Caz dünyası geçen yıl Frank Sinatra ile Billie Holiday`in doğumunun yüzüncü yılını kutladı. Cazkolik olarak biz de yazılar yayınladık, radyo programları hazırladık. Caz müziğinde Duke Ellington gibi isimler ne anlama geliyorsa klasik Türk müziğinde Tanburi Cemil Bey de aynı öneme sahip, tek fark Duke Ellington`ı tüm dünya tanır, Tanburi Cemil Bey`i ise bırakın dünyayı biz bile tanımayız. Halbuki, birbirinden ne kadar farklı müzikler gibi görünse de dünyanın iki ucunda icra edilen bu müzikleri birbirine bağlayan öyle çok ayrıntı var ki. Özellikle bu müziğin sembol isimlerinin sanatlarına bakış açıları, enstrümanlarına ve geleneksel beste yapılarına getirdikleri yenilikler ve yaratıcı öncülükleri bu isimleri müzik tarihinin özel insanları haline getiriyor.

* * *

Tanburi Cemil Bey daha genç bir müzisyenken adeta `harika çocuk` özelliklerine sahipti ve bu özellikleri çevresinin dikkatini çekiyordu. Kendi enstrümanlarını yapma becerisinden tutun tamburda alışılmadık mızrap vuruşlarına kadar, sadece tambur da değil, lavta, kemençe ve viyolonseldeki üstün özellikleri Tanburi Cemil Bey`i onsekiz yaşında üstad mertebesine ulaştırıyordu. Tabii bu durum, dünyanın her yerinde olduğu kadar onu ve sanatını sevenler kadar şüpheyle yaklaşanları da ayrı ayrı gruplara ayırıyordu.

Tanburi Cemil Bey taş plaktan günümüze

bir hazine.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., Türk müziğinin büyük bestekarı Tanburi Cemil Bey’in taş plak kayıtlarının tamamını günümüze taşıyan önemli bir projeyi hayata geçiriyor.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş., Türk müziğinin büyük bestekarı Tanburi Cemil Bey’in taş plak kayıtlarını ilk kez 10 CD’lik bir albümde bir araya getiriyor. Udi Bestekar Mehmet Bitmez’in İstanbul, Şam, Sivas ve Urfa’da yaptığı arşiv araştırmaları sonucunda hazırlanan “Tanburi Cemil Bey Taş Plaktan Günümüze Bir Hazine” isimli albüm, çok yakında müzikseverlerin beğenisine sunulacak. Ünlü bestekarın vefatının 100. yılı anısına hazırlanan proje ile Türk müziğinin kültürel mirasının gelecek nesillere aktarılması amaçlanıyor.

35 yıllık birikimin ürünü

Udi Bestekar Mehmet Bitmez, 35 yıl süren araştırmaları sonucunda Tanburi Cemil Bey’in imzalı ve damgalı orjinal kayıtlarının tamamına ulaştı. Cemil Bey’in orjinal kayıtlarındaki cızırtılar ve yan sesler en hassas teknolojilerle giderilerek en az seviyeye indirildi. Böylelikle 10 CD ve 82 eserden oluşan albüm projesi ortaya çıkmış oldu.

* * *

Albümde, Cemil Bey’in peşrev, saz semaileri, longa ve sirtolarının yanı sıra en güzel ve en meşhur eseri Şedd-i Arabân Saz Semaisi de yer alıyor.

Cemil Bey’in 14 eserlik “Özel Listesi” longplay olarak basılacak

Kültür A.Ş., çok yakında Türk müziği tutkunları ve arşivcileri için Cemil Bey’in en çok dinlenen taksim ve icralarından oluşan 14 eserlik özel listesini long play olarak basacak. Bu özel long playlar 1.000 adet ile sınırlı olacak.

Nazım Hikmet’in Cemil Bey’in ölümü üzerine yazdığı şiir

“Tanburi Cemil Bey Taş Plaktan Günümüze Bir Hazine” albümünde Mehmet Bitmez tarafından hazırlanan 70 sayfalık bir de kitapçık bulunuyor. Bu kitapçıkta, Cemil Bey’in hayatı ve Türk müziğine kazandırdığı zenginliklerle ilgili her türlü bilgiyi bulmak mümkün. Kitapçıkta ayrıca Nazım Hikmet ve Yahya Kemal`in Tanburi Cemil Bey için yazdıkları şiirler de bulunuyor.

Nazım Hikmet’in Cemil Bey’in ölümü üzerine yazdığı şiir ilk kez Alemdar Dergisi`nde yayınlandı.

Elâ gözleri dalgın, geniş alnı sararmış,
Bir san`atkâr hastadır, cemil hasta yatıyor.
Odayı bir mâtemin görünmez rengi sarmış,
Başında duranların kalbi yorgun atıyor.
(…)
Gökler geri alıyor yeryüzünden sesini.
Şimdi geniş alnında ebedin gölgesi var!
Başında ağlayanlar sonuncu bestesini,
Ağır ağır kapanan gözlerinden duydular!

Nazım Hikmet

Tanburi Cemil Bey hakkında

Tanburi Cemil Bey, 1873`te İstanbul`da doğdu. İlk müzik bilgilerini ortaokul sıralarında ağabeyi Ahmet Bey`den alan sanatçı, on yaşlarında keman ve kanun çalmaya başladı.

* * *

Tanburi Ali Efendi`nin de öğrencilerinden olan ünlü bestekar, daha sonra çalmaya başladığı ve ismi ile bütünleşen tanbur sazı ile ustalık derecesine ulaştı. Sanatçı, tanburdan başka, klasik kemençe, lavta ve viyolonsel gibi sazları aynı ustalıkla icra ederek başlı başına bir ekol sahibi oldu.

* * *

Yaptığı eserlerle Türk müziği saz icrasına yeni ve modern bir tarz ve değişik bir yorum getiren Tanburi Cemil Bey`in, özellikle taş plaklara yaptığı taksim kayıtları, makam, üslup ve tavır açısından dikkati çeker.

* * *

Sözlü eserlerin yanında birçok saz eseri besteleyen sanatçı, 29 Temmuz 1916`da İstanbul`da hayatını kaybetti.

Cazkolik.com / 26 Ocak 2016, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN