Rudy van Gelder`ın katkıları olmasaydı Coltrane`in kariyeri ve sanatı farklı olurdu

Rudy van Gelder caza amatör tutkuyla, yüksek bilgiyle bağlı ama efsanevi kariyere sahip bir kayıt mühendisiydi. Kariyeri boyunca Miles Davis, John Coltrane, Thelonious Monk, Wayne Shorter ve daha yüzlercesi gibi cazın en büyükleriyle çalıştı. Saygın caz eleştirmenlerinin ortak kanaatine göre caz müziğin en etkili kayıt mühendisiydi. Caz tarihinin en önemli albümleri arasında kabul edilen John Coltrane`in "A Love Supreme", Miles Davis`in "Bags Groove", Stanley Turrentine`in "Don`t Mess with Mr. T" ve Freddie Hubbard`ın "Red Clay" albümlerinin de içinde olduğu sayısız önemli albüme adını yazdırdı.

Rudy van Gelder caz albümlerinde ellili yılların başında çalışmaya başladı. İşin ilginci kayıtlarını New Jersey-Hackensack`da ailesinin oturduğu evde yapmaya başladı. Dönemin ünlü saksofoncularından Gil Mellé için yaptığı kaydı caz tarihinin muktedir firması Blue Note`un sahibi ve prodüktörü Alfred Lion tarafından satın alınınca van Gelder`ın kayıt konusundaki yetenekleri, kaydedilen soundun bilhassa müzisyenler tarafından çok beğenilmesi nedeniyle ünü caz çevresinde çok arttı ve on yılın sonunda dönemin tüm önemli firmaları için kayıtlar yapan biri olup çıkmıştı. Bu kayıtlar sayesinde Hackensack`daki stüdyosu zamanla bir efsane haline geldi ki o efsane günümüze kadar sürmüştür.

1959 yılında Rudy Van Gelder işi bıraktı, ama şöyle, kayıt stüdyosunu Englewood Cliffs isimli yere taşıdı, burada yine Thelonious Monk, Dizzy Gillespie, Horace Silver, Wes Montgomery, Joe Henderson gibi ikonlar için kayıt yapmaya devam etti ama bir yandan onüç yıl boyunca göz doktoru olarak tam mesai ayrı bir iş yaptı. bu dönem ayrıca Cedar Walton, McCoy Tyner, Ron Carter gibi büyüklerin albümleri için süpervizörlük görevini de üstlendi.

DownBeat dergisince Yaşam Boyu Başarı ödülü verilen Gelder, Audio Engineering Society`nin en ünlü, en önemli ismi olarak ilan edildi.

Caz yazarı ve tarihçi Thomas Staudter iki yıl önce usta isim hakkında kaleme aldığı yazıda "John Coltrane`in kariyeri ve sanatı Rudy van Gelder`ın katkıları olmasaydı farklı olurdu" diyecek kadar iddiasının altını çiziyor. Özellikle Coltrane`in klasik dörtlüsüyle yaptığı ve bugün caz tarihinin en önemli kayıtları arasında yeralan albümlerin sahip olduğu eşsizliğin altında yatan nedenlerden birinin van Gelder`ın kayıtlarında Coltrane`in içe dönük kişiliğiyle mükemmelliyetçi tarafı arasındaki ilişkiyi yumuşak bir aktarımla bağdaştırmasıdır diye niteliyor.

(Kaynak: Down Beat dergisi)

Cazkolik.com / 26 Ağustos 2016, Cuma

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN