Yeni nesil Walkman küllerinden doğdu

Merhaba değerli müzikseverler,

Kasetlerin bir nesil müzikseverler için kültürel bir simge ve bazılarımız için vazgeçilmez olduğunu söylemek sanıyorum yanlış olmaz. Kasetlerin yeniden piyasaya çıkması ve giderek yaygınlaşmasıyla kasetçalarların da yeni tasarımlarla üretilmesi konusu müzik ve HiFi sektörüne yeni bir hareket getirebilir düşüncesiyle başta İngiltere ve Japonya olmak üzere satış potansiyeli yüksek olan albümler artık plâk ve CD’nin yansıra kaset olarak da piyasaya çıkmaya başladı. Üstelik birçoğu plâk, CD ve kaset olarak bir arada veya ayrı ayrı seçenekli şekilde satışa sunuluyor. Kasetlerin ücretleri plâk ve CD’lerden daha düşük olduğu için İngiltere’de yavaşta olsa giderek yükselen bir satış grafiğine sahip. Japonya’da ise zaten kasetlerin fanatikleri ve kulüpleri mevcut. İngiltere’de plâk ve CD’lerde olduğu gibi kasetler de ıslak imzalı olarak online satış sitelerinin vitrinine yerleşiyor. Böylece kasete olan ilginin artırılması da mümkün oluyor.

Yakın geçmişe kısaca bakacak olursak, 70’lerde plâklar popülerken, 80’lerde kasetlerin ortaya çıkması ve kasetlerin de 90’larda yerini CD’lere bırakması hep bir analog/dijital tartışmasını beraberinde getirdi. Bu bir döngüydü aslında ve sektöre  ivme kazandırmak, biraz da nostalji trendini yükseltmek amacıyla 2000’lerin başında yeniden plâklar ‘Back To Black’ kampanyası ile satışa çıktığında haliyle sevinmiştik. Fakat bu sevincimiz uzun sürmedi çünkü bir süre sonra fark ettik ki bu plâkların ‘master’ kayıtları için dijital kaynaklar hatta CD’ler kullanılmakta. Yani plâkta alışageldiğimiz doğal analog ses rengi ve perspektifi aslında bu baskılarda yok, daha açık bir ifadeyle plâk formatında CD dinliyormuşuz gibi bir durum söz konusu.

Günümüze baktığımızda ise artık sadece ses tutkunu müzikseverler değil, büyük zincir veya bağımsız plâk şirketleri de bu farkındalığın etkisiyle analog bantları kullanarak ya da gerçekten doğala yakın yüksek çözünürlüklü dijital kaynaklardan farklı yöntemlerle plâklar basmaya başladı ve bunları plâkların üzerine yapıştırdıkları etiketlerde büyük puntolarla belirttiler. Bu tabii ki maliyetlere de yansıdı çünkü plâk basımı halihazırda zaten çok masraflı bir süreç, bir de işin içine analog kaynakların bulunması, kalıplarda kullanılan özel malzemeler, geri dönüşüme uğramamış saf vinil ve özel kesme yöntemleri girdiğinde maliyet ciddi oranda yükselmekte ve bu kez alım gücünü zorlamakta. Aynı durum CD’ler için de geçerli. SACD, HDCH veya xRCD gibi yüksek çözünürlüklü CD’lerin fiyatları sıradan CD’lerin neredeyse iki, üç katı. Hal böyle olunca meraklı kitle için gözler bir süre önce kasetlere yöneldi. Kasetler yukarıda da bahsettiğimiz üzere başta Japonya olmak üzere sadık müzikseverlerin arşivlerinden hiç çıkmadı. Plâklar gibi çok yer kaplamadığı ve kullanımı daha kolay olduğu için evin bir köşesinde bir yerlerde saklandı. Nihayet 3-4 yıl önce İngiltere ve Amerika’da piyasayı yoklamak üzere küçük oranlarda satışa sunuldu ve takip edildi. Bugün plâklar kadar olmasa da CD satışlarına yakın bir oranda ama yine de istenilen seviyede olmayan bir satış grafiğine sahip.

Kasetler piyasaya çıktı ama sektör pikaplarda olduğu gibi kasetçalarlar ile ilgili yeni ve farklı bir üretim aşamasına geçemedi. Burada hassas bir konu olan kasetçalarların kayıt yapma özellikleri masaya yatırıldı. Çözüm olarak kayıt imkânı olmayan küçük ve farklı tasarımlar üzerinde yoğunlaşıldı. Genel olarak kasetçalar üretimi için birkaç firma hariç sektörün büyük markaları henüz girişimde bulunmadı çünkü böyle bir yatırım kaset satışları oranına bakıldığında çok da anlamlı değildi. Bugün eski büyük kasalı kasetçalarlar halen işbaşında. Aslında sorun bu kasetçalarları günlük kullanıma uygun şekilde nasıl küçültebiliriz ve daha düşük bir maliyet ile kullanıma sokabiliriz idi. Tabii bu da büyük firmaların ilgi alanı dışında olduğu için daha çok mobil ürünler ürün üreticileri konuya ilgi duymaya başladı. Bu firmalar walkman veya çok daha küçük ilginç tasarımlar üzerinde çalıştı. Bunlardan ilki ismini hiç duymadığımız Elbow tarafından geliştirildi. Patenti alındı ancak henüz üretime geçilmedi, sadece prototip olarak üretildi.

Elbow Walkman Kasetçalar

Elbow tasarladığı küçük ve farklı bu ürün ile kasetçalar imajını tamamen değiştirmeyi düşünüyor. Bu tasarım küllerinden yeniden doğan Anka kuşu gibi kaset piyasasına yeni bir canlılık getirebilir mi bilemiyorum ancak yazının başlarında da belirttiğimiz üzere, Elbow son dönemde plakların popülaritesindeki büyük artışa paralel olarak kasetleri de ana akıma geri getirmeyi hedeflemiş. Dolayısıyla bu akıllı küçük teknolojik cihaz kasetlere olan ilgiyi yeniden teşvik için önemll bir araç görevi görebilir. Walkman’lerin 80'li ve 90'lı yıllardaki nostaljisini yaşatacak fakat teknoloji olarak hem kullanım hem de boyut ve ses kalitesi anlamında çok daha ileri bir tasarım olacak. Ürün 2017 yılında tasarlanmış ve patenti alınarak prototip olarak üretilmiş ancak henüz üretime geçilmemiş.

Elbow’un tasarımının arkasında yatan fikir oldukça basit; geleneksel bir kasetçalarda görülen mekanik parçaların çoğunu ortadan kaldırarak teknoloji tutkunlarına hitap eden minimal ve kullanıcı dostu bir tasarım yaratmış. Kullanımının son derece basit olmasını sağlamak için büyük bir özenle hazırlanmış. Mekanizması çift eksenli bir kol ve tekerlek şeklinde bir kontrol ünitesinden oluşuyor böylece klasik bir walkman ile elde edebileceğinizden daha fazla oynatma kontrolüne olanak tanımış. Çok yönlülüğü ve işlevselliği sayesinde, en sevdiğiniz kaseti modaya uygun bir aksesuara dönüştürürken aynı zamanda müzikleri dinlemenize olanak tanıyan, giysilere ve kumaşlara bile sabitlenebiliyor.

Cihazın çift eksenli kolu İki yönde dönüyor; yukarı doğru hareket kasetlerin yerleştirilmesini sağlarken yanlara doğru hareket, oynatma yönünün manuel olarak değiştirilmesine olanak tanıyor. Çift eksenli kol bir bakıma pikap kolunu andırıyor. Cihazın iki bağlantısı mevcut; standart bir 3,5 mm. kulaklık çıkışı ile cihazı şarj etmek ve kasetten bilgisayara aktarım için standart bir mini USB bağlantı noktası. Kaset okuma mekanizması aynen bir kasetçaların kaset yuvasında olduğu gibi gövdeye bağlı, manyetik banda oturan kristal bir kafadan oluşuyor. Ayrıca Küçük bir pim arka kapağa doğru itilerek cihazın giysilere tutturulmasını sağlıyor.

FiiO CP13 Walkman Kasetçalar

“Çoğunuzun bildiği gibi bir Walkman kaset çalar yapacağız, şu anda üretim sorunlarını çözmek için elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışıyoruz. CP13'ü Şubat 2024'ten önce piyasaya sürmeyi planlamıştık ancak yeni jenerasyonun henüz kasetleri olmadığını göz önünde bulundurarak, satış etkinliklerinde kaset dağıtmasına izin verilen ülkelerde telif hakkıyla korunan, orijinal bir kaset dağıtacağız. Bir Walkman kaset çalar için neye ihtiyacınız olduğuna dair herhangi bir fikriniz varsa, lütfen bize bildirmekten çekinmeyin. Zamansız melodilerin keyfini çıkaralım, duygulu melodileri deneyimleyelim.”

2007 yılında Guangzhou’da kurulan FiiO uzun süredir üzerinde çalıştığı CP13 Walkman Kasetçaları bu şekilde duyurmuştu. FiiO benim de çok sevdiğim ve kullandığım, farklı türlerde sayısız taşınabilir müzik ürününü araştırma ve geliştirme konusunda yüksek deneyime sahip bir marka. FIIO adı, “Fi”- HiFi'ın Fidelity’sinden sadakati ve “iO”- 1 ve 0’lar ile dijital dünyayı vurguluyor. Yani dijitalin hayata getirdiği gerçek duyguyu ve rahat yaşamı temsil ediyor. Müziği ve tarzı sevenlere kaliteli ürünleri uygun fiyatlarla tasarlayan şirket yüksek çözünürlüklü dijital ses oynatıcıları, taşınabilir kulaklık amplifikatörleri, DAC'ları ve kulaklıkları ile sektörde kendi alanında gerçekten çok iyi ürünler çıkartıyor ve bu ürünlerin çoğu iF Tasarım Ödülü, Reddot Ödülü, EISA Ödülü, VGP Ödülü gibi sayısız ödüle sahip. Şirketin Sloganı da kulağa gayet güzel geliyor: Born For Music - Müzik İçin Doğdu.

Firmayı bu kadar anlattıktan sonra şimdi de gelelim yeni ürün CP13’ten biraz bahsetmeye. CP13 renkli çift tonlu metalik gövdede retro walkman tarzı tasarım temasıyla yaratılmış. Saf bakır volan, özelleştirilmiş yüksek güçlü sessiz motor tasarımı, mekanik düğmeler gibi kaliteli bileşenlerle donatılmış. Şirketin cihaz hakkındaki tanıtımında “Modern bir cihazın performansıyla nostaljik bir duygusal deneyim sağlamak üzere” tasarlandığı belirtiliyor ve şöyle devam ediyor “Peki analog jenerasyona doğru bir adım atmaya hazır mısınız? Eski kasetlerinizin tozunu alın ve saf müzik keyfiyle dolu eski güzel günlere geri dönün.”

Walkman'e Övgü

FiiO, CP13 ile 1980'lerde ortaya çıkan Walkman'e saygı duruşunda bulunuyor. CP13, Walkman’lerdeki her bir unsur akılda tutularak dikkatle tasarlanmış. Tasarımı, Walkman'in nostaljik tasarımıyla mükemmel uyum sağlar şekilde ama ses kalitesi olarak çok daha üstün. FiiO CP13’ün %100 saf Analog performansı ile bizim gibi ses tutkunları için olabildiğince büyüleyici olduğunu belirtiyor. Bunun iki sebebi var. Birincisi çok hassas bir kristal kafaya sahip olması, diğeri ise güçlü bir Odyofil Sınıfı Amplifikatör olan JRC5532 OPAMP yükselticiye sahip olması. Böylece yüksek güç gerektiren kulaklıkları rahatça sürebilecek güçlü bir çıkış vaat ediyor. FiiO, çoğu kulaklıkla kolay eşleştirme için standart 3,5 mm çıkışa sahip ve şarj edilebilir bir lityum iyon pil ile donatılmış. Tam şarjla 13 saate kadar nominal pil ömrüne sahip. Ana gövde olarak yüksek kaliteli alüminyum alaşımlı malzeme kullanılmış. Sağlam ve hafif olan bu malzeme sayesinde günlük taşıma için oldukça kullanışlı hale gelmiş. Ayrıca Mavi-Gümüş renk temasıyla da şık bir görünüme sahip. CP13 bu sene Münih Hi-End Fuarında gerçekleşecek olan bir lansman ile ilk kez kullanıcıları ile buluşacak.

Kayıt Ustası TEAC ve Ocasse Kasetler

Teac/Tascam sektörde önemli bir firma. TEAC, 1953 yılında Tokyo'da Katsuma Tani adlı yetenekli bir ses mühendisi tarafından kurulmuş. Kurduğu şirketin tüm geçmişinin, orijinal sesi kaydedip yeniden üretecek cihazları tasarlama arayışının bir sonucu olduğunu söylemek sanıyorum yanlış olmaz. Yoğunlukla kayıt teknolojileri alanında üretimler yapan firma, kasetleri hiçbir zaman unutmamış ve 2022 yılında anons ettiği, CD ve USB okuyucusunun birleşik olarak bulunduğu, kasete ve USB’ye kayıt imkânı sunan yeni jenerasyon AD-850-SE modeli kasetçaları ile vitrine çıktı. Tasarım olarak vintage cihazlardan farkı olmayan kasetçalar, teknolojisi ve özellikleri ile klasik kasetçalarların çok ilerisinde.

(Resimaltı) Teac AD-850-SE USB flash sürücülere de kayıt yapabilen bu birleşik kaset çalar ve CD çalar

Yeni jenerasyon kasetçalarlarda durum böyle peki ya kaset cephesinde durum nasıl diye sorarsak buna da en güzel cevap yine Teac firmasından geliyor. Teac tüm bunların yansıra yine kayıt teknolojileri için rakiplerinden farklı olarak Reel To Reel adı verilen makara bantlardan yola çıkarak ilginç bir kaset tasarımı ile adından söz ettirdi. Yaklaşık 5 yıl önce tasarlanan Teac Open Cassette Tape- Açık Kaset Seti zamanla daha geliştirildi ve Teac Ocasse adı ile yenilenerek değişik renklerde yedek bantlara sahip paketler halinde satışa sunuldu. Toplam 50 dakika uzunluğunda makaralara sahip Ferro bantlar, A ve B yüzü olarak her iki tarafı 25 dakika kayıt alabilecek şekilde tasarlanmış. Bantlar alüminyum bir gövde içerisine yerleştirilip çıkartılabiliyor. Böylece makaralar çok yer kaplamadan kendi özel standında arşivlenebiliyor. Üretim tamamen Japon pazarı düşünülerek yapılmış. Kullanımı çok pratik olmasa da kaset tutkunu Japonlar için tıpkı plaklarda olduğu gibi tamamen bir ritüel ürünü diyebiliriz. Tabii ki küçük alanlarda yaşayan Japonların yer sorunu da dikkate alınmış. Teac Ocasse ve yedek bantları günümüzde de son derece nadir bulunan ve bu nedenle pahalı ürünler ancak kasetlerin giderek yaygınlaşması, dolayısıyla kasetçalarların yeni tasarımlar ile yeniden üretilmesi hayata geçtiğinde umarız ki daha kolay erişilebilir hale gelir.

Sonuç olarak kasetler pratik kullanımları, makul fiyatları ile hep bizimle birlikte idi ve hemen hepimizin evinde müzik ile çok ilgisi olmayan kişiler de dahil hala kıyıda köşede kalmış kasetlere rastlamak mümkün. Müziği plak, CD ve kaset gibi fiziksel materyaller ile dinlemek ayrı bir keyif. Bu açıdan kasetlere de gerekli ilgi ve özeni göstermek önemli bizler için.

Müzikle kalın.

Tamer Tekelioğlu

Cazkolik.com / 12 Mart 2024, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN