Billy Hart

Washington DC doğumlu Amerikalı davulcu ve eğitmendir. Caz tarihinin birçok ünlü ismiyle birlikte çalmış olan Hart halen çalışmalarını Mark Turner, Ethan Iverson ve Ben Street`ten oluşan dörtlüsüyle sürdürmektedir.

Kariyerinin başlarında Washington DC`de Otis Redding ve Sam and Dave gibi soul sanatçılarıyla birlikte çalışan Billy Hart, daha sonra Buck Hill, Shirley Horn, the Montgomery Brothers (1961), Jimmy Smith (1964–1966) ve Wes Montgomery (1966–1968)`ye eşlik etmiştir. Montgomery`nin 1968`deki ölümünün ardından New York`a taşınan Hart, burada bir yandan McCoy Tyner, Wayne Shorter ve Joe Zawinul`la kayıtlar yaparken öte yandan Eddie Harris, Pharoah Sanders ve Marian McPartland`la performanslara çıkmıştır. 1969-1973 yılları arasında Herbie Hancock`un iddialı sextet`inin üyesi olan sanatçı, 2011 yılında verdiği bir röportajda şöyle konuşur: "30 yaşında kariyerimin bittiğini düşünüyordum. Çok yaşlıydım ve oyunun gerisinde kalmıştım, ancak tam da o noktada başladı herşey. Herbie Hancock`a katıldım ve önümde bambaşka bir dünya açıldı. O dönemde daha meşgul olamazdım herhalde ve eğer ben durdurmazsam hâlâ da duracakmış gibi gözükmüyor." 1973-1974 yıllarında Mc Coy Tyner, 1974-1977 arası Stan Getz ve 80`lerde Quest topluluğuyla çalışan Hart, aralarında Miles Davis`in 1972 albümü On the Corner`ın da bulunduğu pek çok serbest işe de imza atmıştır. Günümüzde de Fransız piyanist Jean-Michel Pilc`ten İsrailli gitarist Assaf Kehati`ye uzanan bir skalada çalışmalarını sürdüren sanatçı şöyle konuşmaktadır: "Reddedemeyeceğim tekliflerle karşılaşıyorum, ancak sebep sadece para değil. Beni arayan insanlar genellikle çok ilginç müzikler yapıyorlar. İlginç müziği nasıl reddedebilirsin? Başka nasıl kendin olabilirsin ve daha ötesi, başka ne yapabilirsin ki? Emekli mi olacaksın?" Hart`la çalışan sanatçılardan Joe Lovano`ya kulak verelim: "Billy`nin engin bir dağarcığı vardır ve bütün fikirlerini uygulamaya dökebilir, ancak bu uygulamanın dinamikleri ruhunun derinliklerinden gelmektedir." Ve Quest grubundan arkadaşı saksofoncu Dave Liebman: "Grubundaki müzisyenlerle birlikte çalışma becerisi kendi kuşağındaki birçoklarından daha iyidir. Açık ve demokratik, aynı zamanda herkese karşı eşit ve adildir. Bukalemun gibi olabilmesinin sebebi çok ferasetli ve düşünceli bir kişiliğe sahip olmasıdır. Psikolojik ve aynı zamanda teknik bir sezgidir bu." Pharoah Sanders`la çalıştığı dönemde perküsyoncu Mtume tarafından kendisine "Jabali" (Swahili dilinde "bilgelik") adı takılan Billy Hart`ın günümüzde birlikte çalıştığı genç müzisyenlerle ilgili görüşlerini aktaralım şimdi de: "Hepsi de mükemmel birer çağdaş kavramsalcı. Çoğunlukla eski parçalarımı çalmamıza rağmen başka kimseyle onlarla çaldığım serbestlikte çalmıyorum. Mark, Coltrane`i derinliğine kavramasına karşın Lennie Tristano`nun dağarcığına da hakim. Ethan`la çalarken bir an Monk veya Andrew Hill`le, bir sonrakinde Herbie Hancock`la birlikte gibiyim. Ben ise günümüz cazı üzerinde büyük etkileri olan Afro-Caribbean ve Hint çeşnilerine hakim bir müzisyen." 1990`lardan beri çeşitli üniversitelerde eğitmen ya da part-time öğretim üyesi olarak faaliyet gösteren Hart`ın diskografisine geçmeden önce sanatçıyla ilgili minik bir anekdot aktaralım: Kendi stilini geliştirmeden önce Roy Haynes`e hayran olan Hart, dış görünüşünden davul setine varıncaya dek herşeyiyle Haynes`i taklit etmektedir. New York`a ilk vardığında ve henüz ufukta çalışacağı bir iş gözükmezken fikir almak amacıyla Haynes`i görmeye gider. Bütün cesaretini toplayarak onun karşısına çıkar ve sert bir tavırla sorar: “How you doin’ Haynes?” (Ne haber, Haynes?) Roy Haynes daha sert bir tavırla cevaplar: “How YOU doin’, Haynes?”

Sanatçının diskografisinden seçtiklerimiz: Lider olarak: 1977: Enchance (Horizon Records - Michael Carvin, Eddie Henderson, Dave Holland, Oliver Lake, Hannibal Marvin Peterson, Don Pullen, Dewey Redman, Buster Williams ile), 1978: The Trio (Progressive Records - Walter Bishop, Jr., George Mraz ile), 1985: Oshumare - Manolo Badrena, Steve Coleman, Kevin Eubanks, Bill Frisell, Mark Gray, Dave Holland, Kenny Kirkland, Didier Lockwood, Branford Marsalis ile, 1987: Rah - Kevin Eubanks, Bill Frisell, Eddie Gómez, Mark Grey, Eddie Henderson, Kenny Kirkland, Dave Liebman, Ralph Moore, Caris Visentin ile, 1993: Amethyst (Arabesque Records - Marc Copland, Santi Debriano, Mark Feldman, David Fiuczynski, Dave Kikoski, John Stubblefield ile, 1997: Oceans of Time (Arabesque - Santi Debriano, Mark Feldman, David Fiuczynski, Dave Kikoski, Chris Potter, John Stubblefield ile), 2006: Quartet (HighNote Records - Ethan Iverson, Ben Street, Mark Turner ile), 2012: All Our Reasons (ECM) Sideman olarak: On the Corner (Columbia, 1972) Miles Davis ile, Peaceful Heart, Gentle Spirit (Contemporary, 1980) Chico Freeman ile, The Stan Getz Quartet – Pure Getz (Concord Jazz, 1982), Stan Getz ile Blue Skies (Concord Jazz, 1982), Stan Getz ile Mwandishi (Warner Bros., 1971), Herbie Hancock ile Crossings (Warner Bros., 1972), Herbie Hancock ile Sextant (Columbia, 1973), Herbie Hancock ile Lee Konitz Nonet – Yes, Yes, Nonet (SteepleChase, 1979), Lee Konitz ile Quartets: Live at the Village Vanguard (Blue Note, 1994), Joe Lovano ile Wes Montgomery Live At Jorgies Jazz Club (VGM, 1961) Wes Montgomery ile Karma (Impulse!, 1969) Pharoah Sanders ile Black Unity (Impulse!, 1972) Pharoah Sanders ile Odyssey of Iska (Blue Note, 1971) Wayne Shorter ile Asante (Blue Note, 1970) McCoy Tyner ile Sama Layuca (Milestone, 1974), McCoy Tyner ile Zawinul (Atlantic, 1971) Joe Zawinul ile A New Shade Of Blue (Mainstream, 1971) Harold Land ile Innocence (Wolf, 1978) Kenny Barron ile Cubicle (Muse, 1978), Walter Bishop, Jr. ile Who`s Who? (Arista, 1979) John Scofield ile, Harvest (Muse, 1979), Richard Davis ile Live At Montreux (Atlantic, 1981), Mingus Dynasty ile Time On My Hands (Steeplechase, 1988), Duke Jordan ile Monsoon (SteepleChase, 1988), Gary Bartz ile You Won`t Forget Me (Verve, 1991), Shirley Horn ile The Call (ECM, 1993) Charles Lloyd ile True Story (Dreyfus 2010) Jean-Michel Pilc ile.

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 29 Kasım 2012, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN