Don Pullen

Don Gabriel Pullen Amerikalı piyanist, organist ve besteci. Kariyeri boyunca kendine has bir stil geliştiren Pullen, avant-garde cazı daha geniş kitlelere ulaştırmayı başardı. Yoğun ve uyumsuz akorlarla, armonik yönden oldukça serbest icralarında kullandığı akılda kalıcı ritmlerle Scott Yanow`un çok güzel ifade ettiği gibi "en serbest uçuşlarında bile dinleyicilere tutunacakları bir kulp sundu."

Roanoke, Virginia`da doğup büyüyen Don Pullen erken yaşta piyano çalmayı öğrendi ve ilk olarak kilisede koroya eşlik etti. Kuzeni ve aynı zamanda profesyonel caz piyanisti olan Clyde "Fats" Wright`ın üzerindeki etkisi büyüktü. Başlangıçta klasik piyano dersleri de alan ve özellikle kilise müziği ve blues`la ilgilenen Pullen, tıp eğitimi aldığı sırada çaldığı lokal müzisyenler ve dinlediği büyük caz müzisyenlerinin albümlerinden etkilenerek eğitimini yarıda bıraktı ve özellikle Ornette Coleman ve Eric Dolphy gibi çalma hedefiyle müzik kariyerine start verdi. 1960`ların başlarında Muhal Richard Abrams ve avant-garde saksafoncu Giuseppi Logan`la çalıştı; 1964 yılında Logan`la ilk albüm kaydını yaptı. Kendi adını taşıyan ilk plakları perküsyoncu Milford Graves`le birlikte kaydeden Pullen (ki bunlar Amerika`da pek bilinmeyen ancak Avrupa`da coşkuyla karşılanan avant-garde kayıtlardı), avant-garde cazın getirisinin pek fazla olmadığını görünce iş olanaklarını artırmak amacıyla Hammond org çalmaya başladı. 1960`ların kalan bölümünü ve 1970`lerin başlarını organ trio`suyla birlikte kulüp ve barlarda çalarak, plak şirketleri için aranjörlük yaparak ve Arthur Prysock, Irene Reid, Ruth Brown, Jimmy Rushing ve Nina Simone gibi şarkıcılara eşlik ederek geçirdi. Kısa bir süre Art Blakey`s Jazz Messengers`la da çalan Pullen, esas ününü Charles Mingus`un son büyük grubunun (1973-1975) piyanisti olarak elde etti. Tenorda George Adams, davulda Dannie Richmond ve trompette Jack Walrath`ı da içeren bu grupla birlikte ünlü Carnegie Hall konseri de dahil olmak üzere birçok konserde sahne aldı ve Mingus Moves (1973), Changes One ve Changes Two (1974) albümlerinde çaldı; "Newcomer" ve "Big Alice" adındaki besteleri Mingus Moves session`larında kaydedildi ancak "Big Alice" albüm CD formatında yayınlanana dek gün yüzü görmedi.

Müzikal açıdan anlaşmazlığa düştüğü Mingus`la 1975`te yollarını ayıran Don Pullen, aynı yıl Toronto`da bir solo performans sergiledi ve bu performansın canlı kaydı (Solo Piano Album (Sackville)) sadece Pullen`in adını taşıyan ilk albüm oldu. 1975-1979 yılları arasında iki albümlük bir Atlantic Records macerası haricinde Avrupalı plak şirketleri adına kayıtlar yapan ve Billy Hart (davul), Hamiet Bluiett (bariton saksafon), Cecil McBee (bas), Sunny Murray (davul) ve Marcello Melis (bas) liderliğindeki grupların albümlerinde çalan sanatçı, Mingus Dynasty grubunun ilk formasyonunda kısa süre yer alıp grubun Chair In The Sky albümünde çaldıktan sonra 1979 yılının sonuna doğru George Adams`la birlikte Dannie Richmond ve Cameron Brown`un da yer aldıkları the George Adams / Don Pullen Quartet`i kurdu. Mingus`un grubunun bir nevi uzantısı olan ve normalde Pullen`in alışık olduğundan daha yapısal bir müzik icra eden quartet davulcu Dannie Richmond`un 1988 yılındaki ölümüne dek herhangi bir personel değişikliğine gitmeden varlığını sürdürdü; kısa bir süre değişik bir davulcuyla mukavele şartlarını yerine getirdikten sonra da 1988`in ortalarında dağıldı. Grubun özellikle canlı performanslarının gücü ve enerjisi kendisinden "tüm zamanların en heyecan verici gruplarından biri" diye bahsedilmesine yol açmıştır. Quartet`le çalışmalarını sürdürürken aynı zamanda solo, duo (George Adams`la) ve quintet formatlarında kayıtlar yapan ve sideman olarak diğer sanatçıların (Hamiet Bluiett; Roy Brooks; Jane Bunnett; Kip Hanrahan; Beaver Harris; Marcello Melis; ve David Murray) albümlerinde çalan Don Pullen, 16 Aralık 1988`de Gary Peacock (bas) ve Tony Williams`la (davul) stüdyoya girerek tüm zamanların en iyi trio albümlerinden biri olarak kabul edilen New Beginnings`i -ki sanatçının ilk trio albümüdür aynı zamanda- kaydetti. 1990 sonlarında Carlos Ward (alto saksafon), Nilson Matta (bas), Guilherme Franco ve Mor Thiam`dan (perküsyon) oluşan ve Afrika ve Latin ritmlerini cazla harmanlayan African Brazilian Connection ("ABC") grubunu kurarak müziğine yeni bir unsur ilave eden sanatçı, hayatının son yıllarında bu grubun yanısıra trio`suyla ve solo sanatçı olarak çalışmalarını sürdürdü. Son projesi African Brazilian Connection grubunun (tromboncu Joseph Bowie`nin katılımıyla) sound`unu bir koro ve Amerikan yerlilerinin davullarının katılımıyla zenginleştirmek olan Don Pullen, 22 Nisan 1995`te lenf kanseri sonucu hayata veda etti. Don Pullen`in en tanınmış besteleri şunlardır: "Big Alice" (hayali bir hayranı için), "Double Arc Jake" (oğlu Jake ve Rahsaan Roland Kirk için), "Ode To Life" (bir arkadaşı için), ve "Ah George We Hardly Knew Ya" (George Adams için).

Don Pullen diskografisi: Lider olarak: In Concert at Yale University (SRP, 1966) with Milford Graves Nommo (SRP, 1966) with Milford Graves Solo Piano Album (Sackville, 1975) Jazz a Confronto 21 (Horo, 1975) Five to Go (Horo, 1975) Capricorn Rising (Black Saint, 1975) featuring Sam Rivers Healing Force (Black Saint, 1976) Warriors (Black Saint, 1978) with Chico Freeman, Fred Hopkins & Bobby Battle Tomorrow`s Promises (Atlantic, 1977) Montreux Concert (Atlantic, 1977) Milano Strut (Black Saint, 1979) featuring Don Moye The Magic Triangle (Black Saint, 1979) with Joseph Jarman & Don Moye Don Pullen Plays Monk (Paddle Wheel, 1984) Evidence of Things Unseen (Black Saint, 1984) The Sixth Sense (Black Saint, 1985) New Beginnings (1989) Random Thoughts (Blue Note, 1990) Kele Mou Bana with the African-Brazilian Connection (Blue Note, 1991) Ode to Life with the African-Brazilian Connection (Blue Note, 1993) Live... Again: Live at Montreux with the African-Brazilian Connection (Blue Note, 1993) Sacred Common Ground (1994). The George Adams-Don Pullen Quartet albümleri: All That Funk (Palcoscenico, 1979) More Funk (Palcoscenico, 1979) Don`t Lose Control (Soul Note, 1979) Earth Beams (Timeless, 1980)Life Line (Timeless, 1981) Melodic Excursions (Timeless, 1982) City Gates (Timeless, 1983) Live at the Village Vanguard (Soul Note, 1983) Live at the Village Vanguard Vol. 2 (Soul Note, 1983) Decisions (Timeless, 1984) Live at Montmartre (Timeless, 1985) Breakthrough (Blue Note, 1986) Song Everlasting (Blue Note, 1987) Paradise space shuttle (Timeless, 1989) (Recorded in 1979) Decisions (Timeless, 1990) (Recorded in 1984). Sideman olarak: George Adams ile, Suite for Swingers (1975) George Adams (1975)Live at Montmartre (1985), The Art Ensemble of Chicago ile, Fundamental Destiny (AECO, 1991), Hamiet Bluiett ile, Resolution (Black Saint, 1977) Orchestra, Duo and Septet (1977)SOS (Im/possible to kept) (1979)Live at Carlos I (1986) Live at Carlos I: Another Night (1986), Roy Brooks ile, Duet in Detroit (Enja, 1987 [1993]), Jane Bunnett ile, In Dew Time (1989) New York Duets (1989)Live at Sweet Basil (1992), Beaver Harris ile, A Well-Kept Secret (1980) Negcaumongus (1980), Giuseppi Logan ile, The Giuseppi Logan Quartet (ESP, 1965) More Giuseppi Logan (ESP, 1965), Cecil McBee ile, Alternate Spaces (1979), Marcello Melis ile, Free to Dance (Black Saint, 1978) Angedras` (Black Saint, 1982), Charles Mingus ile, Mingus Moves (Atlantic, 1973) Mingus at Carnegie Hall (Atlantic, 1974) Changes One (Atlantic, 1974) Changes Two (Atlantic, 1974), Charles Mingus` Dynasty ile, Chair in the Sky (1979), David Murray ile, Penthouse Jazz (Volume 1) (1977) Holy Siege on Intrigue (Volume 2) (1977)Flowers for Albert (1977)Children (Black Saint, 1985) Shakill`s Warrior (Black Saint, 1991) Shakill`s II (Black Saint, 1993), Sunny Murray ile, Apples Cores (1977), Maceo Parker ile, Roots Revisited (1990), Ivo Perelman ile, Children of Ibeji (1992), Dannie Richmond ile, Dannie Richmond (1975), Billy Hart ile, Enhance (1977), Sam Rivers ile, Black Africa (1977), Roots ile, Salutes the Saxophone (1991), Stablemates (1992), John Scofield ile, Live 3 Ways (1990), James Blood Ulmer ile, Revealing (1977).

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 12 Ağustos 2012, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN