Dodo Marmorosa

Michael "Dodo" Marmarosa Amerikalı bebop piyanisti. Pittsburgh, Pennsylvania`da dünyaya geldi ve bir yandan klasik piyano eğitimi alırken bir yandan da okul arkadaşı Erroll Garner`la çalışarak caza yakınlaştı. Büyük kafası ve kısa boyundan ötürü "Dodo" lakabını alan ve erken dönemde büyük swing piyanistleri Art Tatum ve Teddy Wilson`dan etkilenen sanatçı, 15 yaşında the Johnny "Scat" Davis Orchestra`ya katılarak profesyonel müzik kariyerine başladı; kısa bir süre sonra da Gene Krupa`nın grubuna dahil oldu. Yine 1940`ların başlarında Charlie Barnet`in big band`inde çalarken ilk olarak Dizzy Gillespie ve Charlie Parker`la tanışma imkanı buldu. 1944 yılında önce Buddy Rich`le birlikte Tommy Dorsey Orkestrası`nda ve aynı yılın Kasım ayında gitarist Barney Kessel ve Pittsburgh`dan arkadaşı olan Roy Eldridge`le birlikte Artie Shaw`un Gramercy Five adlı combo`sunda çaldı. 1940`ların ikinci yarısında Boyd Raeburn ve Lester Young`la kayıtlar yaptı, Atomic şirketinin yerleşik piyanisti olarak çalıştı ve Gene Norman`ın Just Jazz konserlerinde yer aldı. 1947 yılında Esquire dergisinin New Star (piyano) ödülünü kazanan Marmarosa, yine aynı yıl Los Angeles`ta Charlie Parker`la birlikte aralarında "Relaxin` in Camarillo"nunda yer aldığı önemli kayıtlar yaptı; ayrıca önde gelen west coast müzisyenlerinden Teddy Edwards, Howard McGhee ve Wardell Gray`le birlikte çalıştı.

21 Temmuz 1950`de basta Thomas Mandrus ve davulda Joe "Jazz" Wallace`tan oluşan üçlüsüyle Savoy adına 4 parça kaydeden Dodo Marmarosa, bundan sonraki on yıllık dönemde ortalıkta gözükmedi. 1961 yılında Argo Records adına "Dodo`s Back!" ve 1962 yılında Prestige adına trio ve Gene Ammons`la birlikte quartet formatlarından oluşan "Jug Dodo" albümlerini kaydetti. Kesintilerle de olsa Pittsburgh`da performanslarını sürdüren ve Uptown Records tarafından performanslarının amatör kayıtları yayınlanan sanatçının düşük profili mental hastalığıyla ilgiliydi: 1943`te Krupa`yla çalıştığı sırada klarnetçi Buddy DeFranco`yla birlikte bir grup denizciden asker kaçağı sanılarak feci şekilde dayak yemiş, 1954`te askerliğini yaparken tabi tutulduğu elektroşok tedavisinden sonraysa psikolojisi iyice bozulmuştu.

Dodo Marmarosa son performansına 1968 yılında Pittsburgh`daki Colony Restaurant`ta çıktı ve bundan sonra tümüyle emekliye ayrıldı. Sanatçı kesintili kariyerine rağmen üst sınıf caz piyanistlerinden biri olarak kabul edilir. Yazının sonuna ilginç bir anekdot ekleyelim: Artie Shaw`un caz hayatının baskılarıyla baş etmekte güçlük çeken zarif ve kırılgan bir adam olarak hatırladığı Marmarosa, belki de mental problemlerine bağlı olarak sağı solu pek belli olmaz bir kişiliktir. Charlie Barnet`in anlattığına göre bir seferinde bir piyanoyu balkondan aşağı atmış ve bunu neden yaptığı sorulduğunda da "düştüğünde hangi akortta ses çıkaracağını duymak istedim" demiştir.

Dodo Marmarosa diskografisi: "Dodo`s Back" Argo Records 1961, Gene Ammons and Dodo Marmarosa "Juf Dodo" (Double LP), Teddy Edwards / Vivian Garry / Dodo Marmarosa - Central Avenue Breakdown, Volume 1 (LP, Album) Onyx Records, "Dodo`s Dance" Spotlite Records, "Piano man" Phoenix Jazz Records, Tadd Dameron Dodo Marmarosa "Keybop" Durium.

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 12 Aralık 2012, Çarşamba

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN