Önemli not: Milliyet`ten alınan kupür görselleri maalesef 2010 yılı içinde yaşadığımız teknik sorun nedeniyle geri alınamayacak şekilde zarar görmüştür.

Türkiye’nin köklü gazetelsi Milliyet kurulduğu 1950 yılından bu yana yayınlanan nüshalarını internet ortamında üyelerin erişimine açtı. Bunun önemini herkes tahmin eder. Günümüz insanı bilgiye artık "hemen" ve "şimdi" erişmek istiyor. Ne daha azına tahammülü var ne de biraz sonraya. Bunda değişen zamanın ve bilginin anında elde edilebilir olmasının etkisi var. Eğer şu an ulaşabiliyorsam niye daha azına ya da sonrasına razı olayım ki!

Yakın bir cazsever dostumuz Milliyet arşivinin içine daldı ve Cazkolik için geçen 60 yıl  içinde yayınlanmış dikkat çeken caz başlıklarını derledi. Elbette bunlar tamamı değil, seçilmiş olanlar. Bir çeşit caz tarihi galerisi... İçerde göreceğiniz haberlerin çoğunu daha önce duymuş olabilirsiniz ama biz haberleri derlerken Türk cazı ile ilgili olmasına özen gösterdik. Özellikle arşivde son yıllara yaklaştıkça caz haber sayısı artıyor ama başta 1950’li yıllar olmak üzere eski tarihli caz haberleri daha dikkat çekici. Eski tarihli haberlerde Türk caz tarihinde yerini almış olan belirgin isimlerin varlığı dikkat çekici.

"Türk caz san’atkârları Amerika’da başarı kazanıyor"

(Milliyet Gazetesi, 15 Eylül 1957)

Lafı fazla uzatmayalım ve sizi haberin içine davet edelim. Türk caz müzisyenleri uzun yıllardır başarı kazanıyor ama bunun haber olarak karşılığını bulması 50’li yıllara kadar uzanıyor, belki de daha bile eskilere... Milliyet Gazetesi’nin 1957 yılında yayınladığı bu haber oldukça detaylı işlenmiş. Haberin metnini sizin için aktaralım; "Genç bestekarımız Arif Mardin için “Amerikanın Sesi Radyosu” özel bir program hazırlarken, Waldorf  Astoria’da muvaffakiyetli bir konser veren Erdoğan Çaplı N.B.C. Şirketi ile mukavele imzaladı.

Türk caz sanatkarları Amerika’da büyük başarı kazanmağa başlamışlardır

Maarif Vekaleti tarafından Amerika’ya gönderilmiş olan Erdoğan Çaplı New York’taki Waldorf Astoria otelinde Nat King Cole ve tanınmış bir çok artistle birlikte konser verirken Türk caz bestekarlarından Arif Mardin için “Amerikanın Sesi Radyosu” özel bir program hazırlanmıştır.

Arif Mardin'in konseri

Bu hafta Perşembe günü “Amerikanın Sesi” radyosu Türkiye saatiyle 18.30’da 13, 16, 19, 41, 49 metre kısa dalga üzerinden ve orta dalga 283 metreden yayınlayacağı özel bir programda Arif Mardin’in üç kompozisyonunu tanıtacaktır.

Program saat 19.30’da da 16 ve 19 metre kısa dalga üzerinden tekrar edilecektir.

Ayrıca “Amerikanın Sesi” aynı eserleri İngilizce neşriyatında Türk san’atkarı hakkında bilgi verecek, bilahare saat 21 de kısa dalga 25 metre ve Avrupa için de 19, 31, 41 metre üzerinden yayınlayacaktır. Program “Amerikanın Sesi” yayınının caz programları tertipleyicisi Willis Conover tarafından takdim edilecektir.

Arif Mardin’in eserleri meşhur Amerikalı caz kompozitörü Quincy Jones tarafından plağa alınmıştır. Jones geçen sene Türkiye’ye Dizzy Gillespie orkestrasıyla gelmiş Mardin ile tanışmıştı. Türk caz kompozitörünün eserlerini dinliyen Jones bunları bir Amerikan orkestrasiyle çalmağa karar vermiştir.

25 yaşındaki Arif Mardin’in en dikkati çeken tarafı caz hakkındaki muazzam bilgisini yalnız program dinlemek ve kendi piyanosu üzerinde tecrübeler yaparak kazanmış olmasıdır. Tamamen amatör bir müzisyen olarak çalışan Arif Mardin’in bu başarısı Amerikan caz meraklıları arasında takdir ve heyecanla karşılanmıştır.

Erdoğan Çaplı'nın muvafakiyeti

Geçen hafta Waldorf Astoria’da verilen ve büyük bir muvaffakiyet kazanan konserde Erdoğan Çaplı hemen Nat King Cole’den sonra programını takdim etmiştir. Waldorf Astoria’da bulunanlar Erdoğan Çaplı’ya büyük tezahürat yapmışlardır.

Bu program sonrasında ayrıca meşhur san’atkarlardan Peter Hanley, Jackie Clark, Cathy Carr programlarını takdim etmişlerdir.

Erdoğan Çaplı halka Nat King Cole, Elvis Presley, Doris Day ve Frank Sinatra’nın meneceri olan Sander Yellin tarafından tanıtılmıştır.

Konser, Çaplı’nın meşhur “Julliard School of Music” Akademisine birincilikle kabul edilmesine müteakip hazırlanmıştır. Programdan sonra Erdoğan Çaplı konserin yayınlandığı N.B.C. Radyo Televizyon şirketi ile bir mukavele imzalamıştır.

"Dünyaca meşhur caz sanatçısı H. Mann, yeni plâğında üç Türk bestesi çalıyor"

(Milliyet Gazetesi, 25 Şubat 1967)

Bu haberde 1967 yılının Şubat sonlarında yayınlanmış bir Milliyet haberi. Habere konu olan müzisyen Herbie Mann’dan başkası değil. Haberin Türk cazı ile ilgisi ise ünlü caz flütçüsünün albümünde kullandığı üç Türk parçası olması. Albümün adı da "Orta Doğu İzlenimleri", albümde "Yavuz Geliyor Yavuz", "Üsküdar’a Gider İken" ve Arif Mardin’in "Odalık" isimli bestelerini kullanmış.

"Dizzy Gillespie’nin ziyareti"

(Milliyet Gazetesi, 5 Nisan 1956)

1956 yılında Dizzy Gillespie’nin Türkiye ve Balkanlara yaptığı ziyaret o dönem çok büyük ilgi görmüştü. İşin aslı gerçi çok sonra, hatta yakınlarda anlaşıldı, ziyaretlerin ardında yatan gerçek dönemin Amerikalı caz müzisyenlerinin Balkanlar ve Türkiye gibi ülkelere yaptıkları ziyaretlerin aslında Amerikan hükümetlerinin caz müzisyenlerini bir tür halkla ilişkiler faaliyetinin parçası olarak kullanmak istemesiymiş. Siyah caz müzisyenlerine olan yakın ilgiyi Amerika’ya karşı bir tür sempatiye çevirmeyi düşünmüşler ve bunu da mutlaka bir nebze de olsa başarmışlar. İşin aslı tabii çok uzun yıllar sonra ortaya çıktı.

Haberin resminde Gillespie ile davulcu Charlie Persip’i ünlü zilci, bu toprakların insanı ama sonraları Amerikaya yerleşen Ermeni asıllı vatandaşımız Avedis Zilciyan’ı görüyorsunuz.

"Kral dairesi ve limuzin isterim"

(Milliyet Gazetesi, 20 Mayıs 1987)

Sıradaki haber yakın tarihli, Mayıs 1987 tarihli haber Ray Charles ile ilgili. Yaşı yeten okurlarımızın hepsi hatırlayacaklardır bu haberi. Epey bir gürültü koparmıştı. Basın geleneksel olarak haberin sansasyonel yanını biraz daha belirgin kullanmış. Ray Charles hakikaten haberde sıralananları istemiş mi bilmiyoruz ama isteklerinin bugün artık çok sıradan şeyler olduğunu söyleyebiliriz. Hatta bunlar artık istek dahi değil. Elbette iyi bir odada kalmak isteyecek, elbette elemanlarının rahatını düşünecek, elbette en iyi piyanoyu isteyecek bundan daha doğal ne olabilir!

"Cazın sınırlarında iki konser"

(Milliyet Gazetesi, 13 Temmuz 1995)

Bu yazıya konu olan son haber ise en yakın tarihli olanı. Bu haberi artık çok daha genç okurlarımız bile hatırlayacaktır eminiz. Haber ünlü Kronos Quartet ile Fahir Atakoğlu’nun konserlerini işlemiş.

Cazkolik.com / 15 Haziran 2010, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN