Eski bir albüm için yeni bir yazı: "Herkes sizin ilginize ve zevkinize sahip değil bebeğim" (Albümün tamamı sayfada yayında)

Duke Ellington gibi cazın kurucu babalarından bir efsane caz müziğini bir anlamda var eden swing dönemin ardından altmışlı yıllarda kendini yenileyen işler yapmaktan çekinmedi. Ölümsüz Duke Ellington Orchestra yerini daha küçük gruplara, triolara, ensembl`lara bırakmayı bildi, müziğini yeniledi, geliştirdi... Bu konuda yaptığı birçok güzel iş vardır büyük sanatçının. Bütün bir caz tarihine damgasını vuran, ağırlıklı Billy Strayhorn`la beraber oluşturduğu caz repertuvarının "Take the `A` Train", "In a Sentimental Mood", "Day Dream", "Cotton Tail", "Blues in C" ve dahası gibi ölümsüz bestelerini 1963 yılında yeni ve Avrupai bir bakış açısıyla yeniden kaydetti.

* * *

İlginçtir, kayıtların tarihi 22 Şubat 1963 (Paris) olmakla birlikte Ahmet ve Nesuhi Ertegün`ün Atlantic Records`u bu çalışmayı 1976 yılına kadar elinde tuttu, yayınlamadı. Ancak Ellington`un 1974 yılında 75 yaşında ölümünün ardından yayınlamayı akıl etti, bu yüzden, büyük usta hayattayken göremedi zarif albümünü.

* * *

Albümün arka kapağında yazan Stanley Dance`dan öğrendiğimize göre (ki böylesi yazılardan büyük bir orkestrayı idare etmenin nasıl bir iş olduğunu da anlıyorsunuz) Ellington o yıllarda Atlantc Records için "Recollections of big band era" adı altında bir kayıt koleksiyonu oluşturmaya çalışıyordu. Elinde Avupaya gitmeden önce (tabii Atlantic Records`la yaptığı sözleşme çerçevesinde) kendisinin `kayıt stoğu` adını verdiği Chicago ve New York`da dokuz seansta kaydedilmiş üç albümlük malzeme birikmişti (büyük bir orkestranız varsa hepsi üst düzey profesyonel insanları daimi olarak kendinize bağlı tutmayı nasıl başarırsınız, elbette orkestranın her gittiği şehir öncesi tüm konser ve kayıt angajmanlarını organize ederek). Avrupa turnesi için grup yola çıktığında ziyaret edeceği Stockholm, Hamburg, Milano ve Paris gibi şehirlerde zaten oralarda dolanan Bud Powell, Alice Babs, Dollar Brand (yani Abdullah İbrahim), Bea Benjamin gibi bir kısmını tanıdığı (Powell), diğerleriyle ilk defa tanışacağı (ki Dollar Brand`i bu turne sırasında tanımış ve ilk albümünü yapmasına önayak olmuştu) müziyenlerle bir nevi sandviç misali kayıtlar ve konserler ayarlanmıştı. Daha o zamanlar Duke`ün bakış açısında sorun olan müziğin mekanikleşmesiydi, sırf bu yüzden oldukça parlak bir takım albüm önerilerine kulak asmamıştı, enerjisini ve titizliğini göstereceği işler arıyordu. Büyük saygı duyduğu bu üç yaylı ustasıyla (Nance, Grapelli, Asmussen) yaptığı albüm onu çok mutlu etti ama albümün yayınlanmaması incitmişti. Büyük bir başarı olarak sözettiği albümüne dair biri ne zaman yayınlanacağını sorsa kaşlarını ızdırap içinde kaldırarak "herkes sizin ilginize ve zevkinize sahip değil bebeğim!" diye cevaplandırıyordu.

* * *

Ellington`ın temel düşüncesi küçük bir yaylı grubu ekseninde ölümsüz bestelerini yine swing ama çok da hoş bir modernizasyonla kaydetmekti. Bunun için kendi orkestrasından viyolonist Ray Nance bir diğer ölümsüz usta Stephane Grapelli, viyolada Svend Asmussen (ki Asmussen ve Grapelli grubun Avrupa ayağını oluşturuyordu diyebiliriz), trombonda Buster Cooper, alto saksofonda Russell Procope, tenor saksofonda Paul Gonsalves, piyanoda kendisi ve Billy Strayhorn, basta Ernie Sheppard ve davulda Sam Woodyard ile ne zaman isimlerini alt alta yazsanız içinizin titreyeceği bir grup kurdu (ki ekibin plak firması tarafında olan bir isim önemli, bir çeşit koordinasyon görevin üstlenen İlhan Mimaroğlu`nu bu görevde görüyoruz).

* * *

Başta albümün açılışında "Take the "A" Train"de önce Svend Asmussen, ardından Grapelli ve son olarak da Nance`li yaylıların teker teker girip en sonda da üçü birlikte final yaparak caz tarihinin en özel anlarından birine tanık olmanızı sağlarken ortaya çıkan kayıtların zerafeti ve şıklığı, swingin lezzeti, duyguları salıncak gibi yaylandıran sıcaklığı albümü tüm zamanların ötesine taşıyan bir kayda dönüştürdü. Ayrıca, müzisyenlerin birbiriyle kurduğu iletişim de kayda değer. Albümün tamamını aşağıda yayına alıyoruz, bizim kelimelerimizden çok daha fazlasını belki defalarca dinleyerek siz kendi iç dünyanızda yaşabilirsiniz. Keyfini çıkarın diyoruz.

Cazkolik.com / 08 Şubat 2017, Çarşamba

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN