Miles Davis`in sinemayla cazı buluşturan müzikleri nasıl ortaya çıktı?

Miles Davis`in klasik albümleri arasında yer alan modal çalışmaları "Milestones" ve özellikle 1959 tarihli "Kind of Blue" yayınlandığı dönem, eleştirmenlerce `hiçbir yerden gelen müzik` olarak tanımlandı. Ellilerin ortasından itibaren Miles`ın müzikleriyle cazda yeni bir çığır açılmış, cazın sesi geri dönülmez şekilde değişmişti. Bu durumu ilk farkedenler ise caz fanlarıyla birlikte sinemanın efsane yönetmenlerinden Louis Malle`ın 1958 tarihli ünlü filmi "Ascenseur Pour L`Echafaud"yu izleyen ilk sinefillerdir.

Anlatılanlara göre Miles`ın filmin müziklerini seslendirmesi 1957 yılında filmin post-prodüksüyonunun yapıldığı sırada ünlü trompetçinin Club Saint-Germain`de (*) çaldığı günlerdir. Malle`in asistanı, muhtemelen Roger Vadim`in (**) o dönem ünlü "Does One Ever Know" ve Alexander Mackendrick`in (***) "Sweet Smell of Success" filmlerindeki `jazzy` müziklerden etkilenmiş olmalı ki Miles için yapılan filmin özel gösteriminin ardından sanatçı ilk film müziğini yapmayı kabul etti. Film ayın zamanda Louis Malle`in de ilk filmiydi.

Yukarda izlediğiniz film ise Miles ve beraberindeki diğer müzisyenlerin film kayıtlarından alınmadır. Soundtrack Miles`ın perdeyi izleyerek yaptığı canlı kayıttı. İki gün süren kayıtlar 4 ve 5 Aralık tarihinde Le Parisien Mesaj Studio`da gerçekleşmişti. Miles ve arkadaşları önce otel odasında biraraya getirdiği birkaç temel armonik dizi üzerine tümüyle doğaçlama olarak çalmıştı. Videoda Miles`ın filmin ruh halini yaratmasını izlemek çok hoş bir duygu. Hem müzik yazarları, hem film eleştirmenleri filmin Malle ve Miles`ın bundan sonraki çalışmaları için çok faydalı bir tecrübe olduğunun altını çizer.

Dönemin Jazz dergisi yazarı Jean-Louis Ginibre bu tecrübenin Miles`ın müziğini büyük boyutlara taşıdığını ve perdede akan filme olağanüstü basitlik kattığını belirtir. Kimi eleştirmenler Miles`ın müziği için `steril` ve `loş` tarzı benzetmeler yapar. Filmin soundtrack`i görüntüler olmadan bir işe yaramayacağı düşünülerek Amerika`da albüm olarak yayınlanmaz, sadece sonradan on parçalık Jazz isimli bir albümde yayınlanır. Eleştirmenler, film müziklerinin dönemin hard bop ile cool jazz arasında bağlantı kurduğunu ve 1959 tarihli "Kind of Blue" albümünün geleceğine dair işaretleri verdiğini belirtir.

(*) Paris ve caz müziği denince akla gelen sembollerden sayılan klüp 1947 yılında edebiyatın ünlü ismi, yazar Boris Vian tarafından açılmıştır. Açıldığı yıldan itibaren altmışlara kadar Fransız ve dünya caz sahnesinin en önemli isimlerini ağırlamıştır. Klüp performansları sırasında yapılan canlı kayıtlar caz tarihinin en güzel albümleri arasındadır.

(**) Roger Vadim`de dönemin bir diğer efsane yönetmenlerdendir ve çoğunlukla Brigitte Bardot, Jane Fonda, Catherine Deneuve gibi ünlü kadınlarla yaptığı evlilikler ve aşklarıyla magazin basınının değişmez playboylarından biri olarak anılırdı.

(***) İskoç asıllı Amerikalı film yönetmenidir.

(Haber Openculture.com`dan alınmıştır)

Cazkolik.com / 14 Ocak 2016, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN