Trompetin lanet sesinden nefret ederim adamım

Christian Scott aTunde Adjuah trompetten nefret ederdi. Gerçekten ederdi. Ancak, 1980`li yıllarda New Orleans`da büyüyen küçük bir çocuğun semtinden kurtulabilmesi için sahip olduğu az sayıda fırsattan biriydi enstüman çalmak. Ünlü saksofoncu Donald Harrison Jr.`ın yeğeni olan Scott "eğer saksofon çalsaydım muhtemelen yola çıkmazdım" diyor, "ancak trompet çalıyordum ve gerçek derslerimi sahnede alıyordum".

On altı yaşında dâhi olarak kabul ediliyordu ve o zamandan bu yana yirmi yılı aşan süredir çalıyor, şimdi otuzların ortasında, dünyayı dolaştı, 2002 yılında kendi ilk albümünü çıkardı, muhteşem yorumlar almıştı, 21. yüzyılın Miles Davis`i deniyordu, ardı ardına bir düzineden fazla albüm yayınladı, şimdi, yeni bir albüm daha çıkardı ama bir şey değişmedi, hala; "trompetin lanet sesinden nefret ederim adamım, bu berbat bir şey" demeye devam ediyor.

Böylece, Adjuah kendine göre bir enstrüman icat etti. New York Greenwich`deki efsanevi Blue Note caz klübünün üst katında onunla konuşuyoruz. Elinde tuttuğu ve "B-Flat Instruments" dediği, bir çeşit uzay çağı silahına benzeyen şeyi açıklıyor. Bu yenilik Scott`ın alışılmadık müziğinin uzantısı. Scott, kendi de Robert Glasper ve Kamasi Washington gibi müzkilerinde hip hop, rock ve elektronik unsurlar kullanan müzisyenlerle sınırları yıkan bir neslin en ön sırasında duruyor. Scott, Thom Yorke ve Mos Def`le işbirliği yaptı, Glasper ve Washington ise Kendrick Lamar`ın Grammy ödüllü 2015 albümü "To Pimp a Butterfly" albümünde çalıştı.

Scott`ın müziği geleneksel cazın modifiye edilmiş tadını verebilir, yakın elementlerdir, sambadan polkaya farklı imkanlar verir, Scott bu durumu `caz zaten orijinal füzyondur` diyerek tanımlıyor. `bütün bunları biraraya getirmek cazın özüdür, geleneksel ilkeler sürekli olarak araştırılır, yeni arazi, yeni iletişim yolları aranır`.

Scott ilk caz kaydının yapılmasının üzerinden geçen 100 yılı kutlamak için adına "centennial trilogy" dediği projesinin son kısmı olan New Orleans`ın ve caz tarihinin en eski topluluğu Orijinal Dixieland Jass Band`ın efsanevi müziği "Livery Stable Blues" gecesi için Blue Note`taydı. 15 eylülde yayınlanan albümü "The Emancipation Procrastination"ı altı günde kaydetti, oysa, 14 yaşından beri çalışıp duruyordu. Büyürken, çevresindeki ustalar `gelecekte ne yapacaksın, güzelliği nasıl yaratacaksın, yeni bir yüzyıla giriliyor, müzikal diyaloğu yeni bir kıvılcımla hareketlendirmeyi başaracak mısın? Yeterince iyi misin? Cesur musun?` diye sorup duruyorlar` diyordu, `işte, o an işe başladım!`.

Ergenlik yılları ilk deneyimleri New Orleans`ın Upper 9th Ward taraflarında şekillendi. Beyazlarla siyahların birbirlerini sevmediklerini gördüm, toplumsal bir yapı olduğu için ırk var ama öyle değil dostum, Afrikalı homo sapiens artık yok!

Scott, zamanla caz tabirinin sınırladığını düşünmeye başladı, bu yüzden, Kurt Cobian`in Muddy Waters kadar blues müzisyeni olduğu "stretch music" adını verdiği yeni bir isim yarattı. "türler arasındaki boşlukları bulanıklaştırabilir veya yok edebilirsem o zaman insanların kültürel ifadeleri hakkında neler söylemiş olurum" diye soruyordu.

O gece Blue Note sahnesinde Asyalı, beyaz, siyah, birbirinden farklı kalabalığın yüzlerinde umutluğu felsefesinin kanıtlarını gördüğünü düşünüyordu. "İnsanları iyileştirebilmek ve kavşaktan geçebilmek için müzikten daha iyi potansiyele sahip bir şel yok ve sanırım bunu yapabileceğiz" diyordu.

(Bu yazı, Ryan Dort`un 10 eylül günü Newsweek`de yayınladığı yazıdan çevrilmiştir)

Cazkolik.com / 11 Ekim 2017, Çarşamba

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN