Yeni yıl kutlamalarında eğlence zirvedeydi. Herkes biten yılı telaş içinde iyi anılarla uğurlamaya gayret ediyordu ama hepimizin aklı bir yandan da gelecek yeni yıl da idi. Nasıl bir yıl bizi bekliyor bunu kimse bilemez, bilsek hayatımızın anlamı olmaz zaten ama hiç kuşkusuz hepimiz yeni yıldan çok şey bekliyoruz. Sağlık bekliyoruz en başta, mutluluk bekliyoruz hemen ardından, para bekliyoruz üçüncü olarak, değil mi...
* * *
Ama biten yıl ile ilgili henüz her şey çok sıcak, hala 2012`yi yaşamaya devam ediyoruz. Geçen yıl yayınlanan albümlerle ilgili doğru düzgün bir değerlendirme yapmaya fırsat olmadan yıl sona erdi ama gelin bu yazıda dünyaca ünlü caz eleştirmenlerinin yıl için yaptıkları değerlendirmelere göz atalım, belirledikleri listeleri inceleyelim. Bu yıl yıl sonu ile ilgili değerlendirmeleri sağlıklı olması açısında iki farklı şekilde aktarmaya çalışacağız. İlki, bir başka köşede yeni yayına giren ve yıla caz dergiciliği açısından bakan (ve ayrıca bir çeşit Avrupa bakış açısına sahip) Jazzwise listesi, şimdi okuduğunuz ise yine caz basınında kalem oynatan ama eleştirmenlik vasıfları, kişisel beğenileri kriter olarak daha çok öne çıkmış isimlerin belirledikleri listelerden oluşuyor.
Aşağıda listelerini okuyacağınız isimler kimler; Hepsi yazdıkları dergi veya gazetelerin caz yıldızları olan kalemler. Bir çoğu kişisel bloglarıyla da çok sayıda takipçiye sahip. Listesini ilk göreceğimiz isim NPR`ın deneyimli yazarlarından Patrick Jarenwattananon, ikinci sıradaki isim hem kanada hem Amerikan caz sahnesini yakından takip eden Peter Hum (ki hayli detaylı bir liste yayınlamış). Üçüncü sırada Top Ten listesiyle Bret Saunders var, All About Jazz`daki yorumlarından tanıdığımız Eyal Hareuveni`nin listesi var.
İlk isimle başlayalım...
Söze; "Bu yılın benim için en iyi yanı beynimin arkasında hiç bir kesin hükme sahip olmamamdır" diyerek başlayan deneyimli yazar ilk yorumunu da listesinin birinci sırasında yer verdiği ve yılın en sansasyonel abümlerinden birine imza atan Vijay Iyer ile ilgili yapıyor. Iyer`un albüm notlarında kendi yazdığı ifade olan "Bu albüm, Amerikan dans ritmleri temelli yaratıcı müziğin soyundan gelen bir albümdür"ü hatırlatan Jarenwattanon "bu yıl beğendiğim albümlerin çoğundaki müziklerin derinlerinde ritm temelli hareket olduğunu hissediyorum ama onları farklı kılan tüm müzisyenlerin aynı şarkıyı farklı şekilde söyleyebilme yetenekleri oldu" diyor. Bu, müzisyenlerin müziklerine bilgeliklerini de katmayı başarmalarıyla açıklanabilir.
Böyle diyen Patrick Jarenwattanon listesini (alfabetik sırayla - yukarda birinciden başlayarak dedik ama doğrusu alfabetik) şöyle sıralamış.
Seçimlerini yayınladığımız eleştirmenlerin ikincisi Peter Hum. Tanınmış eleştirmene Cazkolik`te daha önce de yer vermiştik. İsmi geçen eleştirmenler arasında en çalışkanı, yani oluşturduğu liste(ler) bakamından. Zira tek bir listeyle yetinmeyip tam 7 ayrı kategoride kendi seçimlerini belirlemiş. bu bakımdan bir yazardan öte bir dergi gibi çalışmış.
Denver Post ve benzeri ünlü yayın organlarında her hafta, her ay sayısız yazı yayınlayan eleştirmen Bret Saunders öncelikle 2012`nin caz müziği bakımından çok iyi bir yıl olduğu fikrinde ve yıl sonu gelip de elindeki albümlerden bir seçki yapması gerektiğinde hangisini eleyeceğine karar vermekte oldukça zorlanmış. 2012`nin iyi bir yıl olmasının nedeni olarak da üretilen işlere bakıldığında bir `açıksözlülük` gördüğünü söylüyor. Leo Smith, Ahmad Jamal gibi veteranların yanında Vijay Iyer, Mary Holvorson gibi isimlerin gururla oturabildiğini anlatıyor.
Yaptığı Top 10 listesinin yanında caz yayıncılığı bakımından çok önemli olan Reissue albümler konusunda da ayrı bir liste hazırlayan Saunders`ın listesi yukardaki Reissue listelerden pek farklı olmadığı için onun sadece Top 10 listesini yayınlıyoruz.
Efsanevi trompetçinin Sivil Haklar Hareketi üzerine kaydettiği tam 4 saatlik albümü bize gösterdi ki Smith`in hala çok güçlü bir sesi var.
Stüdyoya girip kayıt yapma konusunda düzensiz biri olan Neneh Cherry tam 15 yıl sonra kapandığı stüdyodan tüm caz dünyasını şaşırtan ve yılın en güçlü vokal denemelerinden biriyle çıktı.
Ayrımsız tüm eleştirmenlerin listesine aldığı albüm Accelerando. Saunders`de albümü ıskalamamış. Geleneği büyük bir filtreden geçiren Iyer trio kavramını yeniden tanımladığı çalışmasında herkesin hayranlığını kazanmaya devam ediyor.
Avantgart caz basçısı Willam Parker Duke Ellington`ın bestelerine karşı yeni bir mücadeleye girişmiş. Bestelere kendi büyük orkestralı bakış açısını getiren albüm caz çevresince büyük saygı görüyor.
Kim demiş ki kadınlardan çok iyi caz gitaristleri çıkmaz diye, Mary Holvorson`ın albümünü dinlediniz mi? Kendi besteleriyle kaydettiği albümüyle en tutarlı yaratıcılardan biri olduğunu kanıtlıyor.
Saksofoncu, multienstrümantalist Tim Berne yeni albümü Snakeoil ile daha erişilebilir, iletişimi daha kolay olan müzikler yapabildiğini de kanıtlıyor.
İlham veren tekniğiyle altoist Steve Lehman`ın albümü biten yılın kesinlikle dinlenmesi gereken albümleri arasında.
Caz tarihinin en yetkin inovatör`lerinden biri olan Jamal`in bu yaşında halen yeni şeyler yapıyor olması bile başlı başına takdire şayan.
John`un oğlunun saksofondan başka bir enstrüman çalması beklenmezdi zaten ama o bunu çok saygın ve yaratıcı nitelikleriyle ayrıca ispatlıyor.
Yetmişlerin caz titanları çok şık bir final için son kez bir araya geldiler ve zaten bir süre sonra Sam Rivers`da aramızdan ayrıldı.
Yaptığımız derlemenin son ismi ise dünyanın en çok okunan caz sitesi All About Jazz`ın yazar ve eleştirmeni Eyal Hareuveni`den. Eyal`in seçimleri bize iyi olan nedir sorusuna herkesin nasıl baktığıyla ilgili ilginç sonuçlar veriyor.
Yetmiş yaşını deviren Brötzman 14 yıl sonra kurduğu yayınladığı albümün ardından kurduğu tentet`i "Grup olarak hepimiz muazzam bir doğaçlama ve iletişim ile yapılabilecek olanın en iyisini yapmıştık." diyerek dağıttığını da açıkladı.
Eleştirmenlerin üstünde fikir birliğine vardıkları bir kaç albümden biri. Yukarda zaten değinmiştik aynı notlar yeniden geçerli ama Eyal sadece Neneh`in yeni bir level üzerine çalıştığını söylemesini eklememiz şart.
Free cazın şiirsel dili...
Güçlü melodiler ve karizmatik müzisyenlerle dolu albümden savaşa, ırkçılığı ve insan haklarına dair güçlü mesajlar.
Anthony Braxton, Art Tatum ve Elmo Hope müziklerinden ilham alan İngiliz sanatçı Alexander Hawkins`in deneysel müzik ve serbest doğaçlama grubu cazın erken dönemlerinden aldığı temalar üzerine ürettiği müzikal dokular hayli dikkat çekici.
Kongsberg Caz Festivali`nin çıkardığı yıldızlardan biri.
Üç Fransız free caz müzisyeninin ilk trio kaydı Avrupa caz festivallerinin bol davet alan müziklerinden oldu.
Fransız gitarist Ducret`nin albümü yılın en orijinal gitar soundlarından birine sahip.
Norveçli piyanistin albümü yılın en iyi solo piyano çalışmalarından ve aynı zamanda bir ilk albüm.
Ailevi düet... Karı koca müzisyen çift barok kemancı Homburger ve kontrbasçı Guy`ın çalışması yılın dikkat çeken işlerinden oldu.
Cazkolik.com / 03 Ocak 2013, Perşembe
Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.