Jack DeJohnette

Jack DeJohnette fusion çağının önemli figürlerinden ve 20. yüzyılın en etkili davulcularından biridir. Hem lider hem de Miles Davis, Joe Henderson, Freddie Hubbard, Keith Jarrett, Sonny Rollins ve John Scofield gibi müzisyenlerin sideman`i olarak önemli işlere imza atmıştır. 4 yaşından 14 yaşına kadar klasik piyano eğitimi alan DeJohnette daha sonra lise grubunda davul çalmaya başlamıştır. Gençlik yıllarında Chicago`da kendi gruplarını yönetmiş ve hem piyanist hem davulcu olarak talep görmüştür. R&B, hard bop, ve avant-garde gibi çeşitli tarzlarda çalmış, Association for the Advancement of Creative Musicians (AACM) topluluğunun deneysel çalışmalar yapan müzisyenleriyle (Muhal Richard Abrams, Roscoe Mitchell ve Joseph Jarman) birlikte çalışmıştır. 1966 yılında Rashied Ali`yle birlikte John Coltrane Quintet`te çalan sanatçı Charles Lloyd Quartet üyeliği sayesinde uluslararası şöhrete kavuşmuştur.

1968 yılı hem DeJohnette`in şahsi kariyerinde, hem de caz tarihinde bir dönüm noktasıdır: Miles Davis`in "Bitches Brew" albümü cazın yönünü değiştirirken davulda Jack DeJohnette vardır. Miles Davis otobiyografisinde duygularını "Jack DeJohnette bana üzerinde çalmaktan çok hoşlandığım derin bir "groove" verdi" şeklinde ifade etmektedir. Kısa bir süre sonra Davis`in grubuna Keith Jarrett da katılmış, 1971 yılındaysa DeJohnette`in ilk ECM albümü Rutya and Daitya kaydedilmiştir. ECM adına kayıtlar yapmaya devam eden sanatçı Directions, New Directions ve Special Edition gruplarının her biriyle cazın gelişimine önemli katkılarda bulunmuştur. Özellikle New Directions grubunda birlikte çaldığı iki isim, John Abercrombie ve Lester Bowie, Jack DeJohnette`in uzun dönem birlikte çalıştığı önemli müzisyenler olmuştur. Abercrombie daha sonra Dave Holland`la birlikte The Gateway Trio`da da DeJohnette`in yanındadır.

Sanatçının Special Edition grubuysa David Murray, Rufus Reid, Howard Johnson, Arthur Blythe, Chico Freeman, Greg Osby, Michael Caine, Lonnie Plaxico, Gary Thomas ve John Purcell gibi isimleri geniş kitlelerle buluşturmuştur. Kendi projelerini ve gruplarını yönetmenin yanısıra 30 yıla yaklaşan bir süredir Keith Jarrett Trio`nun da bir üyesidir. 1983 yılında ECM`in başı Manfred Eicher`in tavsiyesiyle caz standartları çalmak üzere kurulan grup günümüzün en popüler caz trio`larından biri ve hatta birincisidir. 1990`larda bir yandan Special Edition grubuyla çalışmayı sürdüren DeJohnette öte yandan kendisiyle birlikte Herbie Hancock, Pat Metheny ve Dave Holland`ın yer aldığı dörtlüyle turneye çıkmış ve 1990 yılında aynı grupla Parallel Realities CD`sini çıkarmıştır. 1992 yılında Vernon Reid ve John Scofield gibi müzisyenlerle birlikte yaptığı ve Grandmother Twylah Nitsch adlı bir Amerikan yerlisinin öğretilerinden esinlenen Music for the Fifth World albümü de kariyerindeki önemli çalışmalardan biridir.

Davulda Max Roach, Art Blakey, Roy Haynes, Elvin Jones, Philly Joe Jones, Art Taylor, Rashied Ali, Paul Motian, Tony Williams ve Andrew Cyrelle gibi ustalardan etkilenmenin yanısıra "caz dışı" kaynaklardan da ilham alan Jack DeJohnette bundan 30 yılı aşkın bir süre önce bile yaptığı işi "çok yönlü müzik" olarak tarif etmiştir. Kendi sözlerinden aktaracak olursak: "Çocukken her türlü müziği dinledim ve müziği asla kategorize etmedim. Bir yandan piyano dersleri alırken opera, country ve western, rhythm and blues, caz, swing, ne olursa dinlerdim. Benim için hepsi de müzikti ve harikaydı. Günümüzdeki insanları ve müziği kategorize etme trendinin aksine bu duyguyu ve inancı taşımayı her zaman sürdürmüşümdür." 2004 yılında Keith Jarrett Trio`nun canlı olarak kaydettiği "The Out-of-Towners" albümüyle kariyerine bir de Grammy adaylığı ekleyen Jack DeJohnette takip eden yıllarda çeşitli müzisyenlerle the Latin Project, the Jack DeJohnette Quartet ve the Trio Beyond adları altında 3 yeni projeye imza atmış, 2005 yılındaysa kendi şirketi Golden Beams Productions`ı kurmuştur. Aynı yıl çıkardığı Music in the Key of OM adlı elektronik albüm yılın en iyi New Age albümü dalında Grammy`ye aday gösterilen sanatçı bu ödülü nihayet 2009 yılında Peace Time albümüyle kazanmıştır. 2012`de değişik jenerasyonlardan müzisyenlerin katkıda bulundukları Sound Travels albümünü yayınlayan DeJohnette yne aynı yıl kariyeri boyunca cazın gelişimine yaptığı önemli katkılardan ötürü NEA Jazz Masters Fellowship ödülüne layık görülmüştür.

Sanatçının 5 bine yakın albümlük diskografisinden güncellenmiş küçük bir bölüm: The DeJohnette Complex (CBS 1970), Have You Heard? (Milestone Records 1971), Jackeyboard (Trio Records 1973), Time & Space (Trio Records 1973), Sorcery (Prestige 1974), Ruta And Daitya (w/Keith Jarrett) (ECM 1973), Timeless (w/John Abercrombie, Jan Hammer) (ECM 1975), Gateway (w/John Abercrombie, Dave Holland) (ECM 1975), Pictures (ECM 1977), New Directions (ECM 1978), Terje Rypdal, Miroslav Vitous, Jack DeJohnette, Terje Rypdal (ECM 1979), Werner Pirchner, Harry Pepl, Jack DeJohnette (ECM 1983), Standards, Vol. 1 (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 1983), Changes (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 1984), The Jack DeJohnette Piano Album (Landmark Records 1985), Works (ECM 1985), Zebra (w/Lester Bowie) (Pan Music 1986), In Our Style (w/David Murray) (DIW 1986), Complex (w/Cedar Walton, Ron Carter) (Limetree Records 1986), Tribute To John Coltrane: Live Under The Sky (Columbia 1987), Target (w/Niels Lan Doky, Niels Henning Orsted Pedersen) (Storyville 1987), Zebra (MCA Records 1989), Parallel Realities (MCA Records 1990), Music For The Fifth World (Manhattan Records 1992), Oneness (ECM 1997), Tokyo `96 (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 1998), Always Let Me Go (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 2002), Invisible Nature (w/John Surman) (ECM 2002), The Out Of Towners (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 2004), Music of the Key of OM (Golden Beams Productions 2004), Music From The Hearts Of The Masters (w/Foday Musa Suso) (Golden Beams Productions 2005), Elephant Sleeps But Still Remembers (featuring Bill Frisell) (Golden Beams Productions 2006), Setting Standards-NY Sessions (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 2008), Yesterdays (w/Keith Jarrett, Gary Peacock) (ECM 2009), America (w/Wadada Leo Smith) Sound Travels (Golden Beams Productions 2012), Made In Chicago (ECM 2015), In Movement (w/Ravi Coltrane, Matthew Garrison (ECM 2016), Return (Newvelle Records 2016), Hudson (w/Larry Grenadier, John Medeski, John Scofield) (Motéma 2017)

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 09 Ağustos 2012, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN