Bu konserin kıssadan hissesi; Cazda Türk ve Batı sazları bir arada pekâlâ oluyormuş

Başlıktaki 'kıssadan hisse' deyişini sebepsiz yazmadım ama bu sebebi anlatmam için bir hafta önceye gitmem lazım.

Evrim Demirel bir hafta önce arayıp 5 Haziran akşamı AKM'de konserimiz var dediğinde iki elim kanda olsa gelirim dedim. Evrim Demirel konserleri benim gibi cazın progresif yanına önem verenler için kaçırılmaz fırsattır, zaten Evrim sık konser yapan bir sanatçı değil ve mutlaka gidilmesi gereken konserlere imza atar.

Nitekim, Pazar akşamki konser de bu yıl dinlediğim en güzel müzikler arasında baş köşeye yerleşti bile.

Fotoğraflar: Leyla Diana

Yazının başlığı Demirel'in konserindeki bir parçanın isminden mülhem; Meddah.

Meddahlar malum, tatlı dille anlattıkları hikâyelerinde kıssadan hisse çıkarmamızı sağlar, benim de konserden çıkardığım hisse başlıktaki ifade oldu.

Evrim Demirel müziğinde kültürlerin biraradalığı fikrinin peşinden gidiyor. Bu iş için en ideal müzik türü caz olduğuna göre, bu arayışın cazda olması doğal. Progresiften kastım da bu idi, yani, Demirel, müziğini karma bir anlayıştan ortak bir dile dönüştürmeye çalışıyor. Caz piyanosu ve mutasavver bir ney ile kontrbas ve bendir birarada olabiliyor.

Evrim Demirel'in işaret ettiği kişi zurna, ney ve duduk çalan Murat Tırnak. Bu projeyi gerçekleştirmeyi onu tanıdıktan sonra hızlandırdım diye anlattı müzik arasında.

Demirel'in 'Makamsız' adını verdiği projesi bizim için yeni olsa da onun zihninde 2007 yılından beri evirip çevirdiği bir müzik.

Konser esnasında müziğine dair ayrıntılı açıklamalar yapması dinleyici olarak müziğin gelişim sürecini bütünüyle anlamamızı sağlıyor.

On beş yıllık bir fikrin sahnede birbirinden iyi müzisyenlerle vücut bulması da dinleyenler için harika idi, fotoğrafın eksiksiz tamamlanmasını sağladı.

Murat Tırnak

Piyano ve muhtelif klavyeler [ve tabii bestelerde] Evrim Demirel, zurna/duduk ve neyde Murat Tırnak [adını ilk kez duyduğum bu harika genç müzisyeni daha önce dinlememiş olmak benim kaybım], trompette Meriç Öztürk, kontrbasta Kağan Yıldız, bendir/tumba, askı davul gibi vurmalılarda Bekir Sakarya ile Yaman Hadi.

Demirel'in enstrüman seçimi ve bu enstrümanların müziğindeki yerleşimi eğer müzisyen/besteci olsaydım bana ilham kaynağı olurdu. Altı kişi iki büyük ve köklü kültürü bir araya getirmeye yetti de arttı bile. Konser esnasında şu söz yeniden aklıma geldi; Biz ne Batılıyız, ne Doğulu, biz Buralıyız!

Ve Demirel'in müziğinde ben bunu gördüm, o akşam dinledim.

Bir başka tarifle; Türk cazı nedir arayışlarının tek bir cevabı olmayacağını da anladım. İşte, mesela Pazar akşamı bu cevapların en güzellerinden birini sahnede canlı dinledik. Mükemmel bir örnekti ve başka örnekler de zaman içinde olmuştur, olacaktır.

İlk parçanın adı Zigurat idi. Tüm parçalar gibi Zigurat da ilk defa seslendirildi. İşin benim açımdan tek hüzünlü yanı o gece bu müziği binlerce kişi dinlesin isterdim. Umarım bu canlı performansın bir kaydı alınmıştır ve sevgili Demirel bu kaydı yayınlayarak bize iyilik yapar.

Bir diğer parça ise 'Kadim' idi. Müziklerin isimleri de hep 'bu topraklara' ait tabirler/kelimeler. Devamında gelen 'Remembering Bartok' Demirel ve Yıldız'ın, piyanoyla kontrbasın enfes sohbeti idi. Konserin içinde ayrı bir hayran olunası müzik idi. Niels Henning Ørsted Pedersen'in 'bass conversation'larını hatırlatan bir duo idi. Besteci Bartok'tan adını alan çalışmanın diğer müziklerden farklı yanı konserin içinde bir gizli cep gibi idi. Sonra bu yazının başlığına ilham veren 'Meddah' ve son olarak 'Peşrev' ile konser sona erdi. Bis yapılacak konserlerden değildi zira projenin yazılı tüm işleri bu kadardı ama bisi biz alkışlarımızla yaptık, hem de dakikalarca alkışlayarak beğenimizi göstermeye gayret ettik.

Bundan sonrası için sevgili Demirel'den Pazar geceki müziğe dair beklentilerimiz arttı. Birincisi o gecenin kaydının yayınlanması için moral teşvik ve beklentiyi ısrarla sürdürmek, ikincisi, bu müziklerin -mümkünse- devamını istemek. Belki de bu konserlerin sayısını artırmak, bu da üçüncü istek olsun, bu müziklerden herkes faydalansın.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 06 Haziran 2022, Pazartesi

Etiketler: #evrimdemirel  #murattırnak  #meriçöztürk  #kağanyıldız  #bekirsakarya  #yamanhadi  #AKMIstanbul  #caz  #jazz

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN