Godspeed You! Black Emperor! Bana kalsa bu grup basbayağı caz yapıyor derdim ama olay başka arkadaşlar!

Photograph: John Hutchings

Müzik gruplarının isimleri hep merak edilir. Ne kadar ilginç isim olursa o kadar cazip olur...

Bayramın bittiği ama tatilin sona ermediği 13 Temmuz gecesi için İBB Kültür AŞ çarpıcı bir konser duyurusu yaptı. Tüm festivaller, özel salonlar vs hepsi olur da bir kamu kurumunun konser seçimleri bakımından oldukça radikal bir karar Godspeed You! Black Emperor! konserini İstanbul'a getirmek. Bu konser nedeniyle İBB Kültür AŞ'yi tebrik ediyorum. 👏

Godspeed You! Black Emperor! dünyaca ünlü, geçmişi 30 yılı bulan kalabalık bir Kanadalı topluluk. Dünyada hayranı çok, Türkiye'de de hatırı sayılır dinleyicisi var.

Müzikleri de öyle...

Müziklerine gelmeden topluluk hakkındaki bilgileri toparlayalım, özellikle ismini.

Grup adını Japon belgesel yönetmeni Mitsuo Yanagimachi'nin 1976 tarihli belgeselinden alıyor, daha doğrusu, belgesele konu olan Black Emperor isimli motorcu çetesinden.

Tür olarak post rock dense de müzik yazarı Grayson Haver Currin'in 'hold music' tabiri de dikkat çekiyor!

Godspeed You! Black Emperor her zaman politik göndermeleri olan eleştirel bir militan topluluk oldu. 1997 albümü F# A# ∞'nde yer alan [adı böyle değişik] "The Dead Flag Blues"un sözleri "Araba yanıyor ve direksiyonda sürücü yok / lağımlar binlerce yalnız intihara bulandı / karanlık bir rüzgar esiyor / hükümet yozlaşmış" cümleleriyle başlıyordu [otuz yılda dünya daha da kötüye gitti!]. Bu cümleler genç bir müzik grubunun yaşamdan şikayet eden nihilist bakış açısından ziyade radikal bir politik eleştiriyi dile getiriyordu.

Topluluk bakış açısını bugün de koruyor, değişiklik yok ama otuz yıl boyunca müzikal farklılıklar olabilir. Currin'in 'hold music' tabiri burada yeni bir açılım olarak devreye giriyor mu acaba?

Şimdi haklı olarak 'hold music' ne diye soran olabilir, hani bir kurumu ararsınız da telefonda dakikalarca sizi bekletirken bir de sıkıcı müzik dinletirler ya, işte, bu tarz müziğe 'hold music' deniyor. Bu tarz müziğin müzisyenlerce ironik bir felsefi yaklaşıma maruz kalması kaçınılmazdı, Black Emperor'un perspektifi bunu bir müzikal ifade alanına dönüştürmek ama yoğun bir politik/eleştirel duyarlıkla birlikte.

Daha geniş açıdan [kalabalık bir grup olmalarını da göz önünde tutarak] bir nevi 'chamber music' yapıyorlar.

Bu detaylar tamam ama bizim asıl bakmamız gereken Black Emperor'ın anlattıkları.

Topluluğun son çalışması "State's End" [Devletin Sonu] dakikalarca süren telsiz konuşmalarını andıran 'non-music' olarak ilerliyor. Godspeed You! Black Emperor'un tarzı progresif olmaktan öte tümüyle sistem eleştirisine yönelik. Bu perspektiften bakınca Currin'in 'hold music' tabiri durumu anlamak için yeterince açık değil, insan bu tabiri ilk duyduğunda asansör müziği olduğunu düşündürüyor ki hiç de öyle değil!

Öfke bir müzik yapış tarzı mıdır?

Olabilir.

Godspeed You! Black Emperor metaforlarla dolu dünya tasvirlerinde temel argüman olarak kıyamet, öfke, modern zamanların kasveti [ki distopyayı andıran], ölüm gibi kavramları ikna edici şekilde kullanıyor. İlk çıkış yıllarına bakın, dünyanın ortak konusu ne?

Körfez savaşı

O yıllarda çoğu televizyon izleyicisi havada uçuşan havai fişekler gibi görüyordu yaşananları. Godspeed You! Black Emperor zaten lider kültüne karşıt bir topluluk, bu bakımdan, politik liderlere yakın/uzak olmaları mümkün değil ki kendilerine bile lider aramıyorlar. Efrim Menuck, Mike Moya gibi kurucu üyeleri olsa da her zaman 9-10 kişilik gruplarıyla ve değişikliğe uğrayan kadrolarıyla kült grup mimarisine sahip olmadılar.

İdeolojileri, kahramanlıkları ne varsa çıkarıp atın ortada sadece bir saçma sapanlık kalır ya, grup da zaten bu duyguyu temsil etmesi adına kısa adı olan GYBE harflerinin arasına tuttu bir ! yerleştirdi ve GY!BE oldu.

Anti-grup

İşte, böylesi bir anti-grup Godspeed You! Black Emperor.

Otuz yıldır süregiden bir anlamsızlığın devletler eliyle kurumsallaştırılmasına karşı çıkışını şiddetle sürdürüyor. Bu karşı çıkışı sürdürürken de bir yandan kendisi özenle kurumsallaşmaktan kaçınıyor. Bence grubun bu özelliği dikkate alınmalı. 13 Temmuz gecesi konseri bu gözlerle izlemek lazım.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 08 Temmuz 2022, Cuma

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN