Cumhur Canbazoğlu'nun hazırladığı orkestralargruplartarihi.com web sitesi Türkiye müzik tarihini keşfetmek bakımından muhteşem bir kaynak

Müzik yazarı Cumhur Canbazoğlu çok önemli bir çalışmaya imza atarak popüler orkestralar ile müzik gruplarının müzik tarihimizdeki serüvenini ‘Günlerin İçinden Canım’ / 100 Yıllık Türkiye Popüler Orkestralar ve Gruplar Tarihi (1923-2022) adlı internet sitesinde orkestralargruplartarihi.com arşivleyerek açık kaynak olarak kullanıma sundu.

Sitede yer alan 10 binden fazla orkestra ve grubun incelendiği bu çok değerli çalışma, Osmanlı’daki modernleşme hareketinin çarpıcı örneği olan ‘haremdeki kadınlar orkestrası’ndan başlayarak bu coğrafyada orkestra/grup müziği adına nelerin yaşandığını, topluluklarla müzisyenlerin öykülerini tarihe not düşerek belgeliyor.

Ürettiklerini bir şekilde Türkiye pazarında değerlendiren Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti grupları ile başta Almanya olmak üzere, ülke dışında müzik yapan vatandaşlarla, soydaşların toplulukları da bu araştırmada yer alıyor.

Cumhur Canbazoğlu çalışması hakkında şu bilgileri paylaştı;

‘İlk kitabım "Kentin Türküsü: Anadolu Pop-Rock"ın önsözünde de anlatmıştım; gazeteciyim, yazarlık yanım da var. Müzik dünyamızla ilgili kalem oynatırken hep tedirginim; başvurabileceğim kaynaklar sağlıksız ve sınırlı.

İnternet ise tam bir kafa karışıklığı. Kim tarafından ne zaman yazıldığı belli olmayan yanlış bilgi zamanla orada, burada kullanılarak kaynak haline geliyor. Tehlikeli miktarda bilgi kirliliği var internette.

Müzik yazarlarımızın, ellerinden geldiğince, vakti yettiğince kitaplar, yazılar yoluyla tarihe not düştükleri dışında masalla, hurafeyle, dedikoduyla şekillenen bir geçmişi taşıyoruz geleceğe.

Böyle bir ortamda, doğru verileri içerecek başvuru kitabı iddiasıyla yola çıktım. Bulabildiğim kaynakları gözden geçirerek orkestralarımızın ve gruplarımızın öykülerini bir araya getirmeye çalıştım. Çok önce bitecekti ama internet aracılığıyla şarkı, müzik yayınlama işi başlayınca grup sayısında patlama oldu. Araştırma büyüdükçe büyüdü; yayını sarktı.

On binden fazla orkestra ile grubu inceledim. Bunların hepsinin yer alacağı kitabı bastırmanın zorluğu ortadaydı. 2297 orkestra ve grubun öyküsünü yazdım; 8627 tanesinin de adını listeledim.'

Cumhur Canbazoğlu'nun Türkiye müzik tarihi bakımından çok önemli bu çalışması internet ortamında başvurulacak en önemli kaynaklardan biri.

Cumhuriyet'in ilan edildiği 1923 yılından bugüne geçen yüz yılın derlendiği çalışma giriş sayfası, müzik yazarı Naim Dilmener'in önsöz çalışması ve önemli bilgilerle dolu tarihçe sayfalarından sonra, çalgıcı tayfası sayfası ve diğerleri sayfalarından sonra yüz yılda gelip geçen tüm orkestra ve gruplar alfabetik sırayla ayrıntılı şekilde anlatılıyor.

Cumhur Canbazoğlu giriş sayfasında kaleme aldığı yazısında yaptığı bu çalışmayı anlatırken aklındaki ilk orkestra anısına yer vermiş, onun anısı beni de o günlere götürdü. Canbazoğlu ile muhtemelen aynı dönemin çocuklarıyız, o yılları hepimiz hatırlıyoruz, içinde yaşadık. Onun bu hatırasına yine İstanbul'un bir başka semtinden bir başka anıyla destek vermiş olayım.

Ersen ve Dadaşlar grubunun en popüler yılları, '70'lerde bir gün, şimdi Küçükçiftlik Park'ın olduğu yerde, yani Beşiktaş stadının arkasında o yıllarda bir lunapark vardı, maç günleri bu lunapark ve stad çevresi hayli şenlikli olurdu, galiba yine öyle bir gündü. Üsküdar'dan mahalle arkadaşlarımla arabalı vapurla Kabataş'a geçerek stadyuma gelmiştik, maça vakit var, amacımız lunaparkta eğlenmek, ne de olsa çocuğuz. Lunapark ana-baba günü, bir ara kalabalık dalgalanarak bir yöne doğru koşturmaya başladı, tabi biz de merakla peşlerinden koştuk, ünlü şarkıcı Ersen halka atma oyununun başında, yanında güzel genç bir hanımla halka atarak eğleniyordu. Tabii ünlülere olan merak yüzünden herkes çevresinde birikmiş Ersen'le konuşmaya çalışıyordu. Ersen bir süre sonra kalabalığı peşine takarak oradan ayrıldı, biz de lunaparktan çıkıp maça yöneldik. Canbazoğlu'nun Alagöz kardeşlerle hatırasını okuyunca o günü hatırladım. Bir müziksever olarak Cumhur Canbazoğlu'nu çok değerli bulduğum bu önemli çalışmasından dolayı tebrik ediyorum.

orkestralargruplartarihi.com web sitesinde yüz yılda gelip geçen tüm müzik tarihini bulabilirsiniz. Bizim için özellikle önemli olan caz müzisyenleriyle ilgili gruplar, isimler ve yaptıklarıyla ilgili bilgiler de çok kıymetli. Bu satırları yazarken mesela dikkatimi İbrahim Solmaz'ın 1953 yılında kurduğu caz orkestrası dikkatimi çekmişti, kimbilir daha ne kıymetli bilgiler var. Tüm okurlarımızı bu eşsiz kaynağı kullanmaya davet ediyoruz.

Cumhur Canbazoğlu'nun çalışmasını haber veren sevgili Leyla'ya çok teşekkürler.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 19 Kasım 2023, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN