işte cazın soyağacı...

The Global Jazz Network isimli caz sitesi geçtiğimiz günlerde "Jazz Family Tree" isimli bir çalışma yayınlamıştı. Yılbaşının yoğun trafiğinde kullanma fırsatı bulamamıştık ama haber aklımızdaydı zira bu tip genel yaklaşımlar çok sevdiğimiz şeyleri daha genel ve yukarıdan görmemizi sağlar. Bir çok eleştirmen ve tarihçi cazın aslında henüz genç bir müzik türü olduğunu söyler ama dünya pop müziğiyle yıkanmış bir yerdir ve bu dünyada yaşayan biri için dün bile eskilerde kalmışken yüz yıllık bir müziğe genç demek de neyin nesi diye bir çok kişinin aklına gelebili kuşkusuz. Gerçekte bu elbette neyi neyle mukayese ettiğinize bağlı bir durum. 10 yıl öncesinin müziklerine retro diyen bir dünyada yaşıyoruz, meramımızı anlatması zor olabilir ama cazseverlerin anladığını biliyoruz.

Site cazın soyağacı şemasını resimde de göreceğiniz görsellikle gayet güzel anlatmış. Kökenlerini 1863-65 yıllarına kadar indiren çalışmada bu bölüm ’archaic jazz’ olarak tanımlanmış. Pek çok tarihçisinin cazın başlangıcı kabul ettiği Ragtime dönemi ise bu soyağacında 1895 ile 1910 yılları arasında değerlendirilmiş.

Gelin daha iyi anlaşılması için biz de günümüzden geriye listeleyerek gidelim, tabii bir de bu listedeki başlıkları sadece o yıllar arasında yapılmış bitmiş müzikler olarak düşünmeyin, o yıllarda başlamış, yoğunlukla çalınmış ve günümüze kadar uzanan müzikler gibi düşünmek daha doğru olur kanımızca;

- 1970-1980 Mainstream Jazz (soyağacında 90’lara ve sonrasına yer verilmemiş)

- 1956-1960 Free Jazz

- 1950 Hard Bop

- 1950 Cool Jazz

- 1950-1955 Funk

- 1950 Soul

- 1950 Rhythm & Blues

- 1947 New Orleans & Dixieland Revival II

- 1941-1942 Bebop

- 1930 New Orleans & Dixieland Revival I

- 1930-1945 Swing

- 1920-1929 Chicago

- 1915-1928 New Orleans in Chicago

- 1915-1930 Dixieland

- 1890-1917 New Orleans

- 1890 Blues

- 1870-1910 Ragtime

- 1863-1965 Archaic Jazz

Bu listeyi tarih sıralamasına göre düzenleyince paralellikleri kaçırmamanız için soyağacı resmine bir yandan bakmanızda fayda var, çünkü burada esasen üç ana damardan söz ediyor, ortadaki ana bölüm main caz denen kısım, soldaki blues ve günümüze uzanan türevleri, sağdaki ise Dixieland ve bir anlamda devamı olarak tanımlanmış.

Cazkolik.com / 03 Ocak 2010, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN