Hayatım boyunca yapmayı beklediğim kayıtlardan biriydi!

Yılın tamamına damga vuracak yeni albüm haberleri beklerken sonbahardan itibaren hakkında türlü rivayetler duyduğumuz Pat Metheny “From This Place” 21 Şubatta yayınlandı. Ülke olarak sancılı ve karmaşık bir gündemde yaşıyoruz, bu gibi albüm haberleri eskiden olduğu gibi hâlâ ilgi görür mü emin değilim ama Pat Metheny yeni albüm haberi normalde müzik dünyasını hafif yollu sarsacak bir haberdir.

Bu albümün Metheny bakımından özel yanı da var, bizzat Metheny albüm için ‘hayatım boyunca yapmayı beklediğim kayıtlardan biriydi’ diyor. Nedenini ise ‘yıllar boyunca beni ilgilendiren şey büyük bir tuval üzerinde ölçeklendirilmiş çok çeşitli ifadeleri yansıtan müzikal bir doruk aradım’ diye açıklıyor. İşte, bu albüm o albüm! Bir de, Metheny’nin kendi nedenine ben bir neden ekliyorum, o da 33 yıllık yakın çalışma arkadaşı Lyle Mays’in 10 Şubat günü ölümü haberi, bu haber albüm üzerinde duygusal bir gölge bırakıyor bence.

Albümle ilgili öne çıkan özelliklerden bir diğeri, birkaç senedir beraber çaldığı ekibi, yani, İngiliz piyanist Gwilym Simcock ki bu piyanisti İstanbul’da daha önce izlediğimizi meraklısı hatırlar, Cazkolik arama motorunda hakkında epey link var, ayrıca, bu yakınlarda o da kendi yeni çalışmasını yayınladı. Ekibin bir diğer ismi ikibinlerden itibaren adını sık duyduğumuz Malezya/Avustralya asıllı kontrbasçı Linda May Han Oh ki sanırım bu sanatçıyı en son CRR’de Dave Liebman ve Joe Lovano’lu beşlide dinlemiştik. Yine çok tanıdık bir diğer isim davulcu Antonio Sanchez. Bu dörtlü çekirdek kadro ama bir de albümün sahip olduğu geniş spektruma destek veren Joel McNeely yönetimindeki Hollywood Studio Orkestrası var, yanısıra, vokalde Meshell Ndegeocello, mızıkada Gregorie Maret, perküsyonda Luis Conte gibi isimler var. Bu noktada, dörtlünün bu yıl dünya turnesine çıktığını belirteyim. Güney Amerika turnesiyle başlayan ve yıl boyu sürecek turnede Türkiye konseri görmedim, keşke olsa!

Dünya müzik basınında çıktığı günden itibaren yoğun ilgi gören albüme dair analizlere doyulmuyor. Meraklısı için hayli faydalı yorumlar var. Bunların içindeki bir bilgi tahmin etmeyeceğim bir şey değildi ama şaşırttı, Pat Metheny kariyerinin başından itibaren yılın en az 10 ayını turnede geçirmiş, zaten canlı performansı even biri için şaşırtıcı değil ama yorucu olduğu kesin.

65 yaşına basan sanatçı her daim genç görünüyor, belli ki kendine iyi bakıyor. Bu son dörtlü, yaptığı işin her notasına olağanüstü titizliğiyle bilinen sanatçıyı mutlu eden bir ekip olmuş. Son birkaç yıldır dünyayı birden fazla kez dolaşan grubu şimdi yeni bir maraton bekliyor.

Yeni albümün bir önemli yanı 10 bestenin de yeni olması, bu da bize sanatçının yeni malzeme üretmekte ne kadar verimli olduğunu, ilerleyen yaşının kendisini engellemediğini gösteriyor.

Bazı eleştirmenler Metheny’nin bu dörtlüsünün Miles Davis’in altmışlardaki efsanevi gruplarını andırdığını, yaratıcı ve verimli bir dönem geçirdiğini söylüyor. Metheny, kendisine bu yönde sorular geldiğinde bu konuyu düşünmüş ve fırsatını bulunca Ron Carter’a sormuş, Carter ise Metheny’e ‘bunun Miles’ın bir tür felsefesi olduğunu söylemiş, yani, geceleri grup çok sık birlikte ve uzun uzun çalacak ve bu tecrübe grupta bir kod gelişmesini sağlayacak’, böyle bir yaklaşımı varmış Miles’ın, sanırım Metheny, Carter’ın dediğine kendini yakın hissediyor, muhtemelen uzun turnelerin bir nedeni bu olmalı.

Metheny ayrıca dörtlünün bestelere katkısını ciddi olarak önemsemiş, Sanchez’in spontanlığını ve müzikalitesini, Gwilym ve Linda’nın bazı özel etkilerini albüme dahil ettiğini söylüyor ama esas etkileri konserlerdiki anlar olmalı.

Kayıtlarda Hollywood Studio Orchestra’nın önemli katkısı var. Metheny katkıyı “düzenleme, genişleme ve renk” diye tarif ediyor. Bilhassa bahsettiği detaysa gitarın 1960 ve 70’lerden itibaren geçirdiği evrim. Dönemin CTI kayıtlarının bazılarına dikkat çekiyor. Orkestraların müzikal katmanlamadaki etkisinin altını çiziyor. Bu etkiyi, parça düzenlemelerine katılan Gil Goldstein ve Alan Broadbent gibi ustaların sağladığını belirtiyor. Gil Goldstein Metheny ile doksanlardan beri çalışan biri ama Broadbent daha sürpriz bir isim gibi duruyor.

Metheny’nin “düzenleme, genişleme ve renk” üçlemesinin renkle ilgili bölümüne gelince parçalara katkısı olan Meshell Ndegeocello’nın sesi, Maret’nin mızıkası ve Conte’nin perküsyonu hemen kadrajın içine giriyor.

Yani, albüm enine boyuna dinlenmeli. Özellikle Metheny hayranları için uzun sürecek bir keşif süreci olacağı kesin.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 29 Şubat 2020, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN