Birlikte çalmaya başladığımızda ilk duyduğum şeylerden biri derinlikti... Gary Peacock 85 yaşında hayata veda etti

Peacock, Keith Jarrett Trio'nun vazgeçilmez ismi olmadan önce müziğini Zen Budizmi duyarlılığıyla icra eden özgür cazın öncü isimlerinden biriydi. Bu dediğimiz, altmışların ilk dönemleri, sanatçının henüz çok genç bir müzisyen olduğu yıllar.

Titiz ama açık fikirli tarzıyla piyanist Keith Jarrett'ın Standards Trio'suyla tam otuz yıllık birlikte çaldılar ta ki geçen Cuma Olivebridge'deki evinde 85 yaşında hayata veda edene kadar. Ölümünü doğrulayan piyanist ve beraber çalıştığı Marlyn Crispell oldu ama ölüm sebebine dair açıklama yapmadı.

Gary Peacock, 1960'ların başlarında piyanist Paul Bley ve saksofoncu Albert Ayler ile özgür caz/free jazz müzik yapıyordu. Zamanla her biri birer efsaneye dönüşen isimlerden Ayler'in farklı gruplarının üyesi olarak tümü klasikleşmiş "Ghosts" (1964), "Spiritual Unity" (1965) ve "New York Eye and Ear Control" (1965) albümlerinde yeraldı. Daha sonra kimi yazarlar bu dönemin müzikleri için siyah postmodernizm tabirini kullanacaktı.

1960'ların ortalarına gelindiğinde Bill Evans ile kısa ama biçimlendirici etkisi olan bir dönem geçirdi. Bu ikonik piyanistle çaldığı dönem Evans'ın vazgeçilmez kontrbasçısı Scott LaFaro'nun çok erken yaşta trafik kazası sonucu ölmesinden sonraki dönemdir. LaFaro ile ortak noktaları o sıra her iki genç sanatçının da kontrbası keşfedilecek kutsal bir enstrüman olarak görmesi diye tarif edilebilir. Cool ve düşük tonlu, derin armonik icralardı bunlar.

Ama caz dünyasında esas şöhreti Jarrett'ın Standards Trio'su ile kazandı. Kendi tabirleriyle bu grubun tek amacı vardı; Caz standartları dediğimiz Great American Songbooks'dan besteleri seslendirmek ama bu açıklama yeterli gelmez elbette, Peacock standard yorumlarına dair yaklaşımlarını yıllar önce verdiği röportajda “Fikir onları gerçekten beslemekti” diye açıklıyordu. "Onları çiğnemek, çok fazla su vermek ya da onları boğmak değil, kendilerini gerçekten ifade edebilmeleri için bu çiçekleri nasıl beslerim diye düşünmek" diyordu.

Trio'nun bu malzemeye dönük saygısı ve yaklaşımı Peacock’ın 1970’lerde Japonya’da yaşarken araştırdığı Zen felsefesine yönelik keşifleriyle paralel bir yaklaşıma dönüştü.

All About Jazz isimli portaldaki söyleşisinde tartışılan soru şuydu: "Bu müziği çalmak için ne kadar vazgeçmeye hazırsın?" Verdiği cevap şöyleydi; "Hâlâ bir meseleniz var ve müzikal olarak bir şeyler kanıtlamanız gerektiğini düşünüyorsanız bunun işe yarayacağını sanmıyorum. Konu sadece müzikle ilgili. Yani, ona hizmet edeceksiniz, kendinize, izleyicilere veya eleştirmenlere değil. Sadece müziğe".

Gary George Peacock, 12 Mayıs 1935'te ABD'nin güney kesimindeki Idaho Burley'de doğdu ama Kuzeybatı'nın farklı şehirlerinde büyüdü. Babası marketler için iş danışmanıydı, annesi ise ev kadını.

Peacock’ın ilk enstrümanı Los Angeles’ta Westlake College of Music’teyken çaldığı piyanodur. 1950'lerin ortalarında Batı Almanya'da askerlik yaptığı sıra bir ordu grubunda piyanist iken kontrbasa döndü. Sebebi ise grubun basçının ayrılmasıydı ve resmen kontrbasa aşık oldu, bir daha ölene kadar ayrılmadılar.

Askerlik sonrası Los Angeles'a döndü ve Brezilyalı gitarist Laurindo Almeida, caz gitaristi Barney Kessel ve vibrafoncu Terry Gibbs gibi isimlerle çalarak müzik sahnesinde adını duyurmaya başladı.

1960'ların başında, müzik ve spiritüel anlamda (bu tip kavramlar altmışların aşkları için önemliydi) iyi uyum yakaladığı vokalist ve besteci Annette Coleman ile evlendi ama uyum uzun sürmemiş olacak evlilik kısa sürdü. Ayrılık sonrası New York'a giderek Paul Bley ile tanıştı. Peacock'ın hayatında önemli yere sahip müzisyen ve bestecilerden biri oldu Bley.

İkili birlikte, o sıralar yeni kurulan ECM firmasının kendine özgü soundunun felsefesini oluşturmaya yardımcı oldu. Varoluş felsefesinden etkilenen ve melodiye odaklanan romantik bir piyano müziğiydi bu. ECM tarafından yayınlanan üçüncü albüm, Peacock, Bley ve ayrılmasına rağmen hâlâ beraber çalışmaya devam ettiği karısının bestelerini içeren “Paul Bley With Gary Peacock” (1970) oldu.

İkinci eşi Nancy Peacock ile evlendi ve evliliğinden Eliott, Colin, Niles isimli üç oğlu olmasına rağmen bu evlilikde yürümedi. 1960'larda, davulcu Tony Williams'la onun ilk albümü “Life Time”ın (1964) kayıtlarında yer aldı. Williams'ın tavsiyesine uyarak Miles Davis’in 60'ların ortalarındaki efsanevi beşlisinde iki ay süreyle Ron Carter'ın yerine çaldı.

1960'ların sonları ve 70'lerin başını Japonya'da geçirdi, Zen Budizmi ve Doğu felsefesinden çok etkileniyordu. Japon müzisyenlerle çalıştı. İlk iki albümünü bu dönem CBS/Sony firmasının Japonya şubesi için yayınladı. "Eastward" (1970) ve "Voices" (1971) albümlerinde ömür boyu işbirliği yapacağı piyanist Masabumi Kikuchi ve davulcu Hiroshi Murakami de yer almıştı. 1972'de ABD'ye dönerek Washington Üniversitesi'nde biyoloji okudu. 1977 yılında kendi bestelerinden oluşan “Tales of Another”ı yayınladı. Jarrett ve DeJohnette ile tanışması da bu dönemdir ve üçlü hemen birbirine bağlandı. Bu bağlılık tam otuz yıl sürdü.

2008'de JazzTimes dergisine mülakat veren Peacock, “Birlikte çalmaya başladığımızda ilk duyduğum şeylerden biri derinlikti” demişti. “Üç kişiydik ama kendini ifade eden tek bir zihin vardı. Orada çok özel bir şey olduğunu biliyorduk" diyordu.

Kariyeri boyunca, gitarist Ralph Towner ve piyanist Mark Copland ile davulcu Joey Baron'un yer aldığı üçlü grubun da dahil olduğu farklı oluşumlarla beste yapmaya ve konser vermeye devam etti.

Müzik için yaşarken tam tersine müziksizliğe de eşit derecede değer veriyordu sanatçı. New York'un kuzeyinde Catskill bölgesindeki evi için "Yaşadığım yer çok sessiz, orayı gerçekten seviyorum. Arabalar yok, insanlar yok, sadece ağaçlar, rüzgar, etrafta dolaşan bir geyik, bir çıngırak ve bir dere. Bu yüzden, çoğunlukla sessizlik içinde vakit geçiriyorum". Ve şimdi de sessizliğe gitti.

Cazkolik.com / 11 Eylül 2020, Cuma

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN