Afro Beat ve Afro Funk müziğin yarıtıcılarından Tony Allen bu gece Babylon`da!

Afro beat müziğin yaratıcılarından Tony Allen bu akşam Babylon`da. Tony Allen ismini anınca şöyle irice bir noktalı virgül koyup iki kez düşünmek gerek, nedeni ise Fela Kuti ile birlikte on yıllardır dünyayı kasıp kavuran Afro Beat müziğin kurucu babalarından söz ediyor olmaktır. Daha önce Fela Kuti`nin de otobiyografik hayatını kaleme alan yazar ve müzisyen Michael Veal 2013`de bizzat Tony Allen`ın katkılarıyla bu önemli sanatçının da "Tony Allen: Master Drummer of Afrobeat" isimli otobiyografik kitabını yayınladı.

* * *

Brian Eno`nun "muhtemelen dünyanın yaşayan en iyi davulcusu" diye andığı Allen babası geleneksel Yoruba isimli bir vurmalı çalgı ustası olmasına karşın aslında ailesinin onayı olmadan müzisyen olmayı seçmiş biri. Altmışlı yılların sonu ile yetmişlerin sonu arasında on yıl kadar Fela Kuti grubunun davulculuğu yanında gayrı resmi müzikal direktörlüğünü yapan Allen Amerikalı büyük caz üstadlarının etkisi altında ve onların perspktifinde müziğe bakmayı tercih ediyordu. Bunda kuşkusuz, Amerikalı müzisyenlerin kendi kökenlerini arama gayretleri çevresinde gözlerini atalarının doğduğu topraklara, Afrika`ya ve oraların müziğine kulak verme çabalarının da etkisi vardı ama Allen asıl etkiyi Gana`lı davulcu Guy Warren`dan aldı. Aslında bu şaşılacak bir şey deği zira Dizzy Gillespie, Charlie Parker, Theloniuos Monk gibi isimlerin bop müziğini Gana müziğiyle buluşturmaya çalışan biriydi ünlü davulcu. Yani, bir çok Amerikalı caz müzisyeninin yapmaya çalıştığını bir Gana`lı müzisyen o sıralar çoktan denemeye başlamıştı bile, bu nedenle Allen`ın uzaktaki akrabalarından değil hemen yanıbaşındaki akrabasından etkilenmesi gayet normaldi.

* * *

Aslına bakarsanız, Afrikalı müzisyenlerle ilgili haberler yazarken mutlaka o dönemin, yaşadıkları ülkelerin siyasal ve sosyal kompozisyonlarından sözetmek lazım, bu tarz mukayeseleri doğru analizle yapmadan o döneme ait hiç bir şeyin anlaşılması kolay değil ama bu çeşit bir uzmanlığımız olmadığı için sadece bir hatırlatma yaparak bu işi umarız hakkıyla yazan uzmanları yazar da bir de faydalanırız diyerek geçmiş olalım.

* * *

Tony Allen`ın dünyaca tanınan bir müzisyen olması 1964 yılında Fela Kuti`nin Allen`ı birlikte çalmak için ikna etmesiyle başlayan bir süreçtir. İkili daha sonra Koola Lobitos isimli bir grup kurdu 1969 yılında bir çeşit eğitim gezisi için Amerika`ya giden müzisyenler burada grubun ismini Africa `70 olarak değiştirerek müziklerini yeni bir çizgiye çekmeye karar verdiler ve ortaya Amerika`nın soul cazı ile geleneksel Yoruba müziğinin poliritmik uyarlaması ve kendi müziklerini yeni bir African Groove`u oluşturdular ve bu müziğin mimarı da Tony Allen oldu. 

Bu yıllar yüz civarında albüm kaydettikleri çok verimli bir dönemdir ama sorunların da başladığı dönemdir. Nedir bu sorunlar? Öncelikle bu müziğin yaratıcı ismi olmakla birlikte Tony Allen telif hakları ve gelir paylaşımı konusunda kendini bir kenara atılmış, dahası kullanılmış hissetmeye başlamıştır ki böyle hisler dünyanın hiç bir yerinde hayırla sona ermez.

* * *

Çok çok kısa bir özetini vermeye çalıştığımız bir hayattan sözediyoruz. Nihayetinde 1980 yılında Allen kendi grubunu kurmaya karar verir önce Londra, sonra Paris`e yerleşir. Grubu No Discrimination ismini taşımaktadır ve müziği de Afro Beat`ten Afro Punk müziğe evrilmiştir. Bu müziğin içinde electronica, dub, R&B ve rap vardır.

Hızla günümüze gelelim…

2002 yılında Allen, Fela Kuti tribute bir albümde görünür, albümde Ray Lema, Baaba Maal, Positvie Black Soul gibi isimlerin yanında No Agreement isimli parçasıyla bir de Archie Sheep vardır. 2004`de La Ritournelle isimli hit parçada yer alır. 2006 yılında The Good, the Bad and the Queen albümünde davul çalar, Charlotte Gainsbourg, Jarvis Cocker gibi isimlerin albümlerin yer alır. Zap Mama`nın 2007 ve 2009 yıllarında çıkardığı iki albümün içinde ismini görürüz. 2009`da Secret Agent isimli albümünü yayınlar. Daha sonra kendisi adına bir `Homage` çalışma yapan Damon Albarn ile Rocketjiuce and the Moon albümü 2012`de yayınlanır. 2013`de The Rough Guide to African Disco ve en son geçen sene ise Film of Life isimli çalışması yayınlanır ve bu gece de Babylon sahnesinde büyük efsaneyi izleme fırsatımız olacak.

Cazkolik.com / 02 Nisan 2015, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN