Ronnie Scott

Ronnie Scott (orijinal adı Ronald Schatt) savaş sonrası Britanya caz sahnesinde müzisyenliği kadar kendi adını taşıyan dünyaca ünlü caz kulübünün sahibi olarak da etkili olan İngiliz tenor saksofoncudur. Scott`un ünlü olduğu bir diğer konu da, özellikle kulübündeki dinleyicilerle ilgili yaptığı şakalardır. Örneğin kötü bir gecede dinleyici sayısıyla ilgili olarak (orijinal haliyle): "It was so small we opened up with `Tea For One` "; ya da coşkusuz bir dinleyici kitlesi için: "Let`s join hands and try to make contact with the living", veya "You`ve made a happy man very old".

Doğu Londra`nın Aldgate semtinde Rus Yahudisi bir babayla Portekizli bir anneden doğan Scott kornet çalarak başladığı müzik hayatında önce soprano saksofona, nihayetinde de tenor saksofona geçerek 16 yaşında küçük caz kulüplerinde çalmaya başlar. Grup lideri Carlo Krahmer`e eşlik ettikten sonra 1945`te trompetçi Johnny Claes`le turneye çıkar; bir sonraki yıl da o zamanlar oldukça popüler olan Ted Heath Big Band`e katılır. Ancak değişen ekonomik koşullar big band`lerin varlığını sürdürmesini olanaksız hale getirmiş, ayrıca Atlantik`in öte yakasında doğan bebop tınıları İngiltere`ye ulaşmaya başlamıştır; bunun üzerine Ronnie Scott davulcu Tony Crombie`yle birlikte bu yeni müziği ilk elden incelemek amacıyla New York`a gider. Daha sonra alto saksofoncu Johnny Dankworth`le birlikte Queen Mary transatlantiğinde çalışacak olan Scott düzenli olarak New York seyahatlerini sürdürecektir. Sık sık çıktığı seyahatlerine rağmen giderek büyümekte olan Londra bop sahnesinin temel taşlarından biri haline gelen Ronnie Scott, 1948 yılının sonunda modern caza adanan ilk İngiliz kulübü olan Club Eleven`in kurucuları arasında yer alır. Bu dönemde kariyerinin belirleyici özelliği olan lirik fakat armonik yönden kompleks stili geliştiren sanatçı, bir süre davulcu Jack Parnell`e eşlik ettikten sonra 1953 yılında kendi grubunu kurar. 9 kişilik grubun Norman Granz`in Jazz at the Philharmonic turunun Londra ayağı kapsamında ilk kez halkın karşısına çıkması İngiliz caz tarihi açısından önemli bir kilometre taşıdır, ki bu olay pekçok yönden savaş sonrası dönemin esas başlangıç noktası olarak kabul edilmektedir. 1956 yılında grubu dağıtan Scott 1957 yılında bir diğer tenor saksofoncu Tubby Hayes`le birlikte the Jazz Couriers grubunu kurarak şöhretini daha da arttırır. 1959`da grup elemanları dostça yollarını ayırdıktan sonra aynı yılın Ekim ayında Londra Gerrard Street`te ilk Ronnie Scott Club`ı açar. Kulüp 1965`te Frith Street`e taşınacak, Ekim 1991`deyse Birmingham şubesini açacaktır. Finansal açıdan birçok zorluk atlatan kulüp ayakta kalışını ve gelişimini Scott`la birlikte kurucusu olan ve menajerlik görevini yürüten eski saksofoncu Pete King`in zekasına ve yeteneklerine borçludur. Genellikle Ronnie Scott`un quartet`iyle birlikte sahne aldığı kulüp Zoot Sims, Dexter Gordon, Roland Kirk, Sonny Stitt, Ben Webster, Sonny Rollins, Stan Getz ve the Buddy Rich Big Band gibi Amerikalı caz devleri için de önemli bir platform teşkil eder. Burada Scott`tan bir anekdot aktaralım: "Jack Jones (Amerikalı caz ve pop şarkıcısı) Londra`da olduğu zamanlar genellikle kulübü ziyaret ederdi. Bir akşam kapıda bu tarz konukları tanımayan bir görevlimiz vardı ve Jack`e içeri ücretsiz girebileceğini, ancak arkadaşının ödeme yapması gerektiğini söyledi. Jack`in arkadaşı Tony Bennett`ti." Zamanının çoğunu kulübüne vakfeden Ronnie Scott 1960-1967 yılları arasında piyanist Stan Tracey`nin de yer aldığı bir quartet`in liderliğini yapar ve 1960`ların sonuna doğru John Surman ve Kenny Wheeler`in de aralarında yer aldığı sekiz müzisyenden oluşan bir diğer grupla free jazz denemeleri yapar. Ancak bu konuda o dönem kulübünde sahne alan ve 30 dakikaya varan sololar atan Archie Shepp kadar ileri gitmeyecektir. Shepp`in kulüpte çaldığı gecelerden birinde saksofon devleri Stan Getz ve Coleman Hawkins bir masada oturmaktadırlar. Yine böyle uzun ve şiddetli bir solonun orta yerinde Hawk Getz`e dönerek "Hey," der, "bizim parçamızı çalıyorlar." Scott`un idollerinden biri olan Dexter Gordon`un sanatçıyla ilgili "he`s playing all that free shit" (bütün o serbest b.ku çalıyor) suçlamasına Scott şöyle itiraz edecektir: "I don`t play free. I play very cheaply, but I don`t play free." (Serbest/bedava çalmıyorum. Çok ucuz çalıyorum ama bedava çalmıyorum.) 1967-1969 yılları arasında Avrupa turnesine çıkan The Kenny Clarke-Francy Boland Big Band`in üyesi olan ve 1971-1975 yılları arasında klavyede Mike Carr ve davulda Bobby Gien`den oluşan bir trio yöneten Ronnie Scott, İngiliz caz sahnesindeki merkezi pozisyonuna rağmen kariyerinin son birkaç onyılında nadiren albüm kaydetmiştir. Bozulan sağlığı yüzünden son yıllarında performanslarına ara vermek zorunda kalan sanatçı 1979 yılında Mike Hennessey`nin yazdığı Some Of My Best Friends Are Blues kitabını yayınlamış, John Fordham`ın 1995 yılı çalışması Jazzman: the amazing story of Ronnie Scott and his club`a da katkıda bulunmuştur. Hiç evlenmeyen ama iki çocuğu olan Ronnie Scott 1991`de Stan Getz`in ölümü üzerine, "Bütün büyük cazcılar gidiyorlar, ben de kendimi pek iyi hisstmiyorum" demiştir. 1996 yılında geçirdiği implant cerrahisi sonrası iyileşme sürecinde diş hekiminin yanlışlıkla yazdığı yüksek dozda barbitürat sonucu sanatçı 69 yaşında hayata veda etmiştir.

Ve son olarak Ronnie Scott diskografisi: 1948: Boppin` at Esquire (indigo), 1957: The Couriers of Jazz! (Carlton/Fresh Sounds), 1965: The Night Is Scott and You`re So Swingable (Redial), 1965: When I Want Your Opinion, I`ll Give it to You (Jazz House), 1969: Live at Ronnie Scott`s (Columbia), 1977: Serious Gold (Pye), 1990: Never Pat a Burning Dog (Jazz House), 1997: If I Want Your Opinion (Jazz House), 1997: The Night Has a Thousand Eyes (Jazz House), 2000: Boppin` at Esquire (Indigo), 2002: Ronnie Scott Live at the Jazz Club (Time Music).

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 28 Ocak 2013, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN