Manu Chao; "Viva Tu"

Manu Chao, doksanların sonunda 'her şeyi bir arada dinleten' sonik seslere Woody Guthrie, Bob Marley ve Joe Strummer'ın ruhunu katan çok dilli, post-modern solcu bir otostopçu gezginin eseri olan fantastik ilk solo albümü Clandestino ile dikkatleri üzerine çekmişti.

Albümün adı belgesiz göçmenler için kullanılan aşağılayıcı kelimeden geliyordu. Manu Chao da İspanyol ailenin çocuğu olarak Paris'te doğmuş ve daha önce Clash tarzı Fransız rock grubu Mano Negra'da yer almıştı. Döneme ve sonrasına damga vuran albümünü dünyayı dolaşarak dizüstü bilgisayarında anlık şarkılar üreterek yapmıştı

Çok fazla kirli sesli bir palyaço.

Reggae, hip-hop, latin ritimleri, halk ezgileri ve dijital sample'ları karıştırdığı müziğiyle küreselleşme karşıtı direniş çağrısında bulunuyordu. Sonuç, özellikle Zapatista lideri Subcomandante Marcos'u örnek alan albümler için eğlenceli, neşeli ve hayli akıcı bir iyi vakit geçirmeydi.

Bunu aynı derecede mükemmel 2001 albümü Próxima Estación takip etti: Esperanza, kitapçılar ve kafelerde en fazla çalınan hit şarkı “Me Gustas Tu” bugüne kadar 700 milyondan fazla dinlendi. Chao, bu gibi bulaşıcı melodilerde 'neşeli blues'larını coşkuyla cıvıldatmaya devam ediyor. Ancak 2007 yılında bu kez rock odaklı La Radiolina'dan sonra albüm yapmamamıştı, bu da, yeni albümü Viva Tu'yu hoş bir sürprize dönüştürüyor. Kapitalizmi çözene kadar bu herife ve gitarına ihtiyacımız var.

Manu Chao'nun neo-liberalizmin kötülüklerini eleştirdiği “River Why‘da, bir çift geri vokalist, hafif bir four-on-the-floor ritmi ve gergin akustik picking eşliğinde ’Bu başarı değil/Bu ilerleme değil/Sadece kolektif bir intihar” diye uyarıyor. Formuna sadık kalarak, Viva Tu mutlu bir şekilde haritanın her yerinde, en yaşanmış, organik anlamda “dünya müziği”. Manu Chao İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Portekizce söylüyor ve ortaya çıkan sound Fransız şansonu, İspanyol flamenkosu, dub prodüksiyonu, Latin groove'ları ve folk baladları arasında hareketli bir diyalog. Albüme adını veren parça, yaşadığı farklı şehirlerdeki insanların günlük yaşamlarına rumba ritmiyle bir övgü niteliğinde. “São Paulo Motoboy“da eski motosikletli kurye, Brezilya'nın en büyük şehrinin sokaklarını arşınlayan motorcuları selamlıyor; özgürlüğe ve işçi sınıfı emeğine övgü olan bu parça, müziğinin kalbinde yer alan ilerici hareket ve kolektif çaba sevgisini mükemmel şekilde özetliyor. Fransız rapçi Laeti ile “Tu Te Vas”ta bir araya gelerek zirveye ulaşıyor; bu, omuzda ağlamaklı bir güzelliğe sahip, kalbi kırık bir aşk şarkısı.

Manu Chao, 17 yıldır albüm çıkarmasa da, müziğini internette ücretsiz olarak dağıtarak, Sofia Kourtesis ve Bomba Estéreo gibi sanatçılarla işbirliği yaparak, çevre adaleti ve diğer nedenlerle protesto hareketlerine katılarak aktif kalmaya devam etti. Clandestino ve Próxima Estación'u dinleyen herkes: Esperanza'yı dinleyenler bu yeni albümde kendini adeta eve dönmüş gibi hissedecek. Önceki çalışmalarına damga vuran döngüsel latin tınılar, parlak akustik akorlar, konuşmaya dayalı şarkılar ve sıcak, melodik tekrarların hepsi hâlâ burada.

Albüm, seksenli yılların punk sahnesinden bu yana müzikle uğraşan 61 yaşındaki sanatçıya yakışan bazı kasvetli anlarla birlikte, öncekilerden biraz daha fazla şarkıcı-söz yazarı niteliği taşıyor. En çarpıcı anlardan bazıları yansıtıcı bilgelik ve umutlu esnekliğin karışımına sahip olması. “Tantas Tierras“ta, kuşatılmış gerçekçilikten şiirsel direnişe uzanan İspanyolca şarkı sözleri söylüyor; müzik pürüzsüz taşların üzerindeki su gibi hareket edip parıldarken, yeni mücadeleleri beslemeye yönelik açık ve parlak bir rotayı ima ediyor. “Lonely Night“ta uykusuz bir şekilde şafağın sökmesini bekler, içkisi bitmiştir, duman havada asılıdır, pencerenin dışında kalabalık ve isimsiz bir şehir kaynamaktadır ama o karanlık anda bile umut buluyor. “Elimden gelenin en iyisini yapacağım” diyerek basitçe şarkı söylüyor, çoktan eşyalarını topluyor ve yarın sabah gelecek macera için kendini hazırlıyor. Umalım da bir sonraki hikâyelerini dinlemek için 17 yıl daha beklemeyelim.

Bu makalenin orijinali Jon Dolan imzasıyla 23 Eylül 2024 günü Rolling Stones dergisinde yayınlanmıştır.

Jon Dolan

Çeviri Cazkolik.com / 01 Aralık 2024, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN