"Ayten Alpman'ın Zamansız Caz Yolculuğu'na retrospektif bir bakış

Cazkolik arkadaşlarım sevgili Leyla Diana Gücük ile Nazlı Toprak bir kaç yıldır emsalsiz işler yapıyor. İki dostumun çalışmaları, onlar olmasa kimsenin el atmayacağı türden zahmetli ama çok kıymetli arşivlik işler. Leyla ile Nazlı, Türk caz tarihine damga vuran kahramanların yolculuklarına biz yeni kuşakların tanık olmalarını sağlıyor.

Leyla zaten yıllardır bir misyoner gibi böyle şeyler yapmayı seviyordu, hem Radyo Cazkolik'te, hem Açık Radyo'daki programlarında sık sık eski ustalara ya da onların birinci elden yakınlarına, aile üyelerine mikrofonlarını uzatarak geleceğe kalacak denli kıymetli belgeseller yayınlıyordu. Hâlâ da yapıyor. Vaktiyle yaptığı söyleşiler kimi usta sanatçılarımızın hayatta iken ses verdikleri son kayıtları oldu mesela.

Etkinlik başlamadan önce Leyla Diana Gücük ile Nazlı Toprak caz duayeni Neşet Ruacan ile Ayten Alpman üzerine konuştu.

Sevgili Leyla ile Nazlı bununla yetinmeyerek radyo üzerindeki belgesel çalışmalarını sahnelere taşıyarak özel geceler tertiplemeye başladı. Üç yıldır CRR'de izlediğimiz bu türden özel gecelerin sonuncusu 'Ayten Alpman'ın Zamansız Yolculuğu adını taşıyordu.

Türkiye'de caz müziğin ilk taşlarını döşeyen kuşağın unutulmaz isimlerinden Aytep Alpman bizim gibi belli bir yaşın üstündekileri olduğu kadar genç cazseverleri de etkilemiş bir efsaneydi. Müzik hayatına cazla başladı ama zamanla hem pop hem cazla devam etti, yaşamının son döneminde yine caza ağırlık vermişti. Hayatında ilk gönül ağrısı cazın yeri ayrıydı.

Ayten Alpman'ın hayatının Türk caz tarihinin önemli parçası olduğunu bilen Leyla ile Nazlı ölümsüz sanatçının aile arşivlerinde dedektiflik yaparak elde ettikleri belge ve bilgileri hem CRR'deki konserde, hem konser günkü sergide kullandılar.

Gecede, Sibel Köse ile Ece Göksu'nun seslendirdiği Ayten alpman şarkılarına usta müzisyenlerden oluşan bir kadro eşlik etti.

Leyla'nın Ayten Alpman gecesine dair benimle paylaştığı bilgilerde mesela İlhan Gencer'in arşivinden büyük ölçüde faydalandıklarını söylüyordu. Sahnede ve fuayede gösterilmek üzere iki ayrı video yayınlamışlardı, bu videolar hem gece boyu, hem fuayede oldukça ilgi gördü, özellikle etkinlik başlamadan perdeden yayınlanan video son sandalyeye kadar salonu dolduranların pür dikkat izlediği bir çalışma olmuştu.

Leyla ile konuştuğumda bana şöyle anlattı; "Ayten Alpman gecesi sadece konser ile değil sergi ve söyleşiyle de desteklenmek üzere kurgulandı. Sekiz adet pano ve özel afişler hazırlandı. Tüm tasarımlar huginmunin'den sevgili Sedef Antay'ın titiz ellerinden çıktı, hem informasyon videosu, hem görsel tasarımlar gerçekten çok başarılıydı. Alpman'ın sahneye ilk çıktığı 1947 yılına ait Tıp Balosu'nda çekilmiş fotoğraf bizim için önemli fotoğraflardan biriydi. Kezâ, bugüne dek gün yüzüne çıkmamış bir çok fotoğraf ilk defa o akşam CRR'de teşhir edildi. 1967 yılının güzel bir belgesi sayılabilecek arabalı fotoğraf, onun her zaman ne kadar özgün bir kadın olduğunu gösteren gözlüklü fotoğrafı ve 1974 Kıbrıs harekatıyla meşhur olan "Memleketim" şarkısıyla ilgili gazete kupürleri gibi anlamlı hatıralardan oluşan serginin ilgi odağında birebir boyutta üretilen iki adet Ayten Alpman kaidesi de yer almıştı. Günümüzde sosyal medyanın önemi düşünülünce, Ayten Alpman ile selfi çekilmek istemek insanların hoşuna gider diye düşündüğümüz bir çalışmaydı o kaideler. Geceye özel kitap ayracı tasarımı da yaptık mesela".

Leyla ve Nazlı ile konuştuğumda gecenin gördüğü ilgiden gözleri parlıyordu. Bu moralle yeni etkinliklere çoktan girişmişler, böyle gecelere imza atmaya devam edeceğiz diyorlardı. CRR gecesinde ortaya çıkan kıymetli projeyi başka şehirlere götürmeyi ide istediklerini söylediler. Bu satırları okuyanlar arasında "Ayten Alpman'ın Zamansız Yolculuğu" projesini kendi şehrinde görmek isteyenler temasa geçebilir.

"Ayten Alpman'ın Zamansız Caz Yolculuğu" gecesinde Neşet Ruacan'ın başı çektiği hepsi Ayten Alpman ile sahnede çalma imkanı bulmuş usta müzisyenler eşlik etti.

Leyla ve Nazlı 'benzer işlere imza atmaya devam edeceğiz' diyor

Asıl amaçları ise caz tarihimizin emekçilerini gelecek nesillere saygıyla anlatmak ve tanıtmak. 'O yılları yaşayanlara da anılarını canlı tutacak güzel şeyler sunmak istiyoruz' diye tamamlıyorlardı.

"Ayten Alpman'ın Zamansız Yolculuğu" özel gecesi bu alanda yapılmış çok güzel bir örnek. Avrupa ve ABD'de kendi tarihlerine sahip çıkan özel ve tüzel kurumlar var. Caz, başta Kültür Bakanlığı olmak üzere resmi kurumlar tarafından sahiplenilmeyen üvey evlat muamelesi görüyor. Sadece konserden konsere, albümden albüme soluk alıp veren gündelik bir bellek olmaktan ziyade caz tarihimize bir bütün olarak bakmanın önemini bu proje bize çok iyi anlatmış oldu.

Ayten Alpman'ın Zamansız Caz Yolculuğu
Solistler: Sibel Köse ve Ece Göksu

House Band:
Neşet Ruacan, Gitar
İmer Demirer, Trompet
Can Çankaya, Piyano
Kağan Yıldız, Kontrbas
Derin Bayhan, Davul

Takdimci: Metin Belgin
Program Yapımcıları:
Leyla Diana Gücük
Nazlı Toprak
18 Nisan 2025, Cuma, Saat: 20:00
CRR Konser Salonu

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 03 Mayıs 2025, Pazar

Gecenin anısına hazırlanan özel kitap ayracı katılımcılara hediye edildi.

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN