Perküsyona dair unutulmayacak bir deneyim

İstanbul Teknik Üniversitesi MİAM (Müzik İleri Araştırmalar Merkezi) Perküsyon Topluluğu, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı (MSGSÜDK), İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı ve Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Devlet Konservatuvarı perküsyoncuları ve sa.ne.na perküsyon grubu ile birlikte 25 Nisan 2017 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka Kampüsü, Mustafa Kemal Amfisi’nde özel bir konser verecek.

İTÜ MİAM ev sahipliğinde gerçekleşecek perküsyon akşamı, İstanbul’daki dinleyicilere pek keşfedilmemiş olan türün zengin renklerini tecrübe etme fırsatı sunuyor. Müzisyenler, Türkiye prömiyerleri gerçekleşecek olan Edgard Varese’in Ionisation, Marc Mellits’in Gravity ve Elliot Cole’un Postludes adlı eserleri dahil olmak üzere, perküsyon müziğinin doğuşundan 21. yüzyıla uzanan zaman içerisindeki önemli besteci ve perküsyoncuların çeşitli eserlerini seslendirecekler. Prömiyeri yapılacak eserlerin yanı sıra, Henry Cowell ve Karlheinz Stockhausen gibi bestecilerin ve Emanuel Sejourne ve Nebojsa Zivkovic gibi perkusyon sanatçılarının eserleri de seslendirilecek. Ayrıca konserde seslendirilecek birkaç parçaya MiAM öğrencilerinin hazırlamış oldukları görseller bu eserlerin yorumu sırasında eşlik edecek.

Prömiyeri gerçekleşecek eserlere dair notlar:

Edgard Varese, Ionisation: “Ben deneysel müzik yazmıyorum. Benim deneyimim, ben müziği yapmadan önce sona eriyor. Daha sonra bunu tecrübe etmesi seyirciye kalıyor.” diyen Edgard Varese 1883’te Fransa’da doğmuş, 1915’te Amerika’ya yerleşmiştir. Varese’in eserleri ritmik açıdan karmaşık olmaları, perküsyon kullanımı, serbest atonalite ve belli bir armonik dizilime veya temanın geliştirilmesine bağlı olmayan formlar içermeleri bakımından devrim niteliği taşır. Alışılmışın dışında maceracı teknikleri ve fikirleriyle elektronik müziğin öncüsü ve döneminin ilerisinde bir müzisyen olarak kabul edilmiştir. Debussy, Stravinsky ve Schoenberg’den etkilenerek müzikteki sistemlere kuşkuyla yaklaşmıştır. Varese müziği bir devamlılık oluşturmak üzere birbiriyle örtüşen akımlar yaratan “ses kütlelerinin” birleşmesi olarak düşünmüştür. Varese, istediği elektronik donanıma ulaşmasıyla birlikte 1950’lerin başında elektronik müziğe odaklanmıştır. Bilim adamları ve doğal olaylardan ilham alan Varese, Ionisation (İyonlaşma) adlı 13 perküsyoncunun 40 enstrüman ile çalacağı eserini 1921-1931 yılları arasında bestelemiştir. Avrupa kökenli sanat müziğinde sadece perküsyon müziği için yazılan ilk eserlerden biri olan Ionisation, ilk kez 1933’te New York’taki Carnegie Hall’da seslendirilmiştir. Bu eser bir perküsyon topluluğunun asıl enstrüman olarak öne çıkarılması bakımından yenilikçidir. Parçadaki vurmalı enstrümanların akustik bileşenleri müzik formunun temeli olarak değerlendirilmiş ve perdesi olmayan vurmalı enstrümanların da, başlı başına bir konserde sunulabilecek şekilde ciddi bir müzik türü oluşturabileceklerini ispat etmişlerdir.

Marc Mellits (d. 1966), Gravity: 20 ve 21’inci yüzyılın Amerikalı bestecilerindendir. Kendisinin, Andres Ruso ve Gerald Blackhammer tarafından “doğrudan dinleyiciyle iletişim kurma amacıyla bir araya gelen sürükleyen ritimler, süzülen bir şiirsellik ve renkli bir orkestrasyonun birleşimi” olarak tasvir edilen minimalist ve benzersiz bir stili bulunmakta. Mellits, sezgisel ve hassas müziği sayesinde dinleyicisi ile iletişim kurmayı amaçlıyor. Kendisi ayrıca film ve televizyon dizileri için de müzikler bestelemekte. Mellits, 2004 yılında Çağdaş Sanatlar Vakfı Ödülüne (Foundation for Contemporary Arts Award) layık görülmüştür. Mellits’in müziği tüm dünyadaki başlıca orkestralar tarafından, prestijli müzik salonlarında ve müzik festivallerinde icra edilmektedir. Ayrıca kendisi Chicago’daki Illinois Üniversitesi’ne öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Bu programda Türkiye prömiyeri icra edilecek olan Gravity (Yer Çekimi) parçası MIAM Perküsyon Topluluğu ve MSGSÜDK Perküsyon Topluluğu tarafından icra edilecek. Marc Mellits Gravity parçasını yazarken müzik notalarının birbirlerini nasıl çektiklerini ve nasıl izlediklerini düşündüğünü belirtiyor. Parçanın açılışı tek bir nota, Re ile başlıyor. Daha sonra birer birer ve her bir enstrüman diğerini takip edecek şekilde yeni notalar belli bir nabızda ilerleyen bu sese ekleniyor. Müziğin yer çekim gücü ile satırlar birbirini kovalıyor ve birlikte ileri ve geri sekiyorlar. Ritim ve tempo da parçanın genelinde “yerçekimsel” olarak yer değiştiriyor. Müzik doku içerisindeki her müzikal yer değişiminde yeni bir temponun içerisinde sarmal halinde dönerek, sürekli düşercesine ivmelenerek daha da hızlanıyor. Bu parça marimba ve vibrafon için yazıldı ve söz konusu farklı materyallerin ürettiği seslerin karışımı sürekli hızlanan ve hep gökyüzünden düşen müzikal satırların kesişmesi, sıçraması ve birbirine karşı hareket etmesi için bir tramplen vaziyeti görüyor. Gravity dünya çevresindeki perküsyon gruplarından oluşan uluslararası bir konsorsiyum tarafından seslendirilmek için seçildi. Bugün duyacağınız performans ise dünya prömiyerlerinden oluşan icra serisinin Türkiye ayağını oluşturmaktadır.

Elliot Cole (d. 1984), Postludes: Besteci, icracı ve “karizmatik ve çağdaş ozan”dır (NY Times). Eserleri A Far Cry Orkestrası, Chicago Besteciler Orkestrası, Metropolis Topluluğu, Lucerne Festival Akademisi ve tüm dünyada yüzün üzerindeki perküsyon topluluğu tarafından seslendirilmektedir. 2016’da New York Park Avenue Armory’de Grammy kazanmış vokalistler Roomful of Teeth ile iki adet kapalı gişe konser vermiştir. Kendisi Princeton’da doktora adayıdır ve ayrıca Manhattan Müzik Okulu (Manhattan School of Music), the New School ve Juilliard Akşam Programı’nda (Juilliard Evening Division) öğretim üyesidir. New York Sing Sing Islahevi’nde Musicambia Programı’nın direktörlüğünü yapmaktadır. Postludes (Postlud) bilinen bir enstrümanın yeni bir şekilde çalınması için yazılmış sekiz eserden oluşan bir kitaptır. Bu eser dört müzisyenin bir vibrafonu sekiz adet kontrbas yayı ile çalmaları için yazılmıştır. Yayların ve vuran ellerin aralarındaki oyun, susturan ve dokunan armoniler, duyması kadar izlemesi de güzel olan, içten ve çetrefilli bir kontrpuan örgüsü sunar: bu örgü kırılgan, yumuşak ve akıldan çıkmayan bir örgüdür. Postludes, “seste parlak buz saçakları varmışcasına çağrışım yapar” (Rolling Stone). sa.ne.na tarafından sunulacak bu performans parçanın Türkiye prömiyerini oluşturacaktır.

MİAM hakkında:

Dr. Erol Üçer tarafından 1999 yılında kuruldu. Kurum, müzik alanında liderlik vasfına sahip yaratıcı ve araştırmacı uzmanları yetiştirmek, müzik üzerine araştırmalar gerçekleştirmek ve bu araştırmaların sonuçlarını yaymak amacıyla çalışma yürütmekte. MİAM, modern lisansüstü müzik eğitimini sağlamayı hedefleyerek gelecek nesillere müziğe ilişkin mirasın aktarılmasını teşvik etmekte, eğitim seviyesinde kalıcı gelişmeler oluşturmak için yabancı üniversiteler ile koordinasyon halinde benzer programları başlatmakta ve öğrenci değişim programları uygulamakta.

Perküsyon Topluluğu hakkında:

MIAM öğrencileri ve mezunları ile MIAM perküsyon ailesinin dostlarından oluşmuş olup 2013 yılından bu yana performanslarını sergilemektedir. Repertuvarında perküsyon toplulukları için yazılmış eserlerin yanı sıra türün güncel eserleri de yer almaktadır; topluluk ayrıca tüm dünyada çeşitli geleneklerden doğan müziklere de repertuvarında yer vermektedir. Topluluk halen Amy Salsgiver liderliğinde yönetilmekte, 2014 yılından beri ise Sibil Arsenyan şefliğinde çalışmaktadır.

sa.ne.na Perküsyon Grubu hakkında:

Amy Salsgiver, Kerem Öktem ve Seçil Kuran tarafından kurulan sa.ne.na şimdiye kadar modern perküsyon repertuvarından birçok eserin prömiyerini seslendirdi. Grup kendi besteleri içerisinde birden fazla tarzın kesişmesiyle, ayrıca farklı müzisyenler ve görsel sanatçılarla işbirliği yapması ile tanınmakta. Yakın geçmişte, Korhan Erel ile işbirliği çinde gerçekleştirdikleri, içinde kendilerine ait bestelerin de yer aldığı Elektronik Dans Müziği projesini Berlin’de sundular.

Cazkolik.com / 23 Mart 2017, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN