Julian Cannonball Adderley

Julian Cannonball Adderley

Julian Edwin "Cannonball" Adderley coşkulu ve mutlu sound`uyla tanınan, 1950 ve 60`ların hard bop döneminin ve hatta tüm zamanların en önemli alto saksafoncularından biridir. Cornetist Nat Adderley`nin de ağabeyi olan Cannonball, 1966 hiti "Mercy Mercy Mercy" ve Miles Davis`le birlikte yaptığı çalışmalarla (ki bunlardan şüphesiz en önemlisi çığır açan Kind of Blue (1959) albümüdür) tanınmıştır.

 

Tampa, Florida`da doğan ve 1950`lerin ortalarında New York`a yerleşen Adderley, "cannibal" (yamyam) türevi olan lakabını lise yıllarında hızlı yemek yeme kapasitesinden dolayı edinir. 1950 yılında orduya alınmış ve 36. Ordu dans grubunun liderliğini yapmış, Deniz Akademisi`nde okuduğu sırada kendi grubunu yönetmiş ve akabinde Fort Knox, Kentucky`de yerleşik ordu orkestrasının başına geçmiştir. 1955`te kardeşi Nat`le birlikte New York`a giden Cannonball, bir akşam Oscar Pettiford`un grubuyla birlikte sahne aldığı Cafe Bohemia`yı ziyaret eder. Saksafonunu da beraberinde getirmiştir, zira çalınmasından korkmaktadır. Grubun saksafoncusu gecikince yerine çalması teklif edilir ve bu performansı kariyerinde bir dönüm noktası olur. Derhal bir plak kontratı imzalar ve "yeni Bird" olarak adlandırılır. Aslında stili Charlie Parker`in keskin berraklığının yanısıra Benny Carter`in sıcak tonundan, ayrıca Louis Jordan ve Eddie “Cleanhead” Vinson gibi sıkı swingçilerden izler taşımaktadır. Hızlı tempolarda sergilediği ustalığın yanısıra etkili ve duygulu bir ballad stilistidir. 1956-1957 yıllarında kardeşi Nat`in de yer aldığı kendi grubunu yöneten Cannonball, 1957 yılında aldığı teklif üzerine grubu dağıtarak Miles Davis Quintet`e katılır. Kısa süre sonra John Coltrane`in dönüşüyle birlikte grup sextet`e dönüşecektir. Miles otobiyografisinde şöyle anlatır: "Trane`in serbest form yaklaşımının karşısında Cannonball`un blues temelli alto saksafonunun değişik bir duygu yaratacağını hissettim."

 

1957-1959 yılları arasında Miles`ın "Milestones" ve "Kind of Blue" gibi kilometre taşı niteliğindeki albümlerinde çalan Adderley, 1958 yılında da solo albümü "Somethin` Else"i kaydeder. Bu albümde basist Sam Jones, piyanist Hank Jones ve davulcu Art Blakey`nin yanısıra Miles Davis de sideman olarak yer almıştır. 1959 yılında quintet`ini yeniden oluşturmak için Miles Davis`ten ayrılan Cannonball Adderley, yine kardeşi Nat`in yer aldığı ve daha sonra sextet`e dönüşen yeni grubunda zaman içinde şu müzisyenleri kullanır: Piyanoda Bobby Timmons, Victor Feldman, Joe Zawinul, Hal Galper, Michael Wolff, George Duke, Wynton Kelly, Bill Evans Basta Ray Brown, Sam Jones, Walter Booker, Victor Gaskin, Paul Chambers Davulda Louis Hayes, Roy McCurdy saksafonda Charles Lloyd, Yusef Lateef. 1960`ların sonuna doğru çalışında electric jazz, avant-garde ve Miles Davis`in Bitches Brew albümünde sergilediği deneysel çalışmaların etkilerini hissettirmeye başlayan Adderley, Accent on Africa (1968) ve The Price You Got to Pay to Be Free (1970) gibi albümlerinde soprano saksafon çalarak John Coltrane ve Wayne Shorter`dan da etkilendiğini gösterir. Poliritm ve politonalite alanındaki gelişmelerin cazın müzisyenler dışındaki kitlelerce takdir edilmesini güçleştirdiği bir dönemde Cannonball Adderley`nin grupları müziğin köklerinin daha kolay anlaşılır (ve daha funky) gospel ve blues dağarcığı içerisinde korunmasını sağlamıştır. Aynı zamanda doymak bilmez bir dinleyici ve yetenek avcısı olan sanatçı hem gruplarında çaldırmak hem de stüdyo kayıt prodüktörlüklerini yapmak suretiyle bazı önemli müzisyenleri caz dünyasına tanıtmıştır, ki bunlar arasında Wes Montgomery, Chuck Mangione ve Nancy Wilson da yer almaktadır.

 

Adderley ayrıca kapsamlı televizyon işleri ve üniversitelerdeki eğitici çalışmalarıyla cazın sözcülüğünü yapmıştır. Cannonball Adderley ve gruplarının meşhur ettiği parçalardan bazıları şunlardır: "This Here" (Bobby Timmons), "The Jive Samba," "Work Song" (Nat Adderley), "Mercy, Mercy, Mercy" (Joe Zawinul) ve "Walk Tall" (Zawinul, Marrow and Rein). Joe Zawinul "Cannon Ball" adlı bestesini eski grup liderine adamıştır. Pepper Adams ve George Mraz da Cannonball`un ölümünden sadece birkaç gün sonra piyasaya çıkan Pepper Addams albümü "Julian"daki aynı adı taşıyan parçayı sanatçıya ithaf etmişlerdir. 1975 yılında geçirdiği felç sonucu hayata veda eden Cannonball Adderley, yine aynı yıl içinde Down Beat Jazz Hall of Fame`e kabul edilmiştir.

 

Cannonball Adderley Diskografisi: Lider olarak: Presenting Cannonball Adderley 1955 Savoy, Julian "Cannonball" Adderley 1955 EmArcy, Julian Cannonball Adderley and Strings 1955 EmArcy, In the Land of Hi-Fi with Julian Cannonball Adderley 1956 EmArcy, Sophisticated Swing 1957 EmArcy, Cannonball Enroute 1957 Mercury, Cannonball`s Sharpshooters 1958 Mercury, Somethin` Else - with Miles Davis 1958 Blue Note, Portrait of Cannonball 1958 Riverside, Jump for Joy 1958 EmArcy, Things Are Getting Better - with Milt Jackson 1958 Riverside, Blue Spring - with Kenny Dorham 1959 Riverside, Cannonball Adderley Quintet in Chicago 1959 Mercury, Cannonball Takes Charge 1959 Riverside, The Cannonball Adderley Quintet in San Francisco 1959 Riverside, Them Dirty Blues 1960 Riverside, Cannonball Adderley and the Poll Winners 1960 Riverside, The Cannonball Adderley Quintet at the Lighthouse 1960 Riverside Know What I Mean? - with Bill Evans 1961 Riverside, African Waltz - with orchestra conducted by Ernie Wilkins 1961 Riverside, Plus 1961 Riverside, Nancy Wilson/Cannonball Adderley 1961 Capitol, The Cannonball Adderley Sextet in New York 1962 Riverside, Cannonball in Europe! 1962 Riverside, Jazz Workshop Revisited 1962 Riverside, Cannonball`s Bossa Nova 1962 Riverside, Autumn Leaves 1963 Riverside (Japan), Nippon Soul 1963 Riverside, Cannonball Adderley Live! 1964 Capitol, Live Session! - with Ernie Andrews 1964 Capitol, Cannonball Adderley`s Fiddler on the Roof 1964 Capitol, Domination - with orchestra conducted by Oliver Nelson 1965 Capitol, Money in the Pocket 1966 Capitol, Great Love Themes - with strings conducted by Ray Ellis 1966 Capitol, Mercy, Mercy, Mercy! Live at `The Club` 1966 Capitol, Cannonball in Japan 1966 Capitol, Radio Nights 1967 Night, 74 Miles Away 1967 Capitol, Why Am I Treated So Bad! 1967 Capitol, In Person - with Lou Rawls and Nancy Wilson 1968 Capitol, Accent on Africa 1968 Capitol, Country Preacher 1969 Capitol, Legends Live - Cannonball Adderley Quintet 1969 Jazzhaus, The Cannonball Adderley Quintet & Orchestra 1970 Capitol, Love, Sex, and the Zodiac 1970 Capitol, The Price You Got to Pay to Be Free 1970 Capitol, The Happy People 1970 Capitol, The Black Messiah 1970 Capitol, Music You All 1970 Capitol, Inside Straight 1973 Milestone, Pyramid 1974 Milestone Phenix 1975 Milestone, Lovers 1975 Milestone, Big Man 1975 Milestone. Sideman olarak: Kenny Clarke ile, Bohemia After Dark (1955), Nat Adderley ile, Introducing Nat Adderley (1955), To the Ivy League from Nat (1956) That`s Right! (1960)In the Bag (1962) Soul Zodiac (1972), Soul of the Bible (1972), Double Exposure (1975), Sarah Vaughan ile, In the Land of Hi-Fi (1955), Dinah Washington ile, In the Land of Hi-Fi (1956), Milt Jackson ile, Plenty, Plenty Soul (Atlantic, 1957), Miles Davis ile, Milestones (1958), 1958 Miles (1958), Miles & Monk at Newport (1958) Jazz at the Plaza (1958), Porgy and Bess (1958), Kind of Blue (1959), Louis Smith ile, Here Comes Louis Smith (1958), Gil Evans ile, New Bottle Old Wine (1958), John Benson Brooks ile, Alabama Concerto (1958), Paul Chambers ile, Go (1959), Philly Joe Jones ile, Drums Around the World (Riverside, 1959), Jon Hendricks ile, A Good Git-Together (1959), Jimmy Heath ile, Really Big! (Riverside, 1960), Sam Jones ile, The Chant (Riverside, 1961), Eddie "Cleanhead" Vinson ile, Back Door Blues (1961), Ray Brown ile, Ray Brown with the All Star Big Band (1962), Oscar Peterson ile, Bursting Out with the All-Star Big Band! (1962), Joe Williams ile, Joe Williams Live (1972), Gene Ammons ile, Gene Ammons and Friends at Montreux (Prestige, 1973), David Axelrod ile, Heavy Axe (1974), Raul de Souza ile, Colors (1974). Prodüktör olarak: Wide Open Spaces (1960) - David Newman A Portrait of Thelonious (1961) - Bud PowellDon Byas & Bud Powell - Tribute To Cannonball (1961).

 

Arto Peştemalcıgil

 

Cazkolik.com / 12 Eylül 2012, Çarşamba

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN


Arto Peştemalcıgil

  • Instagram
  • Email

Yorum Yazın

Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.