Leyla Diana Gücük, Almanların ünlü Albert Mangelsdorff Ödül gecesi izlenimlerini ve ödülü alan Lauren Newton ile sohbetini yazdı

Yaz aylarının büyük bölümünü Almanya Münster’de geçirdiğim günlerin sonuna gelmiştim.

Alman Caz Birliği’nin sayfasında 1 eylülde bir basın toplantısıyla Almanya’daki caz müzisyenleri için en prestijli ödüllerden sayılan, 2025 Albert Mangelsdorff Ödülü’nün açıklanacağı ve caz basınının davetli olduğu yazılıydı.

Hemen arayıp Türkiye’den Cazkolik adına katılmak istediğimi belirttim. Bu özel ana tanıklık edebildiğim için bir kez daha teşekkür ederim.

Alman Caz Birliği Başkanı ve Jüri Başkanı vokalist Anette von Eichel konuşmasına, Alman caz sahnesindeki çeşitliliği ve görünürlüğü güçlendirmek amacıyla 2015 yılından beri bu ödülü bilinçli ve dönüşümlü olarak kadınlara ve erkeklere vermeyi tercih ettiklerini belirten sözleriyle başladı ve aktif müzisyenler, gazeteciler, etkinlik organizatörleri ve cazda çeşitliliği temsil eden profesyoneller arasındaki dengenin özellikle önemli olduğunun altını çizdi.

Jüri seçimi yaparken sanatsal özgünlüğe, tutarlı müzikaliteye, güncel caz etkinlikleriyle ilgili müzikal başarıya ve sahnede kalıcı etkiye sahip olma özelliklerini bilhassa dikkate aldığını belirtti.

Bu anlamda, ödül yalnızca bireysel bir esere verilen bir ödül değil, aynı zamanda, bir ömür boyu süren bir çalışmaya layık görülmesidir. Albert Mangelsdorff Ödülü'nün başka önemli bir özelliği de bir müzisyen tarafından verilmesidir. Sahneden sahneye verilen bir ödüldür. Jüri bu konuda yaptığı açıklamada şöyle diyordu; "Jüri olarak bu kararı vermek bizim için bir kez daha büyük bir onur. Bu karar, yalnızca bireysel ve sanatsal başarıların takdir edilmesinin bir ifadesi değil, aynı zamanda, Almanya'da cazın çeşitliliğinin, yenilikçi gücünün ve toplumsal öneminin de bir göstergesidir".

Bu yılki ödülü veren jüri üyelerini kısaca tanımak gerekirse:

Aki Takase; Piyanist, besteci ve 2021 yılı Albert Mangelsdorff ödülü sahibi.
Stefan Heinz List; Kültür, sanat, caz ve doğaçlama üzerine odaklı Hamburglu serbest gazeteci.
Nils Wogram; 2013 Albert Mangelsdorff ödülü sahibi caz müzisyeni.
Cora Maria Malik; Heidelberg'deki Kulturhaus Karlstorbahnhof e.V.'nin genel müdürü.
Demian Kappenstein; Caz ve pop davulcusu, Äthna Duo üyesi.
Nadin Devinter; 2018 yılından bu yana Berlin Caz Festivali'nin sanat yönetmenliğini yürütüyor ve iş birliği ortağı olarak Berlin Caz Festivali'ni temsil ediyor.
Anette von Eichel; Vokalist ve besteci

Anette von Eichel ödülü kazanan Lauren Newton’ın ismini takdim ederken şunları söyledi: "Lauren Newton’un sanatsal evreninden söz edilince kelimeler her zaman yetersiz kalıyor. Örneğin, şarkıcı olmak, bunu doğru söylüyorum, bu onun müzikal doğaçlama becerilerini geliştirdiği temeli anlatıyor. 1952 yılında Oregon'da doğan şarkıcının şarkı söyleme çalışması, yorulmak bilmeyen bir araştırma ve geliştirme sürecinin başlangıç noktasıydı. Müzik kariyeri boyunca adım adım ilerledi. 1975 yılında Stuttgart'ta eğitimine devam etti. Sesini kullanarak sürekli olarak sınırları zorlamayı, yeni alanlar fethetmeyi ve yeni boyutlar keşfetmeyi hedefledi. Bir doğaçlamacı olarak, yığınlar, heceler ve sesler yaratmak için dili bir malzeme olarak kullanarak somut anlamın engellerini aşmaya çalıştı ve ardından bunlara tekrar bir anlam parçası sundu. Ama onun müzikal dili, sesin ipliklerini müzikal vahiylerden soyutlamalara, tiyatroya kadar kendi yolculuğuna taşır".

Anette von Eichel sözlerini tamamladıktan sonra alkışlarla sahneye davet edilen Lauren Newton kısa bir performans sergileyerek sesiyle neler yapabileceğini ve teşekkürünü ifade etti.

Ödülün sahibi Lauren Newton ile ayaküstü kısa sohbet etme fırsatı yakalayınca da Cazkolik için röportaj sözü aldım. Bunun için ayrıca teşekkür ederim.

Leyla Diana Gücük

Ödül hakkında:

Bu ödül, 1994 yılından bu yana Alman Caz Birliği tarafından olağanüstü sanatsal başarılara, caz ve doğaçlama sahnesinin gelişimine katkı sağlayan ve ilham veren sanatçılara verilmekte.

Lauren Newton hakkında:

1952'de Oregon'da doğan ama 1974'ten beri Baden-Württemberg'de yaşayan caz şarkıcısı Lauren Newton, vokal ifadesini sanatsal olarak genişletmesiyle uluslararası üne kavuştu.

Solist olarak, Vienna Art Orchestra ve Vocal Summit gibi efsanevi topluluklarda Bobby McFerrin ve Anthony Braxton gibi büyüklerle birlikte sahne aldı. Diskografisinde yaklaşık 90 kayıt bulunuyor. 1983'te Alman Plâk Eleştirmenleri Yıllık Ödülü ve 2020'de Baden-Württemberg Caz Ödülü, Özel Yaşam Boyu Başarı Ödülü gibi ödüllere layık görülen sanatçı, konserleri, besteleri ve dersleriyle müzik dünyasına ilham vermeye devam ediyor. Vocal Adventures - Free Improvisation in Sound, Space, Spirit and Song adlı kitabı 2022'de Wolke-Verlag tarafından yayımlandı. Eşsiz tarzı, onu cazın en etkili çağdaş vokal doğaçlamacılarından biri yapıyor. Eserleriyle gelenek ve yenilik arasında köprüler kuruyor ve bu başarısı jüri tarafından da takdir ediliyor. 2025 Albert Mangelsdorff Ödülü, kendisinden önce kimsenin izlemediği bir sanatsal yolu olağanüstü bir tutarlılıkla takip eden ve tutarlı yaklaşımıyla birçok müzisyene ilham veren ve defalarca cesaretlendiren bir sanatçıya veriliyor.

"Lauren Newton, doğaçlama müziğin değişmez yıldızı, aynı anda hem besteci hem de icracı, hem yaratıcı hem doğaçlamacı, hem şarkıcı hem de sesinin enstrümantalisti, eski klişeleri yıkan ve yeni bir ses dünyasının ve derin, insani iletişimin kurucusu olan (ideal) çok yönlü bir müzisyen," diyor jüri açıklamasında. "Lauren Newton, kendine özgü ses diliyle cazda deneysel serbest vokal müziğinin biçimlendirici ve merkezi bir temsilcisidir. Albert Mangelsdorff Ödülü, caz sahnesine çığır açan ilham veren kişileri onurlandırır ve yenilikçi çalışmaları bu iddiayı örneklemektedir. Bu hak edilmiş ödül için onu yürekten kutluyorum," diyor GEMA Vakfı Genel Müdürü Dr. Monika Staudt. Bu yılki jüri, caz ve doğaçlama dünyasının çeşitli alanlarından tanınmış isimlerden oluşuyor ve kararını bağımsız olarak veriyor.

15 bin Avroluk ödülle onurlandırılmakla kalmayacak, aynı zamanda bir sonraki ödül törenine kadar ve sonrasında Alman cazını ulusal ve uluslararası alanda temsil edecek. Albert Mangelsdorff Ödülü, bağış sağlayan GEMA Vakfı, GVL ve Alman Besteciler Birliği'nin (DVK) Tanıtım ve Yardım Fonu tarafından desteklenmektedir. Kazanan sanatçının konserinin de yer alacağı ödül töreni, 1 Kasım 2025'te saat 16:30'da Jazzfest Berlin kapsamında gerçekleşecek. Bu özel gün için Lauren Newton, Fransız kontrbasçı Joëlle Léandre ile birlikte sahne alacak.

Albert Mangelsdorff hakkında:

Tromboncu Albert Mangelsdorff caz polifoniğinin öncülüğünü yaparak, avangarda birden fazla notayı aynı anda çalma geleneğini senfonik olarak tanıttı. 5 Eylül 1928'de Almanya'nın Frankfurt kentinde doğan Mangelsdorff, cazın büyüsüne kapılarak büyüdü ve ağabeyi Emil'in plâk koleksiyonunu büyük bir ilgiyle dinledi. Profesyonel bir kemancı olan amcası gençliğinde ona müzik dersleri verdi, ancak III. Reich'ın yükselişi caz tutkusunu kontrol altında tutmasını mecbur ettirdi. Mangelsdorff zamanla kendi kendine gitar çalmayı öğrendi ancak II. Dünya Savaşı'nın ardından sigara karşılığında kullanılmış bir trombon edinmeyi başardı ve sık sık yurtdışında görev yapan Amerikan askerlerinden oluşan dinleyici kitlesine çaldı. Sonunda caz sevgisini paylaşan kalabalıklara performanslar sergiledi. Mangelsdorff'un trombondaki ustalığı kısa sürede müzisyen arkadaşlarına ulaştı ve 1952'de saksafoncu Hans Koller'i desteklemek için ilk albümünü çıkardı. On yıl boyunca küçük gruplarda ve Dance Hesse Radyo Orkestrası ile çalıştı ve 1958'de Newport Caz Festivali Uluslararası Orkestrası'nın Almanya temsilcisi olarak seçildi. Bu fırsat, Gerry Mulligan ve Louis Armstrong gibi ABD devleriyle iş birliklerine yol açtı. Almanya'ya döndükten sonra kardeşi Emil, Modern Jazz Quartet piyanisti John Lewis (1962 Atlantic LP Animal Dance) ve uzun süredir birlikte çalıştığı saksafoncu Heinz Sauer'in de yer aldığı kendi beşlisiyle verimli bir kayıt dönemine başladı. On yıl boyunca serbest caza yöneldi ve 1972 Münih Olimpiyat Oyunları'ndaki ilk eşliksiz solo performansıyla doruğa ulaştı. Cazda daha önce bilinmeyen bir kavram olan solo trombonu, fiziksel ve teknik olarak zorlu eş zamanlı üflemeli çalgısıyla notaların çalınıp söylenmesi olan multifonikler aracılığıyla gerçeğe dönüştürdü; Bu yöntem, armoniler ve akorlar gibi geniş yeni boyutlar açtı ve Mangelsdorff yıllar içinde modal doğaçlama ve hatta rock'n roll unsurlarını da denkleme dahil etti. 1980'de Amerikan dergisi Down Beat onu dünyanın en iyi tromboncusu seçti, NDR Big Band, Manfred Schoof liderliğindeki Old Friends ve United Jazz + Rock Ensemble ile çalıştı ve 2003'te 75. yaş gününü Frankfurt'taki Die Alte Oper'da yıldızlarla dolu bir kutlamayla kutladı. 25 Temmuz 2005’te Frankfurt’ta hayatını kaybetti.

Kaynak ve çeviri: https://www.allaboutjazz.com/musicians/albert-mangelsdorff

Leyla Diana Gücük

Cazkolik.com / 28 Eylül 2025, Pazar

Albert Mangelsdorff Prize 2025 goes to American vocalist Lauren Newton

My days in Münster, where I had spent most of the summer, were slowly coming to an end. On the website of the German Jazz Union, I read that the 2025 Albert Mangelsdorff Prize – one of the most prestigious jazz awards in Germany – would be announced at a press conference on September 1st, and that members of the jazz press were invited to attend. I immediately noted the date in my calendar and expressed my interest in attending on behalf of Cazkolik from Turkey. I’d like to once again thank them sincerely for allowing me to witness this special moment.

The press conference was opened by vocalist, composer, and chair of the German Jazz Union, Anette von Eichel. In her speech, she emphasized that since 2015, the decision had been made to alternately award the prize to women and men in order to strengthen diversity and visibility in the German jazz scene.

Diversity, quality, and impact: The Award Criteria

The jury emphasized that their decision was based on the following criteria:
Artistic originality
Musical consistency
Relevance in contemporary jazz
A lasting impact on the scene

Vocalist, composer, and chair of both the German Jazz Union and the award jury, von Eichel, reiterated that the alternating award policy since 2015 was meant to enhance diversity and visibility within the German jazz landscape. She highlighted the importance of ensuring a balance between active musicians, journalists, organizers, and other professionals who represent diversity in jazz. The jury stated that in its decision-making process, it pays particular attention to artistic originality, musical consistency, accomplishments in contemporary jazz, and the ability to have a lasting presence on stage. In this sense, the award is not just recognition of a single work, but a celebration of a lifetime of artistic achievement. Another essential feature of the Albert Mangelsdorff Prize is that it is awarded by a fellow musician – it is a prize passed from stage to stage. “As a jury, it is once again a great honor for us to make this decision. This decision is not only an expression of appreciation for individual artistic accomplishments, but also a sign of the diversity, innovative power, and societal relevance of jazz in Germany.”

The 2025 Jury Members

The jury for this year’s award consisted of the following distinguished members from the jazz and improvisation scenes:
Aki Takase – Pianist, composer, and recipient of the Albert Mangelsdorff Prize in 2021
Stefan Heinz-List – Freelance journalist based in Hamburg, focused on culture, art, jazz, and improvisation
Nils Wogram – Jazz musician and 2013 recipient of the Albert Mangelsdorff Prize
Cora Maria Malik – Managing Director of Kulturhaus Karlstorbahnhof e.V. in Heidelberg
Demian Kappenstein – Drummer in the jazz and pop scenes, member of the duo Ätna
Nadin Deventer – Artistic director of Jazzfest Berlin since 2018 and project partner
Anette von Eichel – Vocalist and composer

Lauren Newton named this year’s laureate

Amidst great applause, the 2025 laureate was announced: Lauren Newton. “When it comes to describing the artistic universe of Lauren Newton in words, words are always too small. To be a singer – and I emphasize that term deliberately – describes the foundation upon which she developed her art of improvisation. Her vocal artistry is the result of tireless research. For example, the word ‘singer’ – I say it quite intentionally and correctly, because it describes the base from which she developed her art of musical improvisation.”

Born in Oregon in 1952, Newton moved to Stuttgart in 1975 to continue her studies. Since then, she has explored new vocal forms with uncompromising consistency. She uses language as a sound material, breaks through semantic boundaries, and then recontextualizes them musically. Her vocal expression moves freely between revelation and abstraction, between music, theater, and physicality.

Following the award announcement, Newton delivered a short, powerful performance that impressively showcased the breadth of her vocal abilities.

In a brief personal exchange after the event, I was able to secure an interview with Newton for Cazkolik, for which I thank her sincerely.

About the Prize and the Artist

Since 1994, the German Jazz Union has awarded the Albert Mangelsdorff Prize to musicians who have left a lasting mark on the jazz and improvisation scene through their innovative artistic achievements.

About Lauren Newton

Born in Oregon in 1952 and living in Baden-Württemberg since 1974, Lauren Newton gained international recognition for her artistic expansion of vocal expression. As a soloist, she has performed with legendary ensembles such as the Vienna Art Orchestra and Vocal Summit – alongside greats like Bobby McFerrin and Anthony Braxton. Her discography includes around 90 recordings.

Her work has been honored with numerous awards, including the German Record Critics’ Annual Prize in 1983 and the Special Lifetime Achievement Award of the Baden-Württemberg Jazz Prize in 2020. Through her concerts, compositions, and teaching, she continues to inspire the music world. Her book Vocal Adventures – Free Improvisation in Sound, Space, Spirit and Song was published in 2022 by Wolke Verlag.

Her unmistakable style has made her one of the most influential contemporary vocal improvisers in jazz. With her work, she bridges tradition and innovation – a quality also recognized by the jury.

The Albert Mangelsdorff Prize 2025 goes to an artist who has pursued an artistic path with extraordinary consistency – a path no one had taken before her. Her uncompromising stance has inspired and continually encouraged many musicians.

The jury’s statement: “Lauren Newton – a steadfast star of improvised music – is both composer and interpreter, creative and improvisational artist, singer and instrumentalist of her own voice. She is an ideal, versatile musician who breaks down old clichés, has created a new sound world, and established a profound, human communication.”

Dr. Monika Staudt, Managing Director of the GEMA Foundation, adds: “With her unique vocal language, Lauren Newton is a central and defining figure of experimental free vocal music in jazz. The Albert Mangelsdorff Prize honors personalities who give groundbreaking impulses to the jazz scene – and her innovative work exemplifies this aspiration. I warmly congratulate her on this well-deserved award.”

This year’s jury consists of renowned figures from various areas of the jazz and improvisation scene and makes its decisions independently. The award not only includes a prize of €15,000 but also carries the role of representing German jazz nationally and internationally until the next award ceremony – and beyond.

The Albert Mangelsdorff Prize is supported by the GEMA Foundation, GVL, and the Support and Assistance Fund of the German Composers’ Association (DKV). The award ceremony, which will also feature a concert by the laureate, will take place on November 1, 2025, at 4:30 pm as part of Jazzfest Berlin. On this special occasion, Lauren Newton will share the stage with French double bassist Joëlle Léandre.

About Albert Mangelsdorff

Trombonist Albert Mangelsdorff pioneered the art of jazz polyphonics, introducing to the avant-garde the symphonic tradition of playing multiple notes simultaneously. Born in Frankfurt, Germany, on September 5, 1928, Mangelsdorff grew up enthralled by jazz, devouring his older brother Emil's record collection.

His uncle, a professional violinist, gave him music lessons as a teen, but the rise of the Third Reich forced him to keep his passion for jazz in check. Over time Mangelsdorff taught himself guitar, but following World War II he managed to acquire a used trombone in exchange for cigarettes he often played for audiences comprised of the American soldiers who remained stationed overseas, finally performing to crowds who shared his appreciation for jazz. Word of Mangelsdorff's prowess on the trombone soon reached his fellow musicians, and in 1952 he made his recording debut in support of saxophonist Hans Koller.

He also worked in small groups and with the Dance Hesse Radio Orchestra throughout the decade, and in 1958 was selected to serve as the German representative for the Newport Jazz Festival International Band, an opportunity that resulted in collaborations with U.S. giants like Gerry Mulligan and Louis Armstrong.

Upon returning to Germany, Mangelsdorff inaugurated a prolific recording period that included collaborations with sibling Emil, Modern Jazz Quartet pianist John Lewis (the 1962 Atlantic LP Animal Dance), and his own quintet featuring his longtime associate, saxophonist Heinz Sauer. As the decade continued, Mangelsdorff moved increasingly into the realm of free jazz, culminating in his first unaccompanied solo performance at the Munich Olympic Games in 1972.

He made solo trombone a heretofore unknown concept in jazz a reality via multiphonics, the physically and technically demanding simultaneous blowing and singing of notes into his horn; the method opened vast new dimensions like harmonies and chords, and over the years Mangelsdorff also incorporated modal improvising and even rock roll elements into the equation.

In 1980, the American magazine Down Beat named him the world's best trombonist from there, he worked with the NDR Big Band, the Manfred Schoof-led Old Friends, and the United Jazz + Rock Ensemble, and in 2003 celebrated his 75th birthday with an all-star celebration at Frankfurt's Die Alte Oper.
https://www.allaboutjazz.com/musicians/albert-mangelsdorff

Albert Mangelsdorff Preis 2025 geht an US vokalistin Lauren Newton

Meine Tage in Münster, wo ich den Großteil des Sommers verbracht hatte, gingen allmählich zu Ende. Auf der Website der Deutschen Jazzunion las ich, dass der Albert-Mangelsdorff-Preis 2025 – einer der renommiertesten Jazzpreise Deutschlands – am 1. September im Rahmen einer Pressekonferenz bekannt gegeben werden würde und die Jazzpresse dazu eingeladen sei. Ich notierte mir den Termin sofort im Kalender und bekundete im Namen von Cazkolik aus der Türkei mein Interesse an der Teilnahme. Ich danke Ihnen noch einmal herzlich dafür, dass ich diesen besonderen Moment miterleben durfte.

Die Pressekonferenz wurde von Anette von Eichel, Vokalistin, Komponistin und Vorsitzende der Deutschen Jazzunion, eröffnet. In ihrer Rede betonte sie, dass man sich seit 2015 bewusst dafür entschieden habe, den Preis abwechselnd an Frauen und Männer zu vergeben, um die Vielfalt und Sichtbarkeit innerhalb der deutschen Jazzlandschaft zu stärken.

Vielfalt, Qualität und Wirkung: Die Kriterien des Preises

Die Jury lege bei ihrer Entscheidung besonderen Wert auf:

künstlerische Eigenständigkeit
musikalische Konsequenz
Relevanz im aktuellen Jazzgeschehen
eine nachhaltige Wirkung auf die Szene

Die Sängerin, Komponistin Vorsitzende der Deutschen Jazzunion und der Jury, eröffnete ihre Rede mit dem Hinweis, dass der Preis seit 2015 bewusst abwechselnd an Frauen und Männer vergeben wird – mit dem Ziel, die Vielfalt und Sichtbarkeit in der deutschen Jazzszene zu stärken.

Sie betonte, dass ein Gleichgewicht zwischen aktiven Musikerinnen, Journalist: innen, Veranstalter:innen und anderen Fachleuten, die Diversität im Jazz repräsentieren, von besonderer Bedeutung sei.

Die Jury erklärte, dass sie bei ihrer Entscheidung besonderen Wert auf künstlerische Originalität, musikalische Konsistenz, Erfolge im aktuellen Jazzgeschehen sowie die Fähigkeit legt, eine nachhaltige Wirkung auf der Bühne zu entfalten.

In diesem Sinne sei der Preis nicht nur eine Auszeichnung für ein einzelnes Werk, sondern auch eine Würdigung eines lebenslangen künstlerischen Schaffens.

Ein weiteres wesentliches Merkmal des Albert-Mangelsdorff-Preises ist, dass er von einer Musikerin oder einem Musiker verliehen wird – es ist ein Preis, der von Bühne zu Bühne weitergereicht wird.

„Als Jury ist es für uns erneut eine große Ehre, diese Entscheidung zu treffen. Diese Entscheidung ist nicht nur ein Ausdruck der Wertschätzung individueller künstlerischer Leistungen, sondern auch ein Zeichen für die Vielfalt, Innovationskraft und gesellschaftliche Relevanz des Jazz in Deutschland.“

Die diesjährige Jury, die über die Vergabe des Preises entschieden hat, setzt sich aus folgenden Mitgliedern zusammen:

Aki Takase – Pianistin, Komponistin und Trägerin des Albert-Mangelsdorff-Preises 2021
Stefan Heinz-List – Freier Journalist aus Hamburg mit Schwerpunkt auf Kultur, Kunst, Jazz und Improvisation
Nils Wogram – Jazzmusiker und Träger des Albert-Mangelsdorff-Preises 2013
Cora Maria Malik – Geschäftsführerin des Kulturhauses Karlstorbahnhof e.V. in Heidelberg
Demian Kappenstein – Schlagzeuger in der Jazz- und Popszene, Mitglied des Duos Ätna
Nadin Deventer – Seit 2018 künstlerische Leiterin des Jazzfests Berlin und dort auch als Kooperationspartnerin tätig
Anette von Eichel – Sängerin und Komponistin

Unter großem Applaus wurde die diesjährige Preisträgerin verkündet: Lauren Newton.

"Wenn es darum geht, das künstlerische Universum von Lauren Newton in Worte zu fassen, sind die Worte immer zu klein." 

„Sängerin zu sein – und ich betone diesen Begriff bewusst – beschreibt das Fundament, auf dem sie ihre improvisatorische Kunst entwickelt hat. Ihr Gesang ist Ergebnis einer unermüdlichen Forschungsarbeit.“

"Zum Beispiel das Wort 'Sängerin' – ich sage es korrekt, weil es die Basis beschreibt, von der aus sie ihre Kunst der musikalischen Improvisation entwickelt hat."

Newton wurde 1952 in Oregon geboren und kam 1975 nach Stuttgart, um ihre Studien fortzusetzen. Seitdem erforscht sie mit kompromissloser Konsequenz neue vokale Ausdrucksformen. Sie nutzt die Sprache als Klangmaterial, durchbricht semantische Grenzen und führt sie anschließend wieder in einen musikalischen Zusammenhang zurück. Ihr stimmlicher Ausdruck bewegt sich frei zwischen Offenbarung und Abstraktion, zwischen Musik, Theater und Körperlichkeit.

Im Anschluss an die Preisbekanntgabe gab Newton eine kurze, ausdrucksstarke Performance, in der sie ihr einzigartiges Gesangsspektrum eindrucksvoll unter Beweis stellte.

Als ich die Gelegenheit hatte, die Preisträgerin Lauren Newton kurz zu sprechen, erhielt ich ihr Versprechen für ein Interview für Cazkolik. Dafür möchte ich ihr auch im Namen von Cazkolik danken.

Über den Preis und die Künstlerin

Seit 1994 zeichnet die Deutsche Jazzunion mit dem Albert-Mangelsdorff-Preis Musiker:innen aus, die die Jazz- und Improvisationsszene mit ihren innovativ-künstlerischen Leistungen nachhaltig geprägt haben.

Lauren Newton

Lauren Newton, die seit 1974 in Baden-Württemberg lebt, wurde durch ihre experimentellen Lauren Newton, 1952 in Oregon geboren und seit 1974 in Baden-Württemberg lebend, erlangte internationale Bekanntheit durch die künstlerische Erweiterung des vokalen Ausdrucks.

Als Solistin trat sie in legendären Formationen wie dem Vienna Art Orchestra und Vocal Summit auf – gemeinsam mit Größen wie Bobby McFerrin und Anthony Braxton. Ihre Diskografie umfasst rund 90 Aufnahmen.

Für ihr Schaffen wurde sie unter anderem 1983 mit dem Jahrespreis der Deutschen Schallplattenkritik sowie 2020 mit dem Sonderpreis für ihr Lebenswerk im Rahmen des Jazzpreises Baden-Württemberg ausgezeichnet.

Mit ihren Konzerten, Kompositionen und Lehrtätigkeiten inspiriert sie weiterhin die Musikwelt.

Ihr Buch Vocal Adventures – Free Improvisation in Sound, Space, Spirit and Song erschien 2022 im Wolke-Verlag.

Ihr unverwechselbarer Stil macht sie zu einer der einflussreichsten zeitgenössischen Vokal-Improvisatorinnen des Jazz. Mit ihrem Werk schlägt sie Brücken zwischen Tradition und Innovation – eine Qualität, die auch von der Jury gewürdigt wird.

Der Albert-Mangelsdorff-Preis 2025 geht an eine Künstlerin, die einen künstlerischen Weg mit außergewöhnlicher Konsequenz verfolgt hat – einen Weg, den vor ihr niemand gegangen ist. Ihre konsequente Haltung hat viele Musiker:innen inspiriert und immer wieder ermutigt.

„Lauren Newton – ein unverrückbarer Stern der improvisierten Musik – ist zugleich Komponistin und Interpretin, schöpferisch und improvisatorisch tätig, Sängerin und Instrumentalistin ihrer eigenen Stimme. Sie ist eine ideale, vielseitige Musikerin, die alte Klischees aufbricht und eine neue Klangwelt sowie eine tiefe, menschliche Kommunikation begründet hat“, heißt es in der Begründung der Jury.

„Mit ihrer einzigartigen stimmlichen Sprache ist Lauren Newton eine prägende und zentrale Vertreterin der experimentellen freien Vokalmusik im Jazz. Der Albert-Mangelsdorff-Preis ehrt Persönlichkeiten, die der Jazzszene bahnbrechende Impulse geben – und ihre innovative Arbeit steht beispielhaft für diesen Anspruch. Ich gratuliere ihr von Herzen zu dieser wohlverdienten Auszeichnung“, sagt Dr. Monika Staudt, Geschäftsführerin der GEMA-Stiftung.

Die diesjährige Jury setzt sich aus renommierten Persönlichkeiten aus verschiedenen Bereichen der Jazz- und Improvisationsszene zusammen und trifft ihre Entscheidung unabhängig.

Sie wird nicht nur mit einem Preisgeld in Höhe von 15.000 Euro ausgezeichnet, sondern auch bis zur nächsten Preisverleihung – und darüber hinaus – den deutschen Jazz national und international repräsentieren.

Der Albert-Mangelsdorff-Preis wird unterstützt von der GEMA-Stiftung, der GVL sowie dem Förderungs- und Hilfsfonds des Deutschen Komponist:innenverbands (DKV).

Die Preisverleihung, bei der auch ein Konzert der Preisträgerin stattfinden wird, findet am 1. November 2025 um 16:30 Uhr im Rahmen des Jazzfest Berlin statt.

Für diesen besonderen Tag wird Lauren Newton gemeinsam mit der französischen Kontrabassistin Joëlle Léandre auf der Bühne stehen.

Albert Mangelsdorf

Der Posaunist Albert Mangelsdorff war ein Pionier der jazztypischen Polyphonie und führte die sinfonische Tradition des gleichzeitigen Spiels mehrerer Töne in die Avantgarde ein. Geboren am 5. September 1928 in Frankfurt am Main, entdeckte Mangelsdorff schon früh seine Leidenschaft für den Jazz, indem er die Plattensammlung seines älteren Bruders Emil verschlang.

Sein Onkel, ein professioneller Geiger, erteilte ihm in seiner Jugend Musikunterricht, doch der Aufstieg des Dritten Reiches zwang ihn dazu, seine Begeisterung für den Jazz im Verborgenen zu halten. Mit der Zeit brachte er sich selbst das Gitarrenspiel bei, doch nach dem Zweiten Weltkrieg gelang es ihm, eine gebrauchte Posaune im Tausch gegen Zigaretten zu erwerben. Mit diesem Instrument trat er häufig vor amerikanischen Soldaten auf, die weiterhin in Deutschland stationiert waren – endlich vor einem Publikum, das seine Jazz-Leidenschaft teilte. Bald sprach sich Mangelsdorffs Virtuosität auf der Posaune unter Musikerkreisen herum, und 1952 gab er sein Aufnahmedebüt an der Seite des Saxophonisten Hans Koller.

Im Laufe der 1950er Jahre spielte er sowohl in kleineren Ensembles als auch im Tanzorchester des Hessischen Rundfunks. 1958 wurde er als deutscher Vertreter für die Newport Jazz Festival International Band ausgewählt – eine Gelegenheit, die ihn mit US-amerikanischen Größen wie Gerry Mulligan und Louis Armstrong zusammenbrachte.

Nach seiner Rückkehr nach Deutschland begann Mangelsdorff eine äußerst produktive Aufnahmephase, die Kollaborationen mit seinem Bruder Emil, mit John Lewis, dem Pianisten des Modern Jazz Quartet (Album Animal Dance, Atlantic 1962), sowie mit seinem eigenen Quintett unter Beteiligung seines langjährigen Kollegen, dem Saxophonisten Heinz Sauer, einschloss. Im weiteren Verlauf der 1960er Jahre wandte er sich zunehmend dem Free Jazz zu, was schließlich 1972 in seinem ersten unbegleiteten Soloauftritt bei den Olympischen Spielen in München gipfelte.

Mit der Technik der Multiphonics – dem physisch und technisch anspruchsvollen gleichzeitigen Blasen und Singen von Tönen in das Instrument – machte er das zuvor unbekannte Konzept der Solo-Posaune im Jazz zur Realität. Diese Methode eröffnete völlig neue Dimensionen wie Harmonien und Akkorde. Im Laufe der Jahre integrierte Mangelsdorff zudem modale Improvisationen und sogar Rock'n Roll Elemente in sein Spiel.

1980 wurde er vom amerikanischen Magazin Down Beat zum besten Posaunisten der Welt gekürt. In den folgenden Jahren arbeitete er unter anderem mit der NDR Bigband, der von Manfred Schoof geleiteten Formation Old Friends und dem United Jazz + Rock Ensemble. 2003 feierte er seinen 75. Geburtstag mit einem All-Star-Konzert in der Alten Oper in Frankfurt.

https://www.allaboutjazz.com/musicians/albert-mangelsdorff

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN