Nadir enstrümanlar, nadir seslerden yeni albümler

Geçmişten bugüne müzikal dağarcığımıza nadir sesler armağan eden müzisyenler müzikal araştırmalar yapan, müziğin geçmişini anlamamızı sağlayan sanatçılardır. Bugün pek çoğu aktif olarak kullanılmayan enstrümanlar bu sanatçılar sayesinde hâlâ ses veriyor, bu sanatçılar sayesinde geçmişte insanların dinlediği müzikleri öğreniyoruz. Bu sanatçıların bir kısmı halen aktif müzik yapıyor ve albüm yayınlıyor. Bu dosyada seslerini nadiren duyduğumuz ya da alışılageldik alanlarının dışında kulanılan kimi enstrümanlara dair yayınlanan yeni albümleri derlemeye çalıştık.

Cazkolik.com

Hans Agreda; "Contrabassoon" (Kontrfagot)

Bu albümde Hans Agreda kontrfagot enstrümanına karşı önyargıların yanlışlığını etkileyici şekilde gösteriyor. Bu albümle sınırları aşarak enstrümana dair olumlu perspektiflere yöneliyor. Aslında, kontrfagotun, solist görevleri yerine getiren bir konser ve oda müziği enstrümanı olduğunu kanıtlıyor. Agreda 1981 yılında Venezuela'da doğdu. 14 yaşında Venezuela Merida Universidad de Los Andes'te müzik eğitimine başladı. Birkaç yıl sonra, Gustavo Nunez sınıfında Düsseldorf'taki Robert Schumann Musikhochschule'de okumak için Almanya'ya taşındı. Çalışmaları sırasında Klaus Thunemann ile özel dersler aldı. Üniversiteden en iyi notu aldı. Şu anda aynı üniversitede Yüksek Lisans Öğrencisi ve konser sınavlarında gözetmenlik yapıyor.

Matthias Höfs; "Bach: Trumpet Concertos"

Johann Sebastian Bach'ın bildiğimiz orijinal bir trompet konçertosu olmamasına rağmen trompetçi Matthias Höfs bir müzisyen yaratıcılığı ile Bach'ın solo konçertolarından bir kısmını modern piccolo trompet için uyarladı ve bunları "Bach: Trumpet Concertos" adlı albümünde yayınladı. Höffs'ün bu yaptığı kendi enstrümanının gelişiminde ilginç bir merhale yaratmaktır ve çarpıcı bir olaydır. Klasik müzik tarihçileri barok dönemde solo konçertoların isteğe bağlı olarak farklı enstrümanlarla çalınmasının yaygın olduğunu söyler. Bach'ın konçertoları için de geçerlidir bu durum. Bach'ın clavier veya clavsen için kaleme aldığı eserler daha önce pek çok farklı enstrüman için seslendirilmişti.

Christoph Seitzen; "Silence"

Yirminci yüzyılın ikinci yarısından itibaren müzikte perküsif arayışlar çok yol katetti. Yeni dönem perküsyoncuların önde gelen isimlerinden Christoph Seitzen bu arayışa en katkı vermiş isimler arasında geliyor. Mükemmel teknik üstünlüğü ve sahnesiyle ödüllere aday olup basından övgüler alan sanatçı "Silence" isimli albümünde Bach, Albeniz, Piazzolla, Glass, Tarrega ve Arvo Part gibi bestecilerin eserlerini kaydetti. İyi bir müzisyenin harika tekniğini derin bir müzikliteye dönüştürme çabasına ait albüm az rastlanan seslere dair yılın önemli çalışmalarından biridir.

Cecila Bartoli; "Farinelli"

Castrato Farinelli'nin hayatını anlatan film bir dönem Türkiye'de çok ilgi görmüştü. Kadın ses aralıklarında şarkı söyleyen erkekler müzik tarihinde her zaman ilgi görmüştür. Farinelli'nin küçük yaşta bu seste kalabilmesi için hadım edilmesi hayatını anlatan filmin odak noktasıydı. Günümüzün önde gelen seslerinden Cecilia Bartoli'nin castratoların bu özelliğini çarpıcı şekilde anlatan sakallı fotoğrafı dünyada sansasyon yaratmış, ilgi görmekte başarılı olmuştu. Bartoli bu albümünde Farinelli döneminde (1705-1782) seslendirilen şarkılardan oluşan uyarlama bir repertuvar hazırlamış. Sakal işin vitrini ama başarılı bir pazarlama hamlesi.

Aron Sariel; "Rembrandt"

Ud bizim coğrafyaya ait bir enstrüman olmakla birlikte geçmişi çok eskiye dayanan bir telli ailesinin üyesidir. İsrailli mandolinci ve lutenist yani lût çalan bir müzisyen ve şeftir Aron Sariel. Yeni albümü "Rembrandt"ta bu ortaçağ enstrümanına hakimiyetini göstermiş usta sanatçı.

Wave Quartet; "Carmen"

Yukarda perküsif enstrümanların gelişiminin hızını bir başka örnekle açıklamıştık. Aynı perküsif merak bu kez quartet olarak karşımıza çıkıyor ve Bizet'nin ünlü Carmen'i ele alıyorlar. Wave Quartet Rus besteci Rodion Shchedrin'in daha önce düzenlediği Bizet'nin Carmen süitini Wave Quartet bu kez dört marimba için yeniden ele aldı ve sadece klasik severlerin değil pop dahil herkesin seveceği bir sonuç elde etti.

Cameron Carpenter; "Rachmaninoff"

Rahmaninof'un ünlü Paganini temasındaki piyanoyu çıkarıp yerine muazzam bir org koyabilir misiniz? Bu çılgın işi yapan biri var; Cameron Carpenter. Zaten kendi söylüyor, transkriplerde piyanoyu çıkar yerine orgu koy diyecek kadar kolay gibi görünse de elbette hiç öyle değil. Rahmaninof'un orijinal bestesinde ışıltılı ve hızlı bir piyano vardır, bu sesi orga aktarmak nasıl sonuç verir? Sanatçı, herhangi bir org ile değil, fotoğrafta görülen orgla bu işi yapabilirdim ancak diyor. Dinleyin bakalım siz nasıl bulacaksınız. Videoda sanatçının sadece elleriyle değil ayaklarıyla da icranın içinde olduğuna dikkat. Ayrıca, punk saç kesimine de dikkat.

Birgit Stolzenburg Hans Brüderl; "Suori Amorosi"

Bir çeşit santur olan salterio, dizüstünde çalınan 3-4 telli bir nevi kanun görüntüsünde olan dulcimer, yine santur görünümlü tellerine vurularak çalınan hackbrett gibi nadir enstrümanların icracısı Birgit Stolzenburg ve başta gitar formlu ud vihuela olmak üzere tüm telli ailesinin rönesans dönemi versiyonlarının günümüzdeki icracısı Hans Brüderl'den oluşan duo yayınladığı "Suori Amorosi" isimli albümle 1400 ile 1500'lü yıllarda yaşamış Alonso de Muderra, Diego Ortiz, Adrian LeRoy, Corelli gibi müzisyenlerin bestelerini seslendirdiler, daha doğrusu günümüze belge olarak getirdiler demek daha doğru. Bu iki değerli müzisyen sayesinde o dönem insanların nasıl müzikler dinlediğini daha iyi biliyoruz.

Peter Steiner Constanze Hochwartner; "Sapphire"

Mozart, Bernstein, Nino Rota, Manuel de Falla gibi farklı devirlerin müziğe damga vurmuş isimlerini daha önce piyano ve trombon ikilisiyle dinlemiş miydiniz? Bu ikilinin bu tavırda albümleri sınırlıdır. Tromboncu Peter Steiner ile piyanist Constanze Hochwartner bize bildiğimiz müzikleri farklı bir sesle dinletiyor. Trombonun girdiği müzik eski dönemlere ait dahi olsa kulağa 20. yüzyıl ve sonrası gibi geliyor tabi bunda Steiner'in renkli ve kimi zaman eğlenceli yorumlarının da etkisi olmuş.

The Playfords "Dark Cloud: Songs from the 30 Years‘ War 1618-1648"

Avrupa tarihi aynı zamanda insanlık tarihinin en yıkıcı savaşlar tarihidir. 1618 ile 1648 yılları arasında gerçekleşen ve adına Otuz Yıl Savaşları denen dönem nerdeyse tüm Avrupa'nın baştan sona yangın yerine döndüğü yıllardır. Werner Björn şefliğindeki The Playfords "Dark Cloud: Songs from the 30 Years‘ War 1618-1648" isimli albümünde bu dönem dinlenen müzikleri merkeze alan bir çalışma yayınladı. Elbette kayıtlarda dönemin kimi nadir enstrümanları da var. Bu kıymetli albüm bir müzik albümü olmanın yanında bir belgesel özelliğine sahip çalışmadır.

Harald Wießner; "Die Lüneburger Orgeltabulaturen"

Yine nadir enstrümanlardan biri daha. Lunebürg Orgu onlarca yıldır müzik tarihçileri tarafından araştırılan enstrümanlardan biridir. Bu nadir enstrümana dair yapılmış ve çoğu anonim olarak kayda geçmiş eserler var, Harald Wießner "Die Lüneburger Orgeltabulaturen" isimli albümünde bu anonim eserleri seslendirmiş ve bir müzik albümünden öte bir ses hazinesi ortaya çıkarmış. son derece özgün bir çalışma.

Cazkolik.com / 01 Ağustos 2020, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN