The Ten Best Jazz Bassists of All Time

Bu köşe epey bir süre "The Ten Best" serisine ayrılacakmış gibi görünüyor. Caz yazarı Jon Solomon`un kimsenin itiraz etmediği ya da niye bu da yok gibi eklemelerin olduğu ilk listesi "The Ten Best Male Jazz Vocalists of All Time" isimli çalışmasının ardından bu kez yine aynı yazarın referans niteliğindeki "The Ten Best Jazz Bassists of All Time" isimli listesine Cazkolik`te yer veriyoruz.

* * *

Jon Solomon listesinin başına yazdığı kısa girişte caz tartışmalarında caz müziğinde saksofonistlerin ve trompetçilerin genel olarak cazı domine ettiğinden sözeder. Bu, caz müziğin bir gerçeği, yeni bir şey değil üstelik. Bu iki enstrümanın solist karakteri çok daha baskın bir sounda sahip ama bu gitaristler ve piyanistlerin öncelik & üstünlük halkasının gerisinde kaldığı anlamına gelmiyor elbette. Özellikle, bu listenin konusu olan caz basında altmışlı yıllardan itibaren basçılar giderek ön sıralara yerleştiler ve elde ettikleri ön sıra sandalyelerini kesinlikle bırakmadılar. 20. yüzyılın ilk yarısında bir kontrbasın solo atması ender rastlanan bir durumken bugün artık konserlerde basın solo sırasının gelmesini heyecanla bekliyoruz. İşte, Jon Solomon`da bu duyguyu dikkate almış olmalı ki özel bir liste hazırlamış. bu kez de yazarın listesini kendi belirlediği şekilde, yani sondan başa şeklinde yayına alıyoruz. Bakın bakalım sizin bu listeye bir itirazınız var mı, ya da ekledikleriniz!

10 Ray Brown

Siz Ray Brown`ı listenizin sonuna mı alırsınız bilmiyoruz ama Jon Solomon öyle yapmış. Christian McBride bunu görmesin… McBride`ın `Babam` dediği Brown`ı ayrı sevdiğini biliyoruz ama Solomon`da övgülerini eksik etmemiş cazın usta isminden. Dizzy Gillespie gibi Bebop`ın öncü isimlerinden Brown muhtemelen en iyi dönemi olarak 1951 ile 1966 yılları arasında Oscar Peterson Trio`daki performansıyla bilinir. 2002 yılında, 75 yaşında hayata veda eden ve kısa bir dönem Ella Fitzgerald ile de evli olan basçı 1940`lı yıllardan 2000`li yıllara kadar caza büyük emeği geçen ve sayısız isim yetiştiren bir efsanedir ve ayrıca dünaca ünlü (sevgili Ozan Musluoğlu`nun son iki albümüne ilham kaynağı olan) "My Best Friends Are …" serisinin de mimarıdır.

09 Paul Chambers

Solomon`un listesinin 9. sırasında bir başka büyük isim (ki bu listedekilerin hepsi büyük isimler, artık söylemeye gerek yok elbette) Paul Chambers. John Coltrane`in "caz müziğin en büyük asçılarından biri" dediği Chambers, Coltrane`in Prestige dönemi kayıtlarında, Miles Davis`in ilk büyük beşlisi dönemi kayıtlarında -ki bu dönem gerçekten çok genç bir müzisyendir- ve yine Miles Davis`in efsanevi albümü "Kind of Blue"da çok kritik roller üstlenmiş ve caz tarihine geçmişti. Caz müziğine belli mesafede olan müzikseverler eğer niye biz ismini bilmiyoruz böyle birinin diye düşünecek olarsa eğer sanatçının 33 yaşında hayata veda ettiğini hatırlatalım, sebebi budur ve caz dünyasına arkasında "Whims of Chambers" ve "Bass on Top" isimli iki önemli albüm bırakabilmiştir ancak.

08 Dave Holland 

Jon Solomon listesinin 8. sırasına önceki iki isim gibi hayatta olmayan değil halen hayatta olan bir büyük ismi yerleştirmiş; Dave Holland. Yaklaşık tam elli yıldır cazın içinde olan yaşayan efsane Holland`ı en son Kenny Barron ile en son Akbank Caz Festival konserinde izleme şansını yakalamıştık. İlk albümünü 1972 yılında "Conference of the Birds" dıyla yayınlayan İngiliz sanatçı altmışlı yılların büyük kısmını free jazz basçısı olarak geçirdi. Trompetçi Kenny Wheeler ile beraber yaptığı çalışmalar cazda halen emsali görülmemiş kayıktlar olarak bilinir. Sanatçının son albümlerinden olan "Dare2" Solomon tarafından hararetle tavsiye edilen albümüdür.

07 Charlie Haden

Size de öyle olmuş mudur bilmiyoruz ama insan Dave Holland`ın ismini görünce aklına ister istemez `ee, Charlie Haden nerde?` sorusu geliyor! İşte, Charlie Haden da bir sıra üstte, yani 7. sırada. Daha çok yeni kaybettiğimiz efsane ismin inanılmaz bir sezgisel yeteneği olduğu caz dünyası tarafından iyi bilinir. Holland gibi altmışlı yıllarda free cazın gelişiminde oynadığı rol çok önemlidir. Gerek kurucusu olduğu Liberation Orchestra ile gerek Keith Jarrett ile yaptığı çalışmalar -ki en son albümünü de ölmeden önce Jarrett`ile yayınlmıştı-, piyanist John Taylor ile olsun, gitarist Pat Metheny ile Türkiye de çok çok sevilen albümü "Missouri Sky" ile olsun cazseverin gönlünde her zaman ayrı bir yere sahip isimdir ve kaçıncı sırada olduğunun da ayrıca hiç önemi yoktur.

06 Scott LaFaro 

1961 yılında bir araba kazasında daha henüz 25 yaşındayken ölmeden önce cazın geleceğindeki en önemli basçı olarak ismine mim koyulan Scott LaFaro belki o yıl ölüp gitti ama ondan sonra hiç bir şey yapmadan yine caz tarihinin en önemli isimlerinden biri olmayı başardı. Çok kısa süren bir sporfesyonel hayatı olmasına rağmen bunu başarması sadece trajik kazanın üzüntü verici yanıyla açıklanamaz elbette. 18 yaşında Los Angeles`ı terkettikten sonra Chet Baker, Stan Kenton, Cal Tjader ve Ornette Coleman gibi isimlerle çalan Faro bu isimlerin yanında elbette en çok Bill Evans Trio ile hatırlanır ve ölümsüzleşmiştir. Büyük piyanistle çok kısa bir süre çalışmak durumunda kalan genç -ve hep genç kalacak basçı-nın Evans ile beraber yayınladığı "Sunday at the Village Vanguard" ve "Waltz for Debby" albümleri halen caz tarihinin en önemli albümleri arasında anılmaktadır.

05 Victor Wooten 

Caz müziğinde `bass` denince anlaşılan hep kontrbas ya da double bass ya da upright bass nasıl seslenirseniz seslenin ama kastedilen hep aynı bas olmuştur oysa caz dışı müzikte, pop da, rock da bas gitar her zaman grupların vazgeçilmez enstrümanlarından iken cazda ancak altmışların sonu, daha çok da yetmişli yıllarda elektrik bas kendine yer bulmaya başlamıştır ki bu da Jaco Pastorious, Stanley Clarke gibi isimlerin öncülüğü sayesinde olmuştur özellikle de Jaco! Onlardan epey genç bir müzisyen olan Victor Wooten bu iki ismin ardından gelen en yenilikçi elektrik basçı olmuştur. Özellikle basta virtüöz icra kavramı konusundaki önemli etkisi ve çift el çalım tekniği, doksanlı yıllarda Bela Fleck and the Fleckstones ile yaptığı işler ve özellkle onu dünyaca ünlü hale getiren sololarıyla Wooten elektrik basta inanılmaz bir isim olduğunu defalarca kanıtlamıştır.

04 Stanley Clarke 

Bir önceki Victor Wooten elektrik basta övgülere mazhar oldu, bu kez sırada Stanley Clarke var! Daha yeni Cemal Reşit Rey`de son albümüyle dinlediğimiz büyük usta caz tarihine hem kontrbasta hem elektrik basta, her iki enstrüman üzerinden aynı başarı ve vizyona sahip az sayıda isimden biridir. 1976 yılında yayınladığı efsanevi "School Days" ile çok başarılı bir kariyere başlayan sanatçı özellikle "Return to Forever" topluluğuyla jazz-rock ve fusion dallarında benzeri halen görülmemiş haklı bir üne kavuştu ve o yol hala sürüyor...

03 Jaco Pastorius

Önce Wooten, sonra Clarke`ın isimlerini okuyunca muhtemelen bir sonraki ismin Jaco olduğunu farketmişsinizdir. 35 yaşındayken 1987 yılında trajik bir sonla hayata veda eden ünlü basçı 1975 yılında yayınladığı ilk albümüyle muhtemelen en iyi caz albümlerinden birini kaydetmişti. Albümde seslendirdiği Charlie Parker bestesi "Donna Lee", "Continuum" ya da "Portrait of Tracy" gibi parçalar virtüöz yeteneklerinin sınırsızlığını keşfetmemizi sağladığı gibi dünyanın en iyi basçısı olduğunu da ispatlamıştı.

02 Ron Carter

Tüm zamanların en iyi basçıları listesinin ikinci sırasında isminin kimse tarafından yadırganmayacağı bir dev var; Ron Carter. Bugüne kadar erişilmesini bırakın yanına bile yaklaşılmas çok zor olan 2500`den fazla albümde çalma rekoruna sahip olan büyük müzisyen zarafetiyle dünyanın en iyi isimlerinden biridir. Basta geçek bir melodi stası olan Carter Miles Davis`in efsanevi beşlisinin değişmez üyelerinden biriydi. Kendisi bir efsane olmakla birlikte kariyeri efsanevi isimlerle çalmakla geçti.

01 Charlie Mingus

Charlie Mingus deyince muhtemelen aklınıza "Mingus Plays Piano" veya "Oh Yeah" gibi piyanoda neler yapabildiğini fazlasıyla kanıtladığı albümler gelmiş olabilir ama o hep en iyi basçıydı. Jon Solomon 1953 yılı kaydı Jazz at Massey Hall konserini dinledikten sonra Mingus`un bastaki yetenekleri konusunda müthiş saygı duyulmasına yol açıldığını belirtiyor.

…ve listenin sonu…

Ray Brown ile başlayıp Charlie Mingus ile sona eren listede, yazının en başında dediğimiz gibi kimsenin itiraz etemeyeceği hatta herkesin başına, sonuna, ortasına kendi isimlerini de ekleyeceği liste caz tarihinde bas sanatçısı olma yolunda kritik eşiklerin isimleri Jon Solomon`un seçimlerinde öne çıkan kriter olmuştu.

Cazkolik.com / 02 Haziran 2015, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN