15 YILIN ARŞİVİ

Faust ne istiyor?

Johann Wolfgang von Goethe'nin hayatı boyunca süren bir yolculukla tamamladığı ölümsüz eseri Faust'un teması insanlığın en eski ve gerçek konularındandır. Üstelik, Goethe bu temaya ilk kez değinen yazar değildir, ondan çok daha önce İngiliz yazar Christopher Marlowe tarafından kaleme alınmış bir temadır şeytanla anlaşma.

Sanatın büyük eserleri Yunan tragedyalarından itibaren insanlığın evrensel trajedilerini işleyen konulardır. Shakespeare'i, Goethe'yi, Dostoyevski'yi ölümsüz yapan da budur.

Dr. Faustus ömrünü hayatın, insanlığın ve yeryüzünün sırlarını öğrenmeye harcamasına rağmen tatmin edici sonuçlara varamamış, sıkışıp kalmıştır. Bu huzursuzluk onu mahvetmek üzereyken ruhunu şeytana satmaya karar verir ama huzursuzluğunun temelinde yatan Goethe'nin bilgiye sahip olma çabasıdır.

Günümüzde Dr. Faust ruhunu ne için satardı?

Dünya edebiyatının ölümsüz eseri Faust besteci Charles Gounod tarafından 1859 yılında beş perdeli büyük bir opera eserine dönüştürülmüştü ki birçok opera esasen eserin ve konunun büyüklüğünden, karmaşıklığından ve yeteri kadar iyi sonuç alamama, -siz bunu yaratıcı sahneleme endişesinden dolayı diye de anlayabilirsiniz- bu eseri repertuvarlarında pek istememiştir.

Goethe'nin Faust'unun birinci kısmından uyarlanan eserin librettosunu Jules Barbier ve Michel Carre isimli iki Fransız "Faust et Marguerite" adıyla yazmıştı. Eserin bestelendiği yıl ilk gösterimi Théâtre Lyrique isimli bir Paris tiyatrosunda sergilenen eser opera repertuvarının en güçlü eserlerinden biri haline gelmişti.

Faust, ağır bir salgın yenilgisi yaşayan dünyanın bu zor döneminde Paris'te yeniden sahnelendi, ama nasıl?

Yönetmen Tobias Kratzer farklı bir prodüksüyon olarak ele aldığı yeni tasarımın ilk gösterimini Paris Opera Bastille'de gerçekleştirdi. Kratzer'in, insanlığın ebedî gençliğe dair saplantısı fikrini yeni sahnelemenin merkezine yerleştiren Kratzer gösterimin tasarımında multimedya prodüksüyonuna başvurdu. Videolardan canlı kamera kullanımına ve projeksiyonlara kadar bir dizi dijital etkiyi görsel olarak tasarımına dahil etti. Faust'un yeni gösteriminde yer alan tenor Benjamin Bernheim içinde olduğu gösteriyi basına yirmi yıl önce sahip olmadığımız imkanlar olarak tarif etti.

Yeni Faust'un farkı

Yaşlanan bilim adamı Faust çalışmaları için boşa harcandığını düşündüğü hayatından dolayı hayal kırıklığı içindedir. Birkaç kez intihara teşebbüsün ardından ruhunu sonsuz gençlik ve genç güzel Marguerite için şeytan Mephisto'ya satmaya karar verir.

Yönetmen Tobias Kratzer kendi eseri ile Goethe'nin Faust'u arasında önemli bir fark olduğunu belirtiyor. Goethe'nin Faust'u esasen ruhunu bilgi için satan, dünyanın merkezinde yer alan bilginin peşinde iken bu yeni Faust'un çağa çok daha uygun biçimde sadece 'gençlik istiyorum' diye çığlık attığını söylüyor.

Kratzer'in yeni Faust'un Mart ayında canlı sahnelenmesi gerekiyordu ancak salgın kısıtlamaları nedeniyle canlı performanslar iptal edilerek 26 Mart günü France 5 kanalında gösterildi. Devamında Culturebox platformunda gösterime girecek Faust, salgın geçtikten sonra orijinal mekânı Opera Bastille'deki gösterimlerine geri dönecek.

Cazkolik.com / 27 Mart 2021, Cumartesi