmış gözüküyor. Teknolojik değişimlerin getirdiği ‘kişisel yapımcılık’ ürünlerinin de arttığı bu dönemi, sonraki yıllarda başlangıç yılları olarak hatırlayacağımızı sanıyorum. Birer düzine yerli ve yabancı “en iyi albümler” seçimlerim, olsa olsa tadımlık nispetinde ve caz severlere birer öneri olarak aşağıdaki listelerde yer alıyor, diğerleri ise değeri yeniden yükselişe geçen ‘radyo günleri’nde.

 

Best Of 2020 / Yerli Caz (Sırasız)

 

- Erkan Oğur "Kimse Kalmadı" (Kalan Müzik)
- Genco Arı "Agoraphobia" (GTR Müzik) 
- Emin Fındıkoğlu +12 "Concision" (Plak ve Ben)
- Engin Özşahin "Sequence Of Emotion" (Futura Prod.)
- Önder Focan Trio "Nu Book" (Focan Jazz)
- Teneffüs "Sabah İçin" (Lin Records)
- Cem Tan Quintet "Free Form Transpersonal" (Tamar Records)
- Nevi "İstanbul Edition" (Losen Records)
- Fahir Atakoğlu "For Love" (Fahir Atakoğlu)
- Adnan Dura "Piri" (Adnan Dura)
- Mehmet Ali Sanlıkol What's Next "The Rise Up: Stories of Strife,Struggle and Inspiration" (Dünya Inc.)
- Cenk Erdoğan "Arıyorum Hâlâ" (CK Music Production)
- Mehmet Polat "The Promise" (Aftab Records)

 

Best Of 2020 / Yabancı Caz (Sırasız)

 

- Oded Tzur "Here Be Dragons" (ECM)
- Gil Scott-Heron and Makaya McCraven "We're New Again" (XL)
- Chicago Underground Quartet "Good Days" (Astral Spirits)
- Tigran Hamasyan "The Call Within" (Nonesuch Records)
- John Scofield "Swallow Tales" (ECM)
- Shabaka and The Ancestors "We Are Sent Here By History" (Impulse!)
- Matthew Tavares and Leland Whitty "Visions" (Third Side Music)
- Jean-Louis Matinier and Kevin Seddiki "Rivages" (ECM)
- Nubya Garcia "Source" (Concord Jazz)
- Wolfgang Haffner "Kind Of Tango" (ACT Music)
- Carla Bley "Life Goes On" (ECM)
- Dino Saluzzi "Albores" (ECM)

 

---

 

 

Best Of 2020 / Caz (Yerli)

 

- Genco Arı "Agoraohobia" (GTR Müzik)
- Sevinç Yurdem "Selections" (EMI/Kent)
- Eylül Biçer "Byblos" (SiMU Records)

 

Best Of 2020 / Rock (Yabancı)

 

- Deep Purple "Whoosh!" (Edel)
- Bruce Springsteen "Letter To You" (Bruce Springsteen)
- Power Up "AC/DC" (Leidseplein Presse)

 

Best Of 2020 / Rock (Yerli)

 

- Kıyı "Renk" (Mirage)
- Baba Zula "Hayvan Gibi" (Night Dreamer Gülbaba Records)
- Sabih Cangil "Sabih Cangil 50. Yıl" (SCP)

 

Best Of 2020 / Blues (Yabancı)

 

- Josh Teskey Ash Grunwald "Push The Blues Away" (Ivy League Records)
- Elvin Bishop Charlie Musselwhite "100 Years Of Blues" (Alligator Records)
- Anthony Gomes "Containment Blues" (Up 2 Zero)

 

Best Of 2020 / Blues (Yerli)

 

- Özgür Hazar "Sad and Blue" (Özgür Hazar)
- Göksenin "Women’s Blues" (Göksenin)

 

---

 

 

2020 zor geçti. Müzisyenler ve onlara stüdyolarda, sahnelerde yardımcı olan tüm çalışanlar için bu zorluklar katmerlenerek büyüdü. Müzisyenler bu şartlar altında da üretmeyi sürdürdü. Belki bu durum kimi müzisyen için kayıt ve yayınlama aşaması yavaşlattı. Ancak ortaya çıkanlar bile “10” ile sınırlanan şu listelerde “Dışarıda bunu nasıl bırakabilirim” diye düşündürdü.

 

Çalışmalar genellikle dijital ortamlar üstünden albüm, mini albüm, mini ep, single, maxi single şeklinde 1, 3, 5 adet halinde ya da alıştığımız albüm dolusu halde ulaştı. Albüm olarak çıkan kimi çalışmalar plak olarak da karşımıza geldi. Ben değerlendirmelerimi önce albümler, sonra da karşımıza teker teker çıkan single kayıtlar üzerinden sıraladım.

 

Listeler içinde punk’tan rock’a, caz’dan, heavy metal’e bir çeşitlilik var. Listedeki kimi eserlerin arka planındaki yapım aşamaları ve hikayelerini biliyor olmam eserlerle duygusal bağlarımı güçlendirmiş olabilir. Ancak bu durumun listleri eline geçirmediğini rahatlıkla söyleyebilirim. Yıl içersinde sürpriz bir biçimde karşılaştığım eserlerle de birlikte zaman geçirdim. Sonuç olarak bu kayıtlarla “Birlikte zaman geçirmek” belirlemede öncelikli kriterim oldu. Daha önceki listlerimde olduğu gibi, bu kez de alfabetik sırada sunuyorum.

 

Best Of 2020 / Rock (Yerli)

 

- Çiğdem Erken "Uyandım Yoksun" (Ada Müzik)
- Deer from Space "Escape" (BuguYapım)
- Eskiz "Kozmik Ruh Dansı" (Eskiz)
- Kalben "Kalp Hanım" (Garaj)
- Kırkbinsinek "Toprak Ana" (Venüs Müzik)
- Mert Topel "Dream Catcher" (Stüdyo Arı)
- Metaltum "Tenebris" (Babajim Istanbul)
- Ozan Kotra "Hava Durumu" (Garaj)
- Reptilians from Andromeda "Must Be Destroyed" (Ada Müzik)
- Taner Öngür 43:75 "Water Cycle (An Instrumental Guitar Trip from Istanbul" (Tantana Records)

 

Best Of 2020 / Rock (Single)

 

- Affet Robot "Budala" (Affet Robot)
- Doğan Ür "Sevsem Yeniden" (Onair)
- Journers "Yok mu" (Journers)
- Lalalar "Hiç Mutlu Olmam Daha İyi" (Dunganga Records)
- Melis Uslu "Vampirler Zombiler" (Melis Uslu)
- Sinanılmaz "Saptın Sirk" (Lordlar sofrası Records)
- Siyah Tavşan Beyza Doğuç "Bir Yağmur Masalı" (Siyah Tavşan)
- Suspect "Judgement Day" (80'ler Production)
- The Ringo Jets "Yadigar Ejeder" (Ferment Records)
- Timsahın Gözyaşları "Küçük Çocuk" (CES Yapım)

 
 

---

 

 

 

Best Of 2020 / Caz (Yerli)

 

- Enver Muhamedi "Letter to K" (Enver Muhamedi)
- Halil İbrahim Işık's "BA-BE" (Lin Records)
- Güç Başar Gülle "Bensiz (Live)" (Meypom)
- Bilge Günaydın "Day Dreams" (Ada Müzik)
- Önder Focan "Nu Book" (Focan Jazz)

 

Best Of 2020 / Caz (Yabancı)

 

- Kenny Baron and Dave Holland Trio "Without Deception" (Dare2Records)
- Enrico Pieranunzi/Jesper Somsen/Jorge Rossy "Common View" (Challange Records)
- Grigory Privat "Soley" (Buddham Jazz)
- Fred Hersch "Songs From Home" (Palmetto Records)
- Myriam Alter "It Takes Two" (Enja Records)
- Christian McBride Big Band "For Jimmy, Wes and Oliver" (Mack Avenue)
- Brad Mehldau "Suite: April 2020" (Nonesuch Records)
- Keith Jarrett "Budapest Concert" (ECM)
- Black Art Jazz Collective "Ascension" (HighNote Records)
- Rymden "Space Sailors" (Jazzland Records)
- Joshua Redman/Brad Mehldau/Christian McBride "Round Again" (Nonesuch)

 

---

 

 

 

Meraklı takipçilerimin dikkatini çekecektir. Bu yılki listemde geçen yılın neredeyse iki katından fazla albüm var... Neden mi? Beklenmedik ve zorlu bir 2020 yılı geçirdik, geçiriyoruz ve bu yıl, haddinden fazla evde oturduk!!! Gidemediğimiz konserlerin, festivallerin yerini evde dinlediklerimizle doldurmaya çalıştık; dolayısıyla, şahsen benim bu yıl dikkatimi çeken çalışmaların listesi bir hayli kabardı.

 

Kurcalamayı seven okurlarımız listede cazın saf halinden sınırlarına, hatta cazdan epey uzak albümlere de rastlayacaklar bu listede... O zaman, rastgele!!!

 

Best Of 2020 / Caz (Yabancı)

 

- Aksak Maboul "Figures" (Crammed Discs)
- Bill Frisell "Valentine" (Blue Note)
- Bill Laswell "Against Empire" (M.O.D. RELOADED)
- Billy Martin "G U I L T Y" (Amulet Records)
- Billy Martin "Shimmy (Royal Potato Family)
- Brian Marsella "Gatos do Sul" (Tzadik)
- Chad Taylor Trio "The Daily Biological" (Cuneiform Records)
- Chicago Underground Quartet "Good Days" (Astral Spirits)
- Christy Doran's Sound Fountain "Lift the Bar" (Between The Lines)
- Dan Rosenboom "Absurd in the Anthropocene" (Gearbox Records)
- Dan Weiss "Natural Selection" (Pi Recordings)
- Dave Douglas "Dizzy Atmosphere" (Greenleaf Music)
- Eric Revis "Slipknots Through a Looking Glass" (Pyroclastic Records)
- Fiona Apple "Fetch the Bolt Cutters" (Epic Clean Slate)
- Get The Blessing "Rarer Teas" (Kartel Music)
- Giorgi Mikadze "Georgian Microjamz" (RareNoiseRecords)
- GoGo Penguin "GoGo Penguin" (Blue Note)
- Jeff Coffin "Songs of Solitude" (Ear Up Records)
- Jim Black Trio "Reckon" (Intakt Records)
- Joel Harrison "America At War" (Sunnyside Records)
- John Zorn "Les Maudits" (Tzadik)
- John Zorn "Virtue" (Tzadik)
- Junk Magic "Compass Confusion" (Pyroclastic Records)
- JZ Replacement "Disrespectful" (Rainy Days)
- Lucian Ban/John Surman/Mat Maneri "Transylvanian Folk Songs" (Sunnyside Records)
- Mammal Hands "Captured Spirits" (Gondwana Records)
- Maria Schneider Orchestra "Data Lords" (ArtistShare)
- Matt Wilson Quartet "Hug!" (Palmetto Records)
- Moon Hooch "Life On Other Planets" (Moon Hooch)
- Rob Mazurek Exploding Star Orchestra "Dimensional Stardust" (International Anthem)
- Rudresh Mahanthappa "Hero Trio" (Whirlwind Recordings)
- Rymden "Space Sailors" (Jazzland Recordings)
- Satoko Fujii "Pentas" (Not Two)
- The Nels Cline Singers "Share the Wealth" (Blue Note)
- Thumbscrew "The Anthony Braxton Project" (Cuneiform Records)
- Tigran Hamasyan "The Call Within" (Nonesuch Records)
- Vijay Iyer Mike Ladd "Inwhatstrumentals" (Pi Recordings)
- Vincent Peirani Emile Parisien "Abrazo" (ACT Records)
- Witch 'n' Monk "Witch 'n' Monk" (Tzadik)
- Yelena Eckemoff "Nocturnal Animals" (LH Production)

 

---

 

 

Lanet olası yılın muhasebesini yapmaya geldi sıra. Sanırım ilk defa bu sene Cazkolik'e yazı göndermeden geçirdiğim bir yıl oldu. Sebebi hepinizin malumu; Yaratıcı ve çalışkan küçük azınlık dışındakiler gibi ben de hayatta kalmaya çalışırken sosyal medya, film, kitap, yemek içmek gibi karantina sporlarına teslim ettim kendimi. Geçen hafta Feridun ağabeyin telefonu ile titreyip kendime geldim. Bu sene dinlediğimiz albümlerden çok bizim neslin kahramanlarının yoğun olarak göçtüğü yıl olarak hatırlanacak. (Laf aramızda geçen hafta ölen futbol tanrısı L’equipe’in yalancısıyım) Maradona benden sadece 11 yaş büyüktü. Zaten herhangi bir albümün, filmini, romanın etkisi benim gibi kaşarlanmışlar için fazla olmayacağı âşikâr. Bu lafügüzaftan sonra gelelim yılın albümlerine. Türden bağımsız ve sayı sınırlamadan bir çetele tuttum. İlginç bir biçimde bir çok Norveç’li müzisyen, grup dinlemişim bu sene. Kadim Terje Rypdal ile başlayalım. Karpatlardan Maradona çıkaranlar olursa Fyördlerden de bir Jeff Beck biz çıkartırız. Uzun yıllar sonra, harika bir caz-rock albümü Conspiracy ile geri döndü büyük usta. Wobbler takip ettiğim bir diğer Norveçli grup. Şimdiye kadar nasıl Nuri Bilge Ceylan’ın beğenmediğim filmi olmadıysa bu elflerin de beğenmediğim tek bir albümü olmadı. Dwellers of The Deep de şaşırtmadı. Bir tek Yes/Jon Anderson’ı anımsatan vokaller bana uymadı. Madem Norveç bahsini açtık eteğimizdeki taşları bitirelim. Hedvig Mollestad Thomassen’in bence tek kusuru ismi. Vahşi gitaristi geçen sene keşfettim bir şekilde. 21. yy'da caz-rock icrası genelgesi hazırlatılmalı kendisine. Jon Eberson’un tedrisatından geçmiş. Antilone parçasını dinleyip kendisine hayran olmayan olamaz diye büyük büyük konuşayım bir çırpıda. Ekhidna’da gitarist artık 3lüsünü genişletmiş. Bu sefer bas yok (ki bir ensembleda bas olmamasına katlanamam). Her zamanki gibi klavyeciye yüklenmiş bu iş. Davulcu favori grubum Elephant9’dan, yanında bir de vurmalıcı var. Grup Portekizli trompetçi Susana Santos Silva ile iyice güçlenmiş. İyi bir nefesli küçük grubu nasıl da big bande eviriyor. Gümrü’lü Tigran Hamasyan’ı bir kaç senedir duyuyordum ama doğru dürüst dinlememiştim. Onu keşfetmemi sağlayan Facebook’ta Kit Watkins oldu. Onu yere göğe koyamayan yorumlar yapmıştı. Sonra Youtube’da onunla çalan İsviçre’li davulcu Arthur Hnatek’in ona çaldığı bir parçanın kaydını gördüm. ELP gibi bir şeydi. Keith Emerson, Hiromi gibi... Ermeni dini ve halk müziğinden etkilendiği âşikâr tabi ki ama benim YouTube’da seyrettiğim davul kaydı yeni neslin önemli heavy metal gitaristlerinden Nijerya kökenli Amerika’lı Tosin Abasi’nin konuk olduğu Vortex parçası. Kelimenin tam anlamı ile bir füzyon. The Call Within albümü onu benim gibi daha batıya dönük kulaklara içten gelen karşı konulmaz bir çağrı. Bandcamp de yeni gruplar keşfetmek için ilk adreslerden biri. Avustralya’lı Acring Wires’ı buradan buldum. 2 gitar, sax, davul, bas ile serbest doğaçlamalarında olduğu ama trafiği titizlikle birlikte yazılıp çizilmiş komplike aranjmanların olduğu enfes bir albüm Prime. Grup Alman ağabeyleri Panzerballet’in onlara klavuzluk ettiğini söylüyordur eş, dost sohbetlerinde muhtemelen. Panzerballett’i Okan Ersan sayesinde keşfetmiştim. Caz-Metal denilince ilk aklıma gelenlerden. Grubun lideri gitarist Jan Zehrfeld distorsiyonlu sololarını cömertçe saksofoncu Florian Fennes ile paylaşıyor. Bu albümde davulları bir çok harika adam çalıyor. Macar davul sihirbazı Gergo Borlai, Avusturya’lı Marco Minnemann, Avustralya’lı Virgil Donati İsveç’li Morgan Ågren. Planet X albümünde daha önceki albümlerinde de bir çok örneği bulunan Zappa humorunu yakalayabileceğiniz Who The Jack Is Migger? gibi parçalar var. Bu arada cesur düzenlemeleri de Frank amcalarından miras almışlar. Tolga Şanlı’nın Vouves albümü salgının başlarında yayınlanan talihsiz albümlerden. Hoş, salgın olmasa ne kadar talihi olacaktı bu bahtsız ülkede. Albümün aranjörü Nevzat Yılmaz ülkenin önde gelen klavyecilerinden. Tolga Şanlı enstrümanı bas gitarı babasından seçmiş. Zafer Şanlı enstrümanı ile ülkemizde haklı bir ün kazanmış müzisyen. Tüm besteler Tolga Şanlı’nın. Akılda kalıcı, yerel melodiler. Taş gibi müzisyenler. Canlı izlemek isteyeceğiniz türden 1. sınıf uluslararası bir fusion. Robby Krieger’in (The Doors) sıkı bir takipiçisi değilim ama son albümü The Ritual Begins At Sundown tam benlik çıktı. Arthur Barrow (albümün yapımcısı) Chad Wackerman, Tommy Mars gibi Zappa müzisyenleri ile içinde Chunga’s Revenge’in çok güzel bir düzenlemesinin de bulunduğu çok sağlam bir albüm. Gitar tonları harika. Herkes böyle yaş alsa keşke. Şimdi tam retro bir caz-rock, prog albümü var sırada Thr33’nin kendi ismindeki ilk albümü. Moog’lar, Rhodes’lar, Hammond’lar havalarda uçuşuyor. Nick Steed’i usta bluescu Manchester’li Norman Beaker’ın grubundan tanıyorum. Karantina zamanlarında Greg Morgan (davul) ve Peter Mason (gitar) ile kaydettikleri albümü tanıtırken Jan Hammer, Moog, Billy Cobham, Yes Genesis gibi Caz-rock’ın ve progressive rock’ın altın çağına ait beni tahrik edecek kelimeler kullanmıştı. Power trio’nun diğer iki müzisyeni de 1. sınıf enstrümancılar. Colosseum kalibresinde bir caz-rock bulacaksınız bu ev yapımı mucizeden. Sanki benim için özel olarak kaydedilmiş bir albüm. Mike Campbell’ın yeni projesi Dirty Knobs’u yine bir facebook keşfi ile buldum. Asri Onur Sergici sayfasında rafine müzik zevkini bizlerle paylaşıyor sağolsun. İsim atlanacak bir isim değil ama ben onun sayesinde gördüm. Merhum Tom Petty’nin has adamı gitarist Mike Campbell şimdilerde Fleetwood Mac’te Lindsey Buckingham’ın boşluğunu dolduruyor. Dirty Knobs Amerika’dan çıkan en güzel şeylerden biri son zamanlarda. Tom Petty’nin biraz daha köşelisi, tozu alınmamışı diye açıklamış Mike Campbell Dirty Knobs’u. Ben de tam bu yüzden daha çok beğendim Tom Petty The Heartbreakers’ten. Wreckless Abandon ileride hatırlanacak albümlerden. İspanya’dan Toundra’yı duymayan kalmamalı. Robert Weine’nin 1920 tarihli şaheseri dışavurumcu sessiz film Das Cabinet des Dr. Caligari için yüz yıl sonra yaptıkları film müziği ile iki dünya savaşı arasında totalitarimin yükselişinini bir korku filmi ile anlatan, hoşgörüsüz zorba hükümetlerin insanlığa nasıl zarar verebileceğini gösteren sessiz filmi bir zombi gibi diriltip günümüze taşıyorlar bir asır sonra hiç bayatlamadan. Rahatlıkla ülkemizin de güncel jenerik müziği olabilir. Gitaristler Victor ve Esteban bu şaheserin müsebbibleri sanırım. Diriltmekten bahis açılınca Pink Floyd’un John Deacon’ı Nick Mason’un ilk dönem Pink Floyd’unu güzel bir şekilde paketlediği projesi Nick Mason's Saucerful of Secrets 2 senedir piyasada. Bu sene bir konserlerini DVD vs olarak yayınladılar. Roger Waters’ın ısıtıp ısıtıp sunduğu şeylerden evladır Live at the Roundhouse. Pink Floyd ile dahi bir geçmişi bulunan stüdyo müzisyenlerinin padişahı harika gitarist Michael Landau’nun ünlü Baked Potato klüpte kaydettiği Liquid Quartet Live hem gitar delilerine hem de benim gibi caz-rock budalalarına zehir. Bu kadar albüm yeterli bence. Lapacılar için albümlerin listesini aşağıya dökmeyeceğim. Çiğnemeden hazmedilmiyor ;)

 

---

 

 

Best Of 2020 / Canlı Kayıt Caz Albümleri

 

- Benny Golson "European Tour 2019" (Blau Records)

 

Yılın son ve belki de en önemli sürprizi. Listeyi Cazkolik’e göndermek üzereyken ulaşan hakiki bir mücevher. Caz sanatının en büyük ustalarından, modern cazın başladığı günlerin tanığı, binanın mimarlarından Benny Golson’ın 2019 yılında, 90 yaşındayken çıktığı turnenin kayıtlarından oluşan albüm, Golson’ın müzikal dehasından caz dünyasına armağan niteliğindeki, Along Came Betty, I Remember Clifford ve Blues March gibi bestelerinin yanı sıra bebop klasiklerini içeriyor. Piyanoda Joan Monné, basta Ignasi González ve davulda Jo Krause olmak üzere isimlerine aşina olmadığım müzisyenler eşlik ediyor; hem de oldukça şık şekilde! Tek kelimeyle: şahane!

 

- Chad Taylor and James Brandon Lewis "Live in Willisau" (Intakt Records)

 

Davulcu Taylor’ın ve saksofoncu Lewis’in de 2020’de kendi adlarına yayınladıkları albümler iyiydi ama ikili olarak sahne aldıkları 2019 Willisau festivalindeki konserlerinin kaydı serbest cazseverlerin ıskalamaması gereken nitelikte doğaçlamalardan oluşan fevkalade bir albüm. JBL’in kendi solo albümlerinde zaman zaman denk gelinen fikir dağınıklığından eser yok, Taylor zaten ortanın solu davul geleneğinin günümüzdeki en iyi temsilcilerinden. Repertuar orijinal bestelerden (ya da eskizlerden) oluşuyor, bir kısmı John Coltrane bestelerinden mülhem. En az ikilinin 2017 stüdyo kaydı Radiant Imprints kadar başarılı bir kayıt.

 

- Charles McPherson Quartet "Live at San Sebastián Jazz Festival" (Quadrant Produccions)

 

Bebop alevinin günümüzde dahi sahneyi yakıp, salonu kül etmeye yetecek coşkuyu, enerjiyi üretebildiğinin canlı örneği. Mingus’un kıdemli alto saksofoncusu, Clint Eastwood’un Bird filminde Charlie Parker’ın saksofonuna sesini veren büyük usta, Charles McPherson, dünyada yaşadığı 80, sahnede geçirdiği 65 yıla rağmen enerjisinden bir şey kaybetmişe benzemiyor. Bruce Barth piyanoda olağanüstü, basta Mark Hodgson ve davulda Stephen Keogh lekesiz çalıyor.

 

- Chick Corea "Plays" (Concord Jazz)

 

Aslında her yıl ‘çok iyi’ diye nitelenebilecek en az bir albüm yayınlıyor ve cazdaki konumu tartışılmaz olmasına rağmen, daha az tanınan müzisyenlere iltimas gösterme arzumdan ötürü, Chick Corea beş yıldır listeme girmemişti. Muhtemelen pandeminin yarattığı tek başınalık duygusunu pekiştirdiğinden ve tabii ki kusursuz nitelikte bir canlı performans kaydı olmasından ötürü Plays albümü listeye girdi. Dinleyin; evin, oturduğunuz koltuğa çok da uzak olmayan bir yerinde, sanki tek dinleyicisi sizmişçesine çaldığını hissedeceksiniz. Mozart, Gershwin, De Lucia, Jobim, Evans, Monk, Scarlatti hatta Wonder bestelerinin barındırdığı güzellikleri en yalın ve müzikal halleriyle işiteceksiniz.

 

- Denny Zeitlin "Live at Mezzrow" (Sunnyside)

 

Piyanist Zeitlin, basçı Buster Williams ve davulcu Matt Wilson’dan kurulu üçlü 20 yılı aşkın süredir her fırsatta birlikte sahne alıyor. Böylesine kıdemli, tecrübeli üç müzisyenin çaldığı bir konserin fevkalade olmasını beklemek hakkımız, değil mi? Üçlü, bizi tabii ki yanıltmıyor, hatta etkisi uzun süre devam edecek bir performans sunuyor. 2019’da Spike Wilner’ın Mezzrow kulübünde kaydedilmiş olan konserde, liderin besteleri, standardlar ve caz klasiklerinden oluşan bir repertuvar zekice sıralanmış; her beste ‘doğru’ tempoda ve stilde icra edilmiş. Her birisi kalibrelerinden beklenen ustalığı ve özgünlüğü sergiliyor. Kulübün akustiği mükemmel, kayıt doğal, repertuvar seçkin, müzisyenler üstad klasmanında, icralar muhteşem. Sonuç, cazın olağan mucizelerinden bir tanesi. Daha ne isteriz ki biz?

 

- Don Braden Joris Teepe "In The Spirit of Herbie Hancock" (OAP Records)

 

Amerikan caz medyası, oldum olası, ülkesinden ayrı yaşamayı tercih eden vatandaşlarını unutma eğilimdedir. Uzun süredir Hollanda’da yaşayan Don Braden da bu tavra maruz kalanlardan. Birlikte çok sayıda albüme imza attıkları basçı Joris Teepe ile liderliğini yaptıkları dörtlüyle, caz ikonu Herbie Hancock’ın bestelerini yorumladıkları konserin kaydı, dinleyiciye hem birinci sınıf post-bop dinleme şansını veriyor, hem de Hancock’ın bestelerinin müzisyenlere ne denli özgürlük tanıdığını kanıtlıyor. Piyanoda Rob van Bavel ve davulda Owen Hart Jr. eksiksiz eşlik ediyorlar. Braden’ın ustalığına zaten diyecek sözümüz yok.

 

- Gerald Clayton "Happening Live At The Village Vanguard" (Blue Note)

 

(Gerald Clayton, piyano; Logan Richardson, alto saksofon; Walter Smith III, tenor saksofon; Joe Sanders, bas; Marcus Gilmore, davul.)
Benzer müzikal iklimde yetişmiş ve benzer algıya sahip ‘as’ müzisyenlerden kurulu ve piyanist Gerald Clayton’ın liderliğinde bir araya gelmiş olan beşlinin efsanevi Village Vanguard’da verdiği konserin kaydı, bize, bugünün modern anaakım cazının eksiksiz fotoğrafını veriyor. Enstrumanlar aynı, hatta repertuvar benzer ancak beşlinin kullandığı armonik yapılar, nota seçimleri, ritmik desenler ve sonuçta ortaya çıkan ses örgüsü geçmişin iki nefesli içeren klasik beşlilerinin müziğinden o denli farklı ki, insan, bir sanat dalında, bu kadar kısa sürede yaşanan nitel değişikliğe şaşırmadan edemiyor. Müzik yaşayan ve müzisyenin yaşadığı zamanı yansıtan bir sanat dalı ve bu albümü dinlemeyi bitirdiğinizde, ‘bu’ gece New York’da gerçekleşmiş bir konseri dinlemiş olduğunuza ikna oluyorsunuz.

 

- Jason Marsalis "Live" (Basin Street Records)

 

Marsalis kardeşlerin davulcu olanı Jason Marsalis’in bagetlerini bırakıp tokmakları eline alarak vibrafon çaldığı albümü, 2017 yılında, New Orleans’da Little Gem Saloon’da kaydedilmiş. Bu enstrumanı çaldığı başka albümleri olduğunu biliyorum ama ilk defa bu kayıtta Marsalis’in yetkinliğine ve daha da önemlisi anlatımındaki ifade zenginliğine tanık oldum. Liderin besteleri son derece güzel, neredeyse standard kıvamında. Piyanoda Oscar Rossignoli, basta Jasen Weaver, davulda Gerald Watkins eşlik ediyor ve performans öylesine kusursuzca akıyor ki bu grubun yıllardır yanyana çaldığını varsayabiliyorsunuz. Listede yer alan diğerlerinin aksine, iddiasız, mülayim bir kayıt. Eh, caz büyük harflerle yazılmadığında da güzel olabiliyor, hatta çoğunlukla küçük harfler büyük müzik üretiyor.

 

- Kirk Knuffke "Brightness Live in Amsterdam" (The Royal Potato Family)

 

Yer aldığı her albüme heyecan ve coşku  katan trompetçi Kirk Knuffke’nin, basta Mark Helias ve davulda Bill Goodwin’den kurulu üçlüsüyle Amsterdam’ın efsanevi müzik salonu Bimhuis’de kaydedilen konseri, günümüz cazının köklere dayanan ve geçmişin üzerine koyarak ilerleyen caz tavrının mükemmel örneklerinden. Knuffke enstrumanına öylesine hakim ki, aklının ve hislerinin peşinden büyük bir rahatlıkla yürüyebiliyor; kolay anlaşılır gibi duran ancak içine girdikçe hazmetmek için çaba isteyen müziğini sergiliyor ve şaşırtıcı şekilde, bunu oldukça sade bir dil kullanarak beceriyor.  

 

- Stanley Cowell "Live at Keystone Korner Baltimore" (Steeplechase)

 

Usta piyanist Stanley Cowell’den muhteşem bir quintet albümü. Biri hariç tüm besteler lidere ait ki Cowell’ın besteciliğinin çoğunlukla müzisyenliğinin gölgesinde kaldığını düşünürseniz, bu repertuvar, albümü daha da değerli kılıyor. Trompette Freddie Hendrix ve alto saksofonda Bruce Williams alevler saçarak çalıyor. Beşlinin nispeten az tanınan üyeleri, Tom DiCarlo basta ve Vince Ector davulda harika eşlik çıkarıyor. Bir cazseverin ihtiyacı olan herşey 72 dakika boyunca arz-ı endam ediyor.

 

Best Of 2020 / Arşiv Sandığı

 

- Bill Evans "Live at Ronnie Scott's" (1968) (Resonance)
- Charles Mingus "At Bremen" (1964 1975) (Sunnyside)
- Dexter Gordon Quartet "Live in Châteauvallon" (1978) (Elemental) 
- Ella Fitzgerald "Ella: The Lost Berlin Tapes" (1962) (Verve)
- The George Coleman Quintet "In Baltimore" (1971) (Reel To Real)
- Horace Tapscott "Live in Avignon, France" (1989) (The Village)
- Hank Jones "Live at Slukefter Vol. 2" (1983) (Storyville) 
- Pharoah Sanders "Live in Paris" (1975) (Transversales Disques)
- Rashied Ali "First Time Out Live at Slugs" (1967) (Survival Records) 
- Thelonious Monk "Palo Alto" (1968) (Impulse!)

 

---

 

 

Best of 2020 / Yerli (Sıralı)

 

01 30. Akbank Caz Festivali "Dün Bugün Yarın" (Doublemoon Records/Gloss Musik)
02 Cenk Erdogan "Arıyorum Hâlâ" (CK Music Production)
03 Bilge Günaydın "Daydreams" (Ada Müzik)
04 Güç Başar Gülle "Bensiz (Live)" (Meypom)
05 Genco Arı "Agoraphobia" (GTR Müzik)
06 Erkan Oğur "Kimse Kalmadı" (Kalan Müzik)
07 Emin Fındıkoglu +12 "Concision" (Plâk ve ben)
08 Mehmet Polat "The Promise" (Aftab Records)
09 Önder Focan "Nu Book" (Focan Jazz)

 

Best of 2020 / Yabancı (Sıralı)

 

01 Jimmy Heat "Love Letter" (Verve)
02 Tony Allen and Hugh Masekela "Rejoice" (World Circuit)
03 Redman/Meldhau/McBride/Blade "RoundAgain" (Nonesuh Records)
04 Paolo Fresu Quintet "ReWanderlust" (Tǔk Music)
05 Cæcilie Norby "Poetraying"  (ACT)
06 Martin Wind "White Noise" (ACT)
07 Iiro Rantala "the Deutsche Kammerphilharmonie Bremen – Playing Gershwin" (ACT)
08 Jane Mark "Kontinent" (ACT)
09 Gregory Porter "All Rise" (Blue Note)
10 Wolfgang Haffner "Kind Of Tang" (ACT)

 

---

 

 

 

Bu sene geçtiğimiz senelerden çok farklı. Hayatımda ilk defa bir küresel salgınla yüz yüze geldim. Endişelendim, imkanlarım dahilinde evde kalmayı tercih ettim. Evde kaldığım (ve halen de kalmakta olduğum) süre boyunca geçtiğimiz yıllara oranla çok daha geniş bir perspektifte albümlere dalış yapma şansım oldu. Seçmiş olduğum albümler bu sene yayınlanmış pandemi etkisi, endişesiyle kaydedilmiş veya daha öncesinde kaydedilip yayın tarihi sarkmış albümlerdir. Seçtiğim albümler genelde yüksek tansiyonlu ve dinlerken sizi boğuşmakta olduğumuz sorunlardan uzaklaştırma potansiyeli olan türden albümlerdir. Bu sene yayınlanan diğer pek çok albüme haksızlık etmek istemem. Bu albümleri bu yılın en iyileri olmasından ziyade bu yıl yayınlanmış pek çok nefis albümü dinlemiş kulaklarıma en iyi gelenler olarak değerlendirmek isterim. Aşağıda sıralı olmayan şekliyle farklı damak tatlarına göre herkesin kendinden bir şeyler bulabileceği müzikleri beğenilerinize sunuyorum. Keyfini çıkartın, seneye görüşebilmek ümidiyle, sağlıklı yıllar...

 

- Eddie Henderson "Shuffle and Deal" (Smoke Sessions)

 

Eddie Henderson ve oyun arkadaşları bu albümde oyunu kuralına göre oynuyorlar. “Shuffle and Dial” tertemiz, hatasız, pürüzsüz bir albüm. Kenny Barron, Donald Harrison, Gerald Cannon ve Mike Clark dörtlüsüne leader pozisyonunda Eddie Henderson’ı eklediğimizde tonal çeşitlilikte mükemmeliyeti yakalamış oluyorsunuz. Klas bir albüm dinlemek isterse canınız bu albüm elinizin altında bulunsun. Albüm kapağında 80’lik afili abimiz Henderson Ferrarisinin kaputunda poz kesiyor, çok havalı.

 

- Ron Carter "Foursight - Stockholm, Vol.2" (In+Out Records)

 

Efsane basçı Ron Carter yeni dörtlüsü Foursight ile 17 Kasım 2018 Stockholm konserini kayda aldıkları çift plaklık konser albümünü Alman plak şirketi IN+OUT RECORDS etiketiyle yayınladı. Record Store Day’in herkesin iştahını kabartan bu plak muhtemelen pandemi süreci kaynaklı ertelenen ithalat gecikmesiyle yakın zamanda ülkemizde de satışa sunuldu. Kelimenin tam anlamıyla dört başı mamur bir ekip ve tadına doyum olmaz bir canlı kayıt meydana getirildiğini söyleyebilirim. Abartılı aşırılıkların değil zerafetin kendini hissettirdiği, tenasüp sahibi bir grubun uyum şöleni kulaklarımızda. Ron Carter, Jimmy Greene, Payton Crossley ve Renee Rosnes sahnedeler.

 

- Maria Scheider "Data Lords" (ArtistShare)

 

Komposizyonlar Schneider’ın yaratıcı zihnine hayran bıraktıracak türden. Türler ötesi bir müziğin gelecekçi bir kurguyla tasarlandığını duyuyorum bu albümü dinlerken. Punch line’lar ve konsept durağanlıklar arasındaki tansiyon çok belirgin olduğu için doğal olarak maceracı bir albüm.

 

- Bill Evans at Ronnie Scott's (Resonance Records)

 

Caz tarihinde keşke daha fazla kayıtlarını dinleyebilseydik dediğimiz gruplar vardır. Bill Evans, Jack DeJohnette, Eddie Gomez bu gruplardan biri bana göre. 2016 yılında daha önce hiç bilinmeyen bir kayıt yayınlanmıştı. Some Other Time (The Lost Session From The Black Forest). Resonance Records’un Bill Evans’ın daha önce yayınlanmamış albümler serisinin ilk albümüydü. Bill Evans’ın kısa dönem birlikte çalıştığı Eddie Gomez, Jack DeJohnette 1968 Trio’su gün yüzü görmemiş bir kayıtla daha karşımızda. Tarihin en önemli piyanistlerinden Bill Evans’ın gün yüzü görmemiş bir kaydını dinleyebilmek çok nadir bir olaydır. Daha önceki kayıtlarındaki prodüksiyon kalitesini göz önüne aldığımızda Resonance Records yine nefis bir iş çıkartacak gibi görünüyor. Alışveriş listenize eklemenizi öneririm.

 

- Fred Hersch "Songs from Home" (Palmetto Records)

 

İtiraf etmeliyim ki benim için Fred Hersch’ün her yeni yayınladığı albüm kutlanacak bir olay. Piyanist ve kompozitör Fred Herch’ün 65. yaş günü kutlamasını karantina döneminde Pensilvanya’daki evinde kaydettiği solo albümü olan Songs From Home ile yapıyor. Bu albüm hem Hersch’ e aslında çok da çaresiz olmadığını, kendisine müziğin hala devam ettiğini ve insanlar için çalabilmenin başka bir yol ile de olsa mümkün olduğunu hatırlatmak için kaydedilmiş bir albüm. Arada mesafeler olsa da Hersch’ün parmaklarının kalbimize, hayatlarımıza dokunmasının yine de mümkün olabildiğini kanıtladığı bir kayıt olarak arşivlerimizde yerini alacak. Albüm kapak fotoğrafı da dikkatlerden kaçabilecek gibi değil.

 

- Art Blakey "Just Coolin'" (1959) (Blue Note)

 

Art Blakey, Hank Mobley, Bobby Timmons, Lee Morgan, Jymie Merritt. Ses mühendisi Kevin Gray’in maharetiyle taçlanan yıllardır gün yüzü görmemiş sıfır kilometre, en üst kalibre bir caz albümü. Bu albüme dil uzatan çarpılır diyebilir miyiz? Muhtemelen deriz. Pandemi öncesinden duyurusu yapılmış bu çok kıymetli session o zamandan bu zamana kadar acaba neden yayınlanmadı sorularını akla getirebilir. Yada soruları boşverin ses mühendisi Kevin Gray’in enfes düzenlemeleriyle birlikte albümün keyfini çıkartın.

 

- Kenny Barron and Dave Holland Trio "Without Deception" (Dare2 Records)

 

Without Deception, uzun süreli yol arkadaşları Kenny Barron ve Dave Holland’ın kendi jenerasyonun önemli davulcularından Jonathan Blake’in birlikte ilk yolculukları. Barron ve Dave Holland ilk defa 1985 yılında Scratch albümünde güçlerini birleştirmişlerdi aradan geçen 35 yıl bir birbirlerine karşı geliştirdikleri empati yeteneklerini daha da ön plana çıkarmış ve Blake’in sezgisel katılımıyla üçlü birbirlerini notalarla sarmalayan dostlara dönüşmüşler. Kenny Barron’ın tuşesini her zaman aldatmacalardan uzak bulmuşumdur, Holland ise kaslı ve çevik basıyla her kalibrede müzisyene doğru karşılıklar veren bir müzisyendir. Davulcu Blake’in ritmik takibi tüm boşlukları tamamladığındaysa dinleyicisine aldatmacalardan uzak ve gösterişsiz zerafet sunan bir albüm meydana getirmişler. Beste seçkisi de muazzam olan albümde Mulgrew Miller, Sumi Tonooka, Duke Ellington ve Thelonious Monk bestelerine Dave Holland ve Kenny Barron’da besteleriyle katılmış. İsmiyle müsemma aldatmacadan uzak bu kaydı ben keyifle dinledim, eminim siz de keyif alacaksanız.

 

- RYMDEN "Space Sailors" (Jazzland Records)

 

Kuzey Avrupa müziğinin yeni süper üçlüsü Rymden yeni albümleri Space Sailors’ ı bu yıl yayınladı. Giriş parçasından itibaren dünya dışı hikayeler ve uzayda yıldızlar arası seyahat konu edilen bir bilim kurgu filmi müziğivari bir albümü olduğunu hissediyoruz. Ryhtm sectionda Dan Berglund ve Magnus Öström’un varlığı iskandinav müzik dehası Esbjörn’ü bize yine yeni yeniden hatırlatıyor, belki o kadar rafine ve nokta atışı konseptler yakalamamış ama yine de albümün muhtelif yerlerinde gülümseten hoşluklar duyabiliyorsunuz. Grubun karmaşık kimyası her parçada kendini dışa vurmuş. Her bireyin geri belleğindeki bilgileri ve müzikal süper güçleri bir araya geldiğinde bir dakikası bir dakikasına uymayan kimi zaman akışan kimi zaman kaya gibi sert ve durağan bir müzik ortaya çıkmış. Kozmik seslerdeki özgürlük dünyevi umursamalarla meydana getirilen partisyonlarla bir araya geldiğinde kontrast dokular meydana getirmiş. 60’ların saykodelik ve punk elementlerine de yeri verilen albümde klasik müziğin doom metal gibi çalındığı, Wasseltoft’un ve Berglund’un sizi kara deliklerin içinde zamanın ötesine yolculuklara çıkarırken Öström’un Supernova’lar meydana getirdiğini gözlemleyebilirsiniz. Yıllardır yaptıkları müzikleri ve müzikle kurdukları bağlarındaki samimiyetlerini çok iyi bildiğim bu üçlünün yüzde yüz gerçek müzik yaptıklarına kefilim.

 

- George Benson "Weekend in London" (Provogue)

 

Gitarda hemen hemen tüm türleri deneyimlemiş ve popülerliğini doruk noktasına taşımış George Benson, 73 yaşında konuk olduğu Ronnie Scott’s sahnesini alev alev yakmış. İlk şarkı ‘Give Me The Night’ başladığı anda ritim tutmaya başlıyorsunuz. Küçücük sahneyi müzikal cüssesiyle kulaklarımızda koskoca bir salon konseri sahnesine dönüşüveriyor. Bu yıl evlerimize hapsolarak keyifsiz bir yıl geçirdik. Pandeminin etkileri bizi ufacık bir dünyaya sıkıştırıverdi. Benson bu albümüyle ruhlarımızı genişletiyor, funky havası keyif ve moral veriyor.

 

- Eric Revis "Slipknots Through A Looking Glass" (Pyroclastic Records)

 

Grammy ödüllü basçı Eric Revis’in ana akım cazın güvenli limanından ayrıldığı tekinsiz albümü ‘Slipknots Through A Looking Glass’ 2020’nin dikkat çeken albümlerinden biri olarak Pyroclastic Records etiketiyle yayınlandı. Revis’in yeni albümünde yürüdüğü arayış yollarında, yeni ses keşiflerinde uzun süreli yoldaşları Chad Taylor, Kris Davis, Darius Jones ve Bill McHenry kendisine eşlik ediyor. Grup Revis’in farklı projelerde birlikte çalıştığı müzisyenlerin bir amalgam birleşimi gibi. Yani civa alaşımlı ve akışkanken uygun şartlarla bir araya geldiklerinde sertleşen bir süper grup meydana gelmiş. Bugünlerde otantik olana, hakikatli olana saygı göstermek çok büyük erdem. Beğendiyseniz beğenmişsinizdir, beğenmediysenizde beğenmemişsinizdir. Sadece üretenin dürüstlüğü kadar sizde dinleyici olarak kendi kendinize dürüst olun ve itiraf edin. Yapmacıklıktan uzak, özünü kaybetmemiş, dürüst müziğe saygıyla.

 

- Adam Baldych/Vincent Courtois/Rogier Telderman "Clouds" (ACT)

 

Müziğin farklı kültürlerden  birikimi olan insanların tek bir dil yaratmasını sağlayacak gücü var.  Hollandalı piyanist Rogier Telderman, Fransız çellist Vincent Courtois ve Polonyalı kemanist Adam Bałdych, Avrupa müziğinin emsalsiz yapısını her saniyesinde hissedebileceğiniz dinamik ve mütemadi tekrarlara dayalı kurgusuyla söze gerek bırakmayacak güzellikte bir albüme imza atmışlar. Clouds, 25 Ekim’de ACT Music etiketiyle yayınlandı. Trio’nun bir araya gelişlerinde meydana gelen müzikteki güçlü formal yapı ölçülü ve çoşkulu ifade biçimi ile albümü meraklılar için tekrar tekrar dinlenilebilir kılıyor. Hem güncel yenilikleri benimseyen (çağcıl) hem de geleneksel akustik tabanlı Avrupa müziği severlerin keyifle dinleyebilecekleri bir kayıt olduğunu düşünüyorum.

 

- Daniel Hersog Jazz Orchestra feat. Noah Preminger Frank Carlberg "Night Devoid of Stars" (Cellar Live)

 

Kanada merkezli Cellar Records zamansız, swing eden, içten ve ahenkli sözcükleriyle tanımladıkları müzikal kimlikleriyle caz dünyasının gün geçtikçe kıymeti artan değerlerinden biri. Şirketin albüm arşivinde Vancouver’daki Cellar Jazz Club’da başlayan caz hikayesinin en güzel sayfalarından biri Daniel Hersog Jazz Orchestra’nın saksofonda Noah Preminger ve piyanoda Frank Carlberg olan albümü Night Devoid of Stars yer alıyor. Canavar gibi güçlü bir albüm. Pandemi sürecinde sağlığımız için sosyal hayatlarımızı kısıtladığımız, yaşamlarımızı küçülttüğümüz hatta bir odaya kapandığımız yaşamlarımız sürerken katedral tavanlı Armoury Studios’da kolektif bilinçle kaydedilen bir gürüldeyen büyük orkestra müziği ruhlarımıza iyi geliyor. Yalnızca büyük orkestra değil akış sırasında üçlü forma düştükleri partisyonlar da büyük keyif veriyor.

 

---

 

 

Herşey zorluk içerisinde geçti bu yıl, diyerek başlamak istemiyorum. Evet, zor bir yıl idi ancak her şerde de bir hayır vardır diyerek olaylara bakmak istiyorum. Bol bol müzik dinleme imkanı yakaladık, arşivlerimizde tozlanmış plakları yeniden keşfettik, eve kapanma sürecinde bol okuyup bol müzikle harmandırılmış yeni gemilerle dipsiz sulara yelken açtık. Sağlığınız yerinde olduğu sürece gerisi boş. Bu satırları yazarken hâlâ C-19 ile didişiyorum ama ona ayrıca teşekkür ediyorum zira bana çok fazla değer gösterdi bu süreç içerisinde.

 

Karantina, özellikle caz yapmak söz konusu olduğunda zor, bu genellikle küçük bir odada bir araya gelip gevşemek anlamına geliyor. Ancak etkileyici caz albümlerinin durmaksızın devam ettiği bir dönem oldu. Bu yıl alışılmadık derecede iyi çıkışlarla doluydu, ürkütücü sessizliğin ortasında biraz rahatlama ve nihayet salgının kırılacağı zaman için biraz umut sağladı.

 

2020 durağan geçen bir 366 gün, 527.040 dakika olmadı, dolu dolu geçti. Heyecanlı, bilinmezlikler ve gizemler içerisinde süzüldü aktı. Hayat ve zaman hiçbir engel tanımıyor. Bildiklerini okuyor. Bu süreç içerisinde müzik de yerinde saymadı, bol üretkenli koskoca bir yılı geri bırakıyoruz. Beklenen, beklenmeyen, tınısal hayallerimizi kamçılayan veya bizleri duvara toslatan pek çok albüm belleğimizi süsledi. Müzik akıp gitti, yakalayanlar bu şansı iyi değerlendirdi.

 

01 Christian Scott aTunde Adjuah "Axiom" (Ropeadope)

 

Axiom, zihni büyüleyen ve sizi yaratıcılıkla aşılayan samimi bir performans yakalayan, bugüne kadarki en iyi Christian Scott aTunde Adjuah kaydı olabilir. Bu yılın Mart ayında, Christian Scott aTunde Adjuah ve grubu, ülke ve dünya salgın nedeniyle kilitlenmeden hemen önce New York'taki Blue Note Jazz Kulübü'nde beş konser verdi. Seanslar sırasında, eski şarkıları alıp canlı bir izleyici kitlesi için yeniden tasarlarken, aynı zamanda baş bestecinin arkasındaki tutku ve ilhamı yakalayan inanılmaz yeni parçalar ortaya çıktı. Ve çok açık bir farkla bence Axiom, birkaç nedenden ötürü bu yıl bize sunacağı açık ara en iyi içerik.

 

Bu doksan dakikalık (bonus parçalar hariç) albüm, her seferinde farklı bir duygu setiyle özdeşleşen, erişilebilir ancak akıl almaz derecede yaratıcı müzik sunan gerçek bir müzik şöleni. Çoğunlukla, dinlerken ve dinledikten sonra, kendimi başarmaya ve yaratmaya yetkin hissediyorum, diğer zamanlarda tamamen rahatlatıcı bir özelliği var. Terapi nitelikli. Scott, her bir parçanın caz tarzına yeni bir bakış atma girişimi olduğunu vurguluyor. Bu da klasik caz etkileriyle zahmetsizce karışan ve fütürist ses ortamlarında açık bir öngörü sunuyor. 

 

02 Matthew Shipp Trio "The Unidentifiable" (ESP-Disk)

 

Derin, karanlık durgun su gövdesine bakan tınısal içeriğe sahip olan  bir albüm var karşımızda. Albümün adı varoluşun gizemlerini derinlemesine düşünen ve kolayca güven verici cevaplar olmadan ortaya çıkan müziğin ideal bir yansıması. Shipp, piyano aralığının görünmez aralıklarını, kuytu köşelerini sever ve sık sık orada pusuda bekler. Enstrümanın gerçek karizmasını döktürmesi gerektiği an ise, notaları bir baltayla kırılan cam kadar sesli ve ısırıcı olabilir. Piyanist bu albümde, basçı Michael Bisio ve davulcu Newman Taylor Baker tarafından destekleniyor. Her biri, albümün genel olarak kasvetli havasını vurgulayan kendilerine özgü spot ışıklarına haiz. 

 

03 Irreversible Entanglements "Who Sent You?" (International Anthem)

 

Moor Mother'ın önderliğini yaptığı beşli Irreversible Entanglements özgür caz kulvarında bu ikinci albümüyle kendinden söz ettirmeye devam ederek ilk albümlerinde başlattıkları evrimi sürdürüyorlar. Öncelikle stüdyoda kaydedilen bu değerli çalışma daha sonra grubun konserlerinde kaydedilen bonus özellikli parçaların evrimini tamamlamaya imkan sağlamış. Albüm beş eserden oluşuyor, ilk albümlerindeki gibi aynı ateşli yoğunluğa sahip ince elektronik gürültü çizgileri ve sürekli enerjiyi artıran bir yapım. Evde izole kalınan bir süreç içerisinde, yazın en sıcak günlerinde, aşırı ısınmış bir daireden çıkan haykırışlar gibi protest bir yapım var karşımızda ama neşe de hiç ihmal edilmemiş, zira bu müzik heyecan verici bir şekilde canlı ve her notada müzisyenlerin çok eğlendiği açık.

 

04 Ambrose Akinmusire !On The Tender Spot Of Every Calloused Moment! (Blue Note)

 

Christian Scott aTunde Adjuah ile aynı yıl albüm çıkartan Ambrose Akinmusire’nin bu listeye girmemesi imkansız benim için. Bu bir blues albümü, üzerinde hiçbir yerde bulunabilecek klişe bir melodi veya akor düzenlemesi yok. Albüm adeta üzüntü tünelinden geçip huzura doğru yolculuk eden bir ruhun gün sonu canlanmasına, neşe ve sebat uyandırma özelliklerine sahip. Akinmusire’ın trompet stili, keskinliği ve kırılganlığı ile şaşırtıcı derecede insan sesini temsil ediyor. Uzun süredir grup arkadaşları, sohbete kendi eşit derecede kişisel düşüncelerini eklerken, onun dilini mükemmel bir şekilde konuşuyorlar. Enstrümanlar -trompet, piyano, dik bas ve davul- olabildiğince geleneksel olsa da, bu müzikte geçmiş zamandan hiçbir şey yok. Kesinlikle 2020'nin ses skalası var karşımızda.

 

05 Immanuel Wilkins "Omega" (Blue Note)

 

23 yaşındaki alto saksafoncu Immanuel Wilkins, ilk çıkışında zarafetle hareket eden 10 besteden oluşan bir süitle kendini duyurdu. Yapımcılığını Jason Moran'ın üstlendiği “Omega”, özellikle ABD’nin ırksal hastalıklarını düşünerek bestelenmiş melodilerle, telepatik bir sinerjiyle süzülüyor ve genişliyor. Bu, canlı, güncel bir salınım hissi yaratıyor. "Omega" siyah deneyiminin hem çirkinliğinin hem de güzelliğinin özellikle ikna edici ve güçlü bir sunumunu sağlıyor. Irkçılıkla ilgili ciddi bir meselesi var. "Olega" duyulmayı ve anlaşılmayı talep eden, en yüksek kalibreli müzisyenler tarafından icra edilen güçlü ve zamanında bir müzik albümü. "Omega", inanılmaz derecede yüksek bir seviyede çalan ve kaçınılmaz olarak dinleyiciyi parçadan parçaya taşıyan bir dörtlü tarafından sunulan güçlü, duygusal olarak yüklü bir albüm.

 

06 Jyoti "Mama, You Can Bet!" (Eone Music / Someothaship)

 

Vokalist, prodüktör ve multi enstrümantalist Georgia Anne Muldrow, Jyoti adı altında yaptığı müziği caz olarak tanımlıyor. Siyah Amerikan geleneğinde doğaçlama müzisyen olmanın ne anlama geldiğiyle ilgili tartışmayı yeniden başlatıyor. Hip-hop prodüksiyonun alet çantasından çekerken, kendi canlı enstrümanlarını sonsuz ses tonları ile birbirine dikerken, cazın akustik, blues gibi seslerinden feyz alıyor. Sonuç, henüz tanışmadığımız bir geçmişten gelen bir mesaj. Söz konusu üçüncü albümü sarsıcı, ağır tını, ahenksiz ve tamamen kendi özgün ritimleriyle oluşmuş organik içeriğe sahip. Sıra dışı ve anlaşılmaz olduğu kadar eklektik ve canlı olan “Mama, You Can Bet’!” aynı anda Muldrow’un en iyi albümlerinden biri ve giriş için birkaç kolay yol sunan bir albüm. Burada pek çok şey oluyor -tuhaf zaman işaretleri, yoğun ses kolajları, sürekli değişen bir yaklaşım- bunların hepsi sonsuz bir şekilde uyarıcı. Bundan da öte, Muldrow’un bilim kurgu salonu müziği ve neşeli jazz funk yaratma konusundaki zikzaklı yolu sonsuz derecede eğlenceli.

 

“Mama, You Can Bet!” esasen enstrümantal iken, baştan sona yoğun arka vokallerin (hepsi Muldrow'un) varlığının dışında, mikrofonun önüne geri adım attığı anlar, onun sonsuza dek keyifli psikolojisi için biraz daha fazla bağlam sunuyor. Söz konusu albümde radikal bir hayal gücü ve Muldrow’un hayatındaki Alice Coltrane ve Byars gibi figürlerin yanı sıra saksafoncu Eddie Harris ile performans sergileyen babası Ronald Muldrow'un etkisi oldukça hissedilir durumda. Cazın onlarca yıllık bir nişten neyse ki akademik bir arayış olarak çıktığı bir dönemde, Muldrow, bir sanatçının özgürlüğünü tam olarak benimsediğinde ne kadar yaratıcı ve heyecan verici olabileceğini müzikseverlere hatırlattı.

 

07 Asher Gamedze "Dialectic Soul" (On The Corner)

 

Baterist Asher Gamedze’nin Dialectic Soul albümü son on yılın en önemli çalışmalarından biri ve Güney Afrika caz tarihinde önemli bir ayak izi olmayı vaat ediyor. Bu kayıt aracılığıyla, hem kıtada hem de diasporada pan-Afrika mücadelesinin, sömürgeciliğe, kapitalizme ve köleliğe karşı direnişin seceresine sanatçının gözüyle bir bakış atıyoruz. Aslen Johannesburg'lu olan Gamedze, hem yerel hem de yurt dışındaki çok yönlü sanatçılarla çalan bir yan kol müzisyen. Gamedze, müzikal yeteneklerine ek olarak, Cape Town Üniversitesi'nden Afrika Çalışmaları alanında yüksek lisans derecesine sahip bir entelektüel ve akademisyen. Yüksek lisans tezi "Dışarıda: Güney Afrika cazının kozmolojik bağlamlarına ilişkin bir araştırma" başlığını taşıyor ve geçtiğimiz yüzyılda Güney Afrika cazının yörüngesini belirleyen felsefî ve ruhanî pratiklerin izini sürüyor. Aynı zamanda, Güney Afrika cazını Afrika maneviyatının kozmolojisine ve Kara Radikal Geleneğin entelektüel uygulamalarına dayanan bir sanat formu olduğunun altını çiziyor. Söz konusu albüm, sadece Güney Afrika cazının müzikal yörüngesinde çığır açan bir çalışma yapısı değil, aynı zamanda piyanist Cecil Taylor'ın ton kümelerinden çoklu ritimlerine uzanan cazdaki avangardın hiç dinlenmeyen ruhunun da bir kanıtı. Ruh diyalektiktir ve hareket zorunludur, işte, bu albümle bu meseleye doğru devam ediyoruz.

 

08 Exploding Star Orchestra "Dimensional Stardust" (International Anthem / Nonesuch Records)

 

"Dimensional Stardust" Rob Mazurek’in Béla Bartók'tan Morton Feldman'a, Gil Evans, Sun Ra, Pedro Santos, Bill Dixon ve The Art Ensemble of Chicago gibi senfonik etkilerini hatırlatıyor. Açık doğaçlama pasajları üzerinden sıkı bir topluluk orkestrasyonuna odaklanmayı tercih eden Amerikalı besteci ve görsel sanatçı Rob Mazurek, patlayıcı doğaçlamacılardan oluşan bir orkestrayı melodik minimalizmde güzelce, ölçülü ve zarif bir grup egzersizine dönüştürüyor. Söz konusu albümdeki müziğin cazibesi, dinleyicinin duygusal, fiziksel ve/veya beyin duygularını harekete geçirme konusundaki büyüleyici kalitesidir.

 

Mazurek ve ekibi uçuşan flütler ve piyanolar, eserlerin son dakikası yerini elektronik bir parıltı ve mekanik konuşmaya bırakana kadar oldukça dünyevî bir ambiyans yaratıyor. Öteki dünyaya ait galaksiler arası bir ses ortamı ortaya çıkartılmış durumda. Ancak Mazurek ve Exploiding Star Orchestra, Dimensional Stardust'da daha temel bir ses yelpazesi sunuyor. Mazurek ve yetenekli orkestra üyeleri tarafından çalınan on eser boyunca, belirgin ve rafine bir profesyonellik seviyesi duyuluyor. Eşlik eden eklektik tablolarıyla eşleştirilen Mazurek’in "Dimentional Stardust" üzerine çalışması, elbette zanaatkarlığının avangart ustalığını da bizlere gösteriyor.

 

09 Josh Johnson "Freedom Exercise" (Northern Sky Records)

 

Chicagolu Josh Johnson en yakın üç arkadaşıyla birlikte “müzikal olarak her şeyi yiyen” olarak tanımladığı ilk albümü Freedom Exercise oldukça dikkat çekti. Caz, post-rock ve elektronik müzik kesinlikle bu albümün ilham kaynağı ancak hiç biri bir diğerinin önüne geçmiyor. Zaman zaman distorsiyon, gecikme ve yankı ile yumuşatılan iç içe geçmiş farklı melodilerin katmanları üzerine inşa edilen albüm Johnson’ın asimetrik ama yine de davetkâr kompozisyonları, onun duyarlılığını ve tutuculuğunu öne çıkarıyor. Kesintisiz bir şekilde serpiştirilmiş synth, beklenmedik bir boyut katarak hızlıca sadede geliyor; çoğu beş dakikanın altında olan 10 eser organik, açık ve iddiasız bir şekilde dinleyenlere sunulmuş. Bazı durumlarda şaşırtıcı ve karmaşık bir hale bürünse bile, proje sonuçta olabildiğince davetkâr.

 

10 Jasper Hoiby "Planet B" (Edition Records)

 

15 yıllık fenomen Phronesis'in "uzun süre ara vereceğini" duyurduğunda hayal kırıklığına uğradıysanız, Jasper Høiby’nin en son üçlü projesi "Planet B" belki de bu hüsranı mutluluğa çevirecek.  Phronesis'in bir üyesi olarak Jasper Høiby, piyano üçlüsünün modern sahnede yeniden tanımlanmasında etkili oldu. Ancak basçının cazın nerede olduğu ve nereye gidebileceği konusundaki vizyonu, piyanist Ivo Neame ve davulcu Anton Eger ile yaptığı üçlü çalışmayla sınırlı değil. 2020 ikinci solo albümü ile Høiby’nin nüanslı sesi daha da net şekilde ortaya çıkıyor. Müziğe olan folklorik yaklaşımı, kısa ve öz aralarla anlatılan destansı bir yolculuk gibi hissediliyor. Söz konusu albüm dörtlü bir serinin halkası. Hepsi dört küresel konuya odaklanacak; İnsanlık, İklim Değişikliği, Yapay Zeka ve Parasal Reform. İlk albümün proje başlığı olan "Planet B", derin, anımsatıcı, düşündürücü ses örneklerinin, döngülerin, son derece sezgisel ve yaratıcı bir yansıması.

 

"Planet B", bugün bir insan olarak kim olduğumuz, bu dünyayla ve birbirimizle ilişkimizde nasıl var olduğumuz ve buradan nereye gitmek istediğimiz hakkında bir sohbet. Şahsen albümü oldukça beğendim. Bu tarz cazı beğenip beğenmemeniz muhtemelen müziğinizi temiz bir şekilde mi tercih ettiğinize, yoksa burada olduğu gibi, Høiby'nin sıvı kompozisyonlarında süzülen dilsel anlamın nazikçe tıngırdayan buz küplerinin üzerine mi döküldüğüne bağlı olacak. Şüphesiz, Covid izolasyonu, bu garip dönemde hepimizin kendimizi daha büyük veya daha küçük bir şekilde kim olduğumuzu ve nerede durduğumuzu yeniden inceleme imkanı yarattı. Büyük Sorular üzerine düşünmek için daha iyi bir zaman, mekan ve albüm olmamıştı. Birçok yönden "Planet B" bunun için mükemmel bir film müziği.

 

11 Analog Players Society "Tilted" (Ropeadope Records)

 

Benim için 2020’de keşfettiğim en keyifli oluşumlardan biri Analog Players Society. 2020 yılının dönüm noktası niteliğinde bir değişim yılı olduğu sır değil. "Tilted" müziğinin hem kargaşaya yandan bir bakış, hem de Brooklyn merkezli Analog Players Society (APS) topluluğu için bir yeniden doğuş oluşturduğu aşikâr. "Tilted" iki bölümlük bir dizinin ilk albümü tenor saksafoncu Donny McCaslin, piyanist Orrin Evans, basçı Dezron Douglas ve davulcu Eric McPherson'dan oluşan bir güç dörtlüsü. Yapımcılar Amon Drum ve Ben Rubin, Monk’un "Epistrophy" si ve Jobim’in "One Note Samba" adlı iki standardını canlı, doğaçlama olarak ele almak için epey emek vermişler. Böylesi efsanevi bestecilerin eserlerini yeniden yorumlayabilmek bile başlı başına bir meydan okuma. "Tilted" Ekim ayında "Soundtrack For A Nonexisting Film" (Varolmayan Bir Film için Film Müziği -Ropeadope Records, 2020) ile ikinci halkası geldi. Aslına bakarsanız bu maddede her iki albümde olabilir. Ancak şimdilik, sahip olduğumuz şey, ciddi bir şekilde başını sallamaya değer bir temele dayanan gerginlik ve oyunculuğu dengeleyen spontane ve keşifsel bir seans.

 

12 Tigran Hamasayan "The Call Within" (Warners/Nonesuch)

 

Hamasyan, doğduğu ülke Ermenistan'ın zenginliğinden yararlanıyor, ancak bunu yaparken, melodileri daha geniş bir tuvale serpiyor. Hamasyan ve yoldaşları her fırsatta enerjik performanslar sergiliyor ve bunu yaparken bizi pandeminin neden olduğu tembelliğin derinliklerinden sarsıyorlar. 33 yaşındaki Tigran Hamasyan (klavyeler, piyano, vokaller), Evan Marien (elektro bas), Arthur Hnatek (davul) ve konuklar Tosin Abasi (gitar), Areni Agbabian (vokal) ve Artyom Manukyan (çello) bu yıl (pandemi döneminde)  karşımıza merakla beklenen dördüncü albümüyle çıktı. Tigran'ın müziği, isteyebileceğiniz kadar tarza meydan okuyan ve farklı sesi anında tanınabilir olmasına rağmen onu tanıdık blues/bebop caz geleneğinden "başka" olarak anında belirginleştirip farkındalık yaratıyor. Tigran'ın karmaşık ritmik kalıpları ve alışılmadık zaman imzaları, kökeni progressive-metal ile Ermeni halk, caz ve dans müziğinden gelen, albümlerinde neşe ve hayranlık uyandırıyor. Bu imzasını aynen bu albümünde de sürdürüyor.

 

13 Nubya Garcia "Source" (Concord Jazz)

 

Londra doğumlu saksafoncu Nubya Garcia nihayet ilk albümü "Source"u bu yıl bizlere sundu. Bazen saksafoncular caz dünyasının rock yıldızları gibi görünürler. Bu dokuz güçlü ses sentezinden oluşan derin ve orijinal koleksiyon, onun çalışma dörtlüsünün ve seçilen parçalardaki misafirlerin eşliğinde bireysel ve kolektif güce odaklanıyor. Spiritüel cazı soul müzik ve pürüzsüz funk ile karıştırmaya olan tutkusu son derece zahmetsiz olarak bize aktarılıyor. Nubya Garcia, Coltrane, Rollins ve Shorter'a olan hayranlığını gizlemiyor. Bununla birlikte, bu etkileri ve daha fazlasını, tamamen kendisine ait, birbiriyle çelişmeyen ses katmanları oluşturmak için kullanıyor. Caz geleneğinin yeni trendleri ve akımlarını keşfetmek modern ve eklektik seslerle çalıştığı yer bu albümün yüreğinde yer alıyor.

 

14 Rudresh Mahanthappa "Hero Trio" (Whirlwind Recordings)

 

Alto saksafoncu Rudresh Mahanthappa, 2015 albümü Bird Calls'un (ACT) akıllı bir devamı olan "Hero Trio"da (Whirlwind) Charlie Parker arşivini irdelemeye devam ediyor. Mahanthappa bu kez, Parker'ın malzemesini kendi besteleri için başlangıç noktası olarak kullanmak yerine dmekanik ve tınısal olarak aha iyi nasıl çalıştıklarını görmek için albümün üç Bird melodisini özlerine indirgiyor. Parker'ın parlak kromatizmini koruyan, ancak ritmik aksanları yumuşatan ve baş döndürücü doğaçlamalarında beklenmedik süslemeler ekleyen bir albüm var karşımızda. Alto saksafoncu Rudresh Mahanthappa ve Hero Trio, ruh halini, temposunu ve tarzını esrarengiz bir kolaylıkla değiştirerek, Parker’ın yol üzerindeki biçimlendirici etkilerini gözden geçiriyor. Princeton’da caz akademisyeni olan Mahanthappa, genellikle orijinal çalışmasında caz geleneği anlayışına gönderme yapıyor. Buna karşılık, ABD'de yetişen saksafoncunun 15. albümü, diğer müzisyenlerin çalışmalarına canlı ve orijinal bir dokunuş katıyor.

 

15 Aaron Parks "Little Big II: Dreams of a Mechanical Man" (Ropeadope)

 

Aaron Parks’ın “Little Big II: Dreams of a Mechanical Man” albümü, adını edebiyat boyunca var olan sayısız robotik karakterden değil, filozof George Gurdjieff'nin öğretilerinden alıyor. İnsanlığın hipnotik bir "uyanık uyku" durumunda yaşadığına inanan George Gurdjieff, insanlığı gerçek bir makineyi tartışmaktan ziyade otomatik rolde görse de, temel kavramların aynı kaldığına inanılıyor. Albümün müzik tarzının kodlanmış sınırlarını takip etmeme seçiminde de bireysellik ortaya çıkıyor. "Little Big II: Dreams of a Mechanical Man" albümü görünüşte doğaçlama ve kişiselleştirilmiş olsa da, aynı zamanda büyük ölçüde birleşik bir bütün olarak grubun hareketini daha da ileriye taşıyor. Albüm duygu ve akıl arasındaki karşılıklı etkileşime yeni bir bakış ve insanlığın bu ikisini hassas bir şekilde dengelemesi gerektiğini hatırlatıyor. Her zaman bir karşılama mesajı olarak, insanların fiziksel, sosyal ve duygusal olarak giderek daha uzaklaştığı bir çağda yeni keşfedilen bir ilişki kazandığının altı çiziliyor.

 

2018'de Aaron Parks, on yıl önce geliştirdiği bazı ileri görüşlü fikirler başlattı ve neredeyse bir buçuk yıl sonra, yeni keşfedilen ivmeyi bir başka geniş albümle sürdürüyor. "Little Big II: Dreams of a Mechanical Man", gitarist Greg Tuohey, basçı David "DJ" Ginyard ve davulcu Tommy'den oluşan ekibin cesur Little Big'in nispeten hızlı bir devamı. Grup birkaç yıldır birlikte seyircilerin önünde çalıyor ve bu daha az düşünmek ve içgüdülere daha fazla güvenmek anlamına geliyor. Bu ayrım, grubun Parks'ın bestelerine öncekinden biraz daha az tahmin edilebilirlik ile daha fazlasını getirmesini sağlayan en önemli unsur.

 

Yılın En İyi Dünya Müziği Albümleri

 

2020 dünyasında, her ölçekte yüz yüze seyahatler ve toplantılar artık varoluşsal risklerle birlikte geliyor. Her zamankinden daha fazla, mümkün olduğunca çok güvenli bir şekilde bağlantı kurmaya çalıştığımız için yeni keşiflerin bol olduğu sanal dünyaya daldık.

 

Ancak müzik her zaman bağlantıyı kolaylaştırdı. Üretim ve performans bilgisi kişiden kişiye daha bir dikkatli ve hızlı aktarıldı. Yaratıcı zihinlerin ve bedenlerin buluşmalarından yeni sesler ortaya çıktı. Tanıdık olmayanları egzotikleştirme, kültürel ve dilsel farklılıklara dayalı engeller inşa etme ve güçlendirme eğilimi var Dünya Müziği tarzında. 

 

Bu yılın En İyi Dünya Müziği listesindeki albümler belirli geleneklere ve tarzlara bağlı albümler olarak bu listede hakkıyla yer alıyor. Her biri, tamamen benzersiz, soyut yer ve tarih anlayışlarından ırak, yerel olarak, ulusal sınırların ötesinde ve hatta farklı türler arasında yaratıcı yakınlık ve düşünceli işbirliğinden kaynaklanıyor. Bu çalışmalar özellikle bize hepimizin aynı küresel sistemin parçası olduğumuzu hatırlatıyor.

 

01 Lina and Raül Refree "Lina Raül Refree" (Glitterbeat)
02 Evritiki Zygia "Ormenion" (Teranga Beat)
03 Onipa "We No Be Machine" (Strut)
04 Groupe RTD "The Dancing Devils of Djibouti" (Ostinato)
05 Tony Allen and Hugh Masekela "Rejoice!" (World Circuit)
06 Kronos Quartet "Long Time Passing: Kronos Quartet Friends Celebrate Pete Seeger" (Smithsonian Folkways Recordings)
07 Ammar 808 "Global Control / Invisible Invasion" (Glitterbeat) 
08 Afel Bocoum "Lindé" (World Circuit)
09 Mahsa Vahdat "Enlighten the Night" (Kirkelig Kulturverksted)
10 Bab L’ Bluz "Nayda!" (Real World)
11 Damir Imamović "Singer of Tales" (Wrasse)
12 Wu Fei Abigail Washburn "Wu Fei Abigail Washburn" (Smithsonian Folkways Recordings)
13 Džambo Aguševi Orchestra "Brasses for the Masses" (Asphalt Tango)
14 Tamikrest "Tamotaït" (Glitterbeat)
15 Aynur "Hedûr/Solace of Time" (The Orchard/Dreyer Gaido)
16 Lakou Mizik "HaitiaNola" (Cumbancha)
17 Asmâa Hamzaoui Bnat Timbouktou "Oulad Lghaba" (Ajabu!)
18 Keleketla! "Keleketla!" (Ahead of Our Time)
19 COCANHA "Puput" (Pagans)
20 KHUSUGTUN "Jangar" (Buda)

 

---

 

 

Best of 2020 / Yılın En İyi Rhythm'n Blues ve Soul Albümleri (Sırasız)

 

- The Weeknd "After Hours" (UMG Recordings)
- Toni Braxton "Spell My Name" (UMG Recordings)
- Childish Gambino "3.15.20" (RCA Records)
- Sault "Untitled (Rise)"  (Forever Living Originals)
- Sault "Untitled (Black is)" (Forever Living Originals)
- Prince "Sign O’ The Times" (Reissue, 63 yeni parça) (Warner Records)
- Ledisi "The Wild Card" (BMG)
- Paul Weller "On Sunset" (Universal)
- Monophonics "It's Only Us" (Colemine Records)
- Johnny Gill "Game Changer II" (Kavalry Records)

 

---

 

 

 

2020 yılında müzik ve nostalji

 

2020 yılı sona yaklaşır ve müzik dünyasındaki trendler konuşulurken özellikle Spotify dijital platformu üzerinden 6 Avrupa ülkesinde yapılan bir araştırmada toplamda 17 trilyon dinleme analiziyle ortaya çıkan bulguların, dinleyicilerin müzik tüketimine “nostalji” duygusunun yön verdiğini ve eski şarkıların daha çok dinlendiğini ortaya koyması dikkat çekici. The Guardian gazetesi, analizi değerlendirdiği bir haberinde bu durumu Covid-19 pandemi sürecine bağlarken, dinleyicilerin “geçmiş güzel günleri” daha fazla hatırlamak istediği yorumunda bulunuyor.

 

2020 yılının şarkılarına bakıldığında sadece eski şarkıların son yıllara kıyasla daha fazla dinlenmesi değil, yanı sıra, yeni şarkılara ve yılın en iyi prodüksüyonlarına baktığınızda da Dua Lipa’nın “Future Nostalgia” albümünden tutun, The Weeknd’in 2020 yılının en çok dinlenen şarkısı “Blinding Lights” parçasına kadar şarkılarda hep 80’leri ve disko dönemini hatırlatan bir lezzet var. Özellikle pop ve RB müziklerinde 80’lerin ve 90’ların izlerini gerek melodilerde gerek alt yapılarda hissettiren geri dönüş bir hayli keyifli ve çarpıcı. Yıl bitmeden sonbahara yetişen nefis Kylie Minogue albümü de bu eğilime dahil ve üstelik adı lafı dolaştırmadan “Disco”. Disco, İngiltere’de çıktığı anda satış rekorları kırarak zirveye yerleşirken, albümdeki “Last Chance” şarkısı özellikle ABBA esintileriyle yılın en iyi disko şarkısı.

 

Yılın En İyi RB Şarkıları

 

- Chloe x Halle “Do it” (Parkwood Ent.)

 

Chloe Halle, 2018 yılında Grammy adayı olan “The Kids Are Alright “adlı ilk albümlerinden sonra 2020 yılında ikinci stüdyo albümleri “Ungodly Hour” ile şık bir dönüş gerçekleştirdi. Yeni albümleriyle daha ayartıcı ve yüksek enerjili olduğu kadar 90’ların RB şarkılarının o nefis düzenlemelerini ve iç gıcıklayıcı vokal tarzını anımsatan bir tarz yakalayan Chloe Halle, müzik piyasasına 2020 yılının en iyi RB işlerinden birini kazandırmakla kalmadı, piyasaya özlenen bir kalite de getirdi. Dönemi yakalama ve liste kaygısından uzak yepyeni şarkılardan oluşan albümlerinin Mayıs ayında yayınlanan ikinci single çalışması “Do It” ise bana kalırsa 2020 yılının en iyi RB şarkısı. İkilinin menajerliğini çoktan kendi firması “Parkwood Entertainment” için kapan Beyonce elbette işini biliyor. Klibini de hatırım için mutlaka izleyin, Aaliyah yaşasaydı bu şarkı sanki yeni şarkısı olurdu gibi hayal ediyorum. Albümün grammy adayı şarkısı “What She Thinks Of Me” ise sözleriyle çarpıcı olduğu kadar geleneksel RB tadıyla da yılın en çekici kayıtlarından. Bu arada ikili “Billboard Yılın Kadınları” ödüllerinde “Yükselen Yıldız” ödülünü almaları hiç tesadüf değil.

 

- Tinashe “Rascal” (Tinashe Music Inc.)

 

“2 On” şarkısıyla bir yıldız olarak parlayışından beri müzik piyasasına hem dans hem de vokal yeteneği ile 90’ların özlenen RB kalitesini geri getiren bir mucize Tinashe. Yaz ortasında çıkardığı “Rascal” parçasında arka vokaller opera büyüsü ile eşlik ederken, Nashe olarak alter egosuyla daha yırtıcı ve ayartıcı bir tonda tıpkı nefis albümü “Songs For You” kayıtlarından “Link Up” gibi bir parti ve dans pisti hiti yakalıyor Tinashe. Şarkının vokallerdeki kesik kesik stoccato söyleyişi kanınızı kaynatacak türden. Baslar, vokal, melodi, nakarat olmak üzere bütünüyle yılın en seksi RB şarkısı.

 

Yılın En İyi Pop Şarkıları

 

- The Weeknd “Blinding Lights” (The Weeknd XO, Inc.)

 

Spotify dijital platformunun açıkladığı verilerle yılın en çok dinlenilen şarkısı Kanadalı şarkıcı The Weeknd’in “Blinding Lights” parçası, 80’ler synthpop havasıyla, güçlü melodisi ve kusursuz vokalleriyle aslında daha çok RB baharatlı bir pop şarkısı gibi. Hatta bir an için gözünüzü kapattığınızda bahse varım ki size de aslında 80’lerden unutulan bir A- Ha şarkısıymış ve The Weeknd yeniden kaydetmiş gibi hissettirebilir. Şarkı piyasaya her ne kadar 2019 yılının sonuna doğru girdiyse de Amerika Hot 100 listelerinde 1 numaraya 2020 baharında yerleşti. 2020 boyunca da ruh halini yükseltebilecek enerjisiyle en çok dinlenen şarkı olması gayet isabetli. Hiç değilse pandemi sürecinde tüm dünyada müzik zevklerinde olumlu yönde bir gelişme var denebilir. Ne var ki manasını ve değerini gittikçe kaybeden Grammy ödüllerinde tek bir adaylığı bile yok. Bu arada şarkı İngiltere listelerinde de tam 8 hafta boyunca 1 numarada kalmayı başarmakla kalmadı, Billboard dergisi şarkıyı “Yılın En Çok Satan Şarkısı” ilan etti. The Weeknd, Billboard anonsunun hemen ardından 4 Aralık’ta henüz 2020 sona ermeden bu büyük başarısını şarkının İspanyol şarkıcı Rosalia ile yeni bir düzenlemesini yayınlayarak kutladı ki dinlemeye doyamazsınız. Velhasıl The Weeknd ‘in kariyerinin en başarılı şarkısı oldu ve artık kimin umurunda Grammy?

 

- Dua Lipa “Physical” (Warner Records)

 

Bu yılın kuşkusuz en iyi çıkışlarından biri de İngiliz süperstar Dua Lipa’ya ait. Spotify yıl sonu değerlendirmelerinde tüm dünyada en çok dinlenen kadın şarkıcılar arasında ilk 4 isim arasında yer alan Lipa, 2020 yılı boyunca yine 80’ler havasında ve disko tadı da veren albümü “Future Nostalgia” ile pop piyasasında cesaretli bir fark yarattı. Pop piyasasındaki başarısını sürdürmek için trend üzerinden karışık bir albüm yaparak kolaya kaçmak yerine piyasaya 80’ler ve disko enerjisiyle dolup taşan kaliteli bir pop albümü daha kazandırdı. 2019 Grammy ödüllerinde hem “Yılın En İyi Sanatçısı” kategorisinde hem de Mark Ronson prodüksiyonu “Electricity” şarkısı ile “Yılın En İyi Dans Kaydı” kategorisinde ödülleri toplayan Lipa, 2021 Grammy ödüllerinde de tam 4 dalda birden Grammy adayları arasında. Lipa’nın aday olduğu kategoriler arasında “Don’t Start Now” ile “Yılın Şarkısı” dalında ve “Future Nostalgia” albümü ile “Yılın En İyi Pop Vokal Albümü” kategorileri de var. Albümün disko alt yapısıyla ortalığı kasıp kavuran “Don’t Start Now” şarkısını bir kenara koyarsak bence enerjisi en yüksek pop şarkısı “Physical”. 80’lerin kült şarkılarından Olivia Newton John’ın “Physical” ve Patti LaBelle’in “New Attitude” parçalarından ödünç melodiler içeren “Physical”, bir zaman makinesiyle 80’lerden 2020 ‘ye fırlatılmış gibi nefis bir şarkı. Çok da isabetli olmuş. Yıl boyunca özellikle pandemi sürecinde Mart, Nisan, Mayıs aylarındaki ilk eve kapanma sırasında evde beden ağırlığıyla spor yaparken, 80’leri de hayal ederek büyük moralle defalarca dinlediğimi itiraf edeyim. Bu arada yaz ortasında yayınlanan ve yeni düzenlemelerle enerjiyi daha da yükselterek sürpriz yaptığı “Club Future Nostalgia” cabası. DJ miks albüm kaydında Missy Elliott ve Madonna’nın da işin içinde yer aldığı “Levitating” remix dışında aranjesini DJ prodüktör Jacques Lu Cont’un yaptığı “That Kind Of Woman”parçasına da dikkat. Pandemiyi atlatsak da partilerde, kulüplerde dinlesek.

 

Cazkolik.com / 10 Aralık 2020, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN