Caz ve Zen'den öğrendiğimiz 21 şey

Geçen gün, internette ilginç gelen bir blogger sayfasına rastladık. Hayatı anlamlandıran 2 kavramın; Caz ve Zen’in çocukluğundan itibaren bir çeşit ilahi, saf bir tesadüfle hayatına girmesinin yaşama bakışını nasıl şekillendirdiğini ve kendisinin bu sonuçtan ne anlamlar çıkardığını anlatıyordu, her ne kadar sıraladığı ’öğütlere’ sahip olmak için ekstradan felsefelere gerek yok diyebilirsiniz ama bize içten geldi, siz de okuyun istedik.

"Ben daha ufak bir çocukken evimiz Oregon sahilindeydi, denize bakan ön tarafında da çevresi tapınaklarda kullanılan taşlarla çevrili bir Koi havuzcuğunun olduğu ufak bir Japon bahçesi vardı. Ta o zamandan geleneksel Japon estetiğini çok etkileyici bulurum. Gerçi, nihayetinde o ufak havuzcuk daha ziyade Oregonistik bir Japon estetiğiydi ama olsun, beni etkilemişti. Aynı zamanda evimiz, içlerinde Miles, Coltrane, Basie, Ellington gibilerinin kutularca plaklarıyla da doluydu. Bu isimlere dahil Frank Sinatra, Ella Fitzgerald gibi isimlerin yanısıra Beatles, Stones, Dave Clark Five gibi pop isimlerin plakları da vardı. Bu albümlerle çok haşır neşir olmuşumdur, çok dinlemişimdir. Babam, o sıralar daha 48 yaşındayken ani bir şekilde ölüp gitmişti, harika bir sesi vardı ve amatör bir şarkıcıydı. Şirketlerde işçi olarak çalışmaya başlamadan önce yine amatör olarak şarkıcılık yapmışlığı da varmış. Bu sebeple beni cazla tanıştıran babamdır. Gerçi babam bana bir çocuk olarak o zamanlar ne caz hakkında ne de zen ile ilgili herhangi formel bir eğitim, bir bilgi vermemiştir ama bu iki alışkanlığımın sebepleri oradaydılar, evin içindeydiler, her yerdeydiler ve ben hayatımın geleceğini, o alışkanlıkları orada edindim, kendim edindim.

Alışık değilseniz eğer caz müziği size bir çeşit soyutlama gibi biraz tuhaf gelebilir. Zen felsefesi de aynı şekilde, eğer alışık değilseniz günlük hayatınıza sokmayı istemeyeceğiniz şeylerdir. Her iki kavram da somut anlamda anlyabileceğiniz şeyler, maddi anlamları olan kavramlar değillerdir. Bu kavramlar daha ziyade sizin doğrudan tecrübe edindiğiniz, doğrudan kavramın kendisiyle ilişki kurduğunuz, sizinle o gerçeklik arasındaki ilişkiyi oluşturan kavramlardır. Çocukluğumdakini saf bir tesadüf olarak varsayarsanız eğer ’Caz’ ve ’Zen’ ile olan ilişkimin geriye kalan kısmını yıl yıl, ilmek ilmek ördüm, kendi kendime ördüm.

Gerçi, her ne kadar maksadım ikisini mukayese etmek değilse de, şimdi geriye dönüp baktığımda, birbirleriyle ortak yanları olduğunu görüyorum. ’Caz’ ve ’Zen’ arasında, sahip oldukları felsefeleri bakımından birbirlerini bütünleyici bir ilişkileri olduğunu, aralarında bilgece bir bağ olduğunu düşünüyorum.

Aşağıda, benim yıllar ve yıllar boyu geçen zaman içinde kendimce edindiğim tecrübelerime dayanarak Zen ve Caz arasında kurduğum ilişkiyi tanımlayan açıklamalar var. Elbette ki tüm bu mantık sadece benim kişisel varsayımlarımdır."

Caz ve Zen’den öğrendiğimiz 21 ‘şey’

01 Yapısallıkta özgürlük ve doğallık vardır.
02 Baskı ve sınırlama aynı zamanda büyük bir kurtarıcı olabilir.
03 Zorlayıcı değil doğal ol!
04 İyi niyetler anahtar, samimiyet kraldır... Halen.
05 Seninle ilgili değil...
06 Konuştuğundan daha fazla dinle!
07 Yalnızca ihtiyacın olduğu zaman konuşmak en ekonomik yöntem olabilir.
08 Açık ve direk yaklaşım aynı zamanda hoş ve incelikli olabilir...
09 Korku son derece doğal bir duygudur ama onu tümüyle çözmeden geride bırakıp gidemezsin.
10 Hatalar işin bir parçasıdır.
11 Gücü şimdi, şu an kucaklayın!
12 Teknik önemlidir ama en önemli şey değildir.
13 İçi boş iddiacılık aldatıcı bir görünümdür.
14 Eğer öyle hissediyorsan kahkaha at, gülümse... Niçin olmasın!
15 Kendini başkalarıyla paylaşmayı öğren, yardım et, destek ol!
16 Basitlik fevkalade güzeldir ama yine de elde etmek zordur.
17 “Boşluk” ve “Sessizlik” ifadenin en güçlü materyalidir.
18 Karmaşayı gider, mutlak berraklık için çabala.
19 Ustalaştığını düşünüyorsan çöküşün çoktan başlamış demektir.
20 Daima öğrenmeye devam et! (3 kere)
21 Merak sana verilmiş en değerli hediyedir, ihmal etme!

Cazkolik.com / 27 Ocak 2009, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN