Ne kadar iyi çalınırsa çalınsın atmosferik caz albümleri gerçek caz tadını vermiyor

ECM firmasının çıkardığı son albümler arasında Avrupalı üç önemli müzisyenin (Palle Mikkelborg, Jakob Bro ve Marilyn Mazur) yeni konser kaydı "Strands"de var.

Albümün çıktığını okumamla Spotify'da tıklamam arasında on saniye bile geçmedi, o kadar hızlı davranmışım. Özellikle Marilyn Mazur uzun zaman önce Arkeoloji Müzesi bahçesi konserinden beri kırmızı çizgilerimden oldu.

Albüm konser kaydı. Live at Danish Radio Concert Hall adıyla geçiyor

ECM, albüm tanıtımında atmosferik caz düzenlemesi olduğunu yazmış. Sürpriz yok. Ama albüm çalmaya başlayınca geçen her saniye artan ümitsizlik üzerime çökmeye başladı.

Müziğin iyi yanlarına bakarak beklenti yönümü değiştirdim, bir de öyle keyif almaya çalıştım. Ama olmadı. En azından, istediğim gibi olmadı.

İyi yanlardan biri akustik bir albüm olması. Şundan dolayı söylüyorum, atmosferik albümlerin çoğunun dibinde elektronik vızırtılar döner durur. Bu albüm -tam- öyle değil. Palle Mikkelborg'un trompeti üçlünün müziğini stratosfere kadar çıkartan tiz sesleri -genellikle- geri dönüp Mazur'un perküsyonlarına emanet ediyor. Bro'nun gitarı üçlünün en dünyevî, hatta mekanik olanı.

Konser albümünün bir diğer iyi yanı, üç müzisyenin de mükemmel icracılar olması. Bunu zaten biliyoruz. Üçü de Avrupa caz sahnesinin önemli isimleri. Bilhassa Mazur'un hassas vuruşları çok etkileyici. Bro'nun mekanik hisli gitar tonları diğer ikisi arasındaki geçişlerin bağlacı konumunda. Trompeti zaten söyledim.

Coşkusuz müziğin dramatik eğrisi iyi hesaplanmış. Enstrümanlardan çıkan her nota kıymetlendirilerek dinleyiciye ulaşıyor. Bu bakımdan, gerçekten miminal bir müzik. Enstrümanlardan çıkan seslerin degrade tonları gerçek ustalık seviyesi.

Gelelim ama kısmına

Ama dedikten sonra önceki kısımları dikkate almayın denir ya, öyle değil. Bu üç müzisyenin elinden çıkan her nota kulaklarımız için kazançtır.

İşte yine de bir AMA var,

Sorun olan -en azından benim için- ama ise atmosferik müzikler bir tür burun tınaklığı gibidir. İyi bir caz triosu gibi dinleyiciyi içine davet etmez. Atmosferik müzik bedeni kıpırtısız bırakır, caz ise kulakatan kalbe, beyinden kaslara her yeri dolanır, balonun içindeymişsiniz gibi değildir. Burun tıkanıklığı nasıl aptal ederek algısız bir alıklık yaratırsa gerçek caz tersine atmosferik müziği kovar ve salon dolusu dinleyicinin yeniden hayata dönmesini sağlar.

İşte bu yüzden,

Hayran olduğum bu üç müzisyen, bilhassa Marilyn Mazur, ne kadar ustalıklı çalarsa çalsın ben onları bildiğimiz cazın içerisinde dinlemeyi tercih ediyorum. Atmosferik sesler yabancılaşmayı artırmaktan başka bir işe pek yaramıyor.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 25 Kasım 2023, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN