15 YILIN ARŞİVİ

Cazda her gün Ahmad Jamal gibi bir efsanenin yeni albümüyle karşılaşmıyoruz

Yılı yarıladığımız günlerde yeni albümler rutin olarak yayınlanmaya devam ederken birden çarşıyı fazlasıyla hareketlendiren bir gelişme oluyor ve bir anda bütün gözler tek yöne çevriliyor. Tabii böyle olaylar sık olmuyor, çünkü, cazın yaşayan en üst kuşağına ait efsanevi isimlerin sayısı her geçen gün azalırken halen çalmaya devam edip üstelik yeni müzikler üretenlerin sayısı da bir, bilemediniz iki elin parmaklarını geçmiyor.

İşte, bu isimlerin en dinç, en aktif olanlarından 87 yaşındaki Ahmad Jamal`in yeni albümü "Marseille"in yayınlandığı duyuruldu. Albümün çıkmasının ardından cazseverler baktık 5`er yıldızı basmaya başlamış, bu tabii, albümden önce Jamal gibi bir isme yönelik takdir makul ve anlaşılır bir durum peki ama albüm nasıl?

"Marseille" Jamal`in Marsilya`ya, Fransa ve Fransızlara teşekkürü

Daha doğrusu bir nevi aşk mektubu... Caz tarihinin ilk dönemlerinden beri caz müzisyenleriyle Fransa ve Fransızlar arasında ateşli bir aşk ilişkisi var. Jamal`in sadece Fransa`yla değil, Fransa içinde dahi ayrı bir yer bölge olarak görülen Marsilya`yla altı çizilmesi gereken sevgi ilişkisi var. Bir nevi, sanatçının paragrafın başındaki aşk mektubu bu şehre yazılmış bir mektup. Limanına, ışığına, havasına...

Marsilya Jamal`in albümünde kendine üç farklı versiyonda yer buluyor. Başında, ortasında ve sonunda, yani, albümü açıyor, sürüklüyor ve kapatıyor. Açılıştaki versiyon enstrümental, ikinci yorum rapçi Abd El Malik`in, en sondakişse genç şarkıcı Mina Agossi`nin seslendirdiği yorumlar.

Jamal`in müziğinde saklı şifreler var

Edebiyatta, büyük yazarların kitaplarında kendinden önceki büyük yapıtlara göndermeler, alıntılar olur, Ahmad Jamal de son bestelerinde bu yöntemi kullanmış, müziklerine gizli şifreler eklemiş ve bunu o kadar ustalıklı yapmış ki dikkatli olmayan kulakların sezmesi o kadar kolay değil. Örneğin, albümün ikinci şarkısı, caz tarihinden de eski bir blues olan "Sometimes I Feel like A Motherless Child" icrasının içine Jamal usta Miles Davis`in "We Want Miles" albümünde yer alan "Jean-Pierre" isimli parçanın introsunu alıp parçanın girişine itinayla yerleştirmiş. Sadece bu örnekle kalsa iyi, "Cam Kavanozlar" anlamına gelen "Pots en Verre" parçasına Lee Morgan`ın ölümsüz "The Sidewinder" albümündeki kimi akorları da belli belirsiz kullanmış.

Son İstanbul konserindeki kadro albümde aynen duruyor

Jamal son ekibini seviyor, turnelere onlarla çıktığı gibi albümünde de onlarla çalışıyor. Davulda Herlin Riley, basta James Cammack ve perküsyonda Manolo Bedrana Jamal`in vazgeçilmez adamları. Tabii iki konuk vokali de eklemeli.

Sıradışı güzellikte bir "Autumn Leaves" yorumu

Albümün en güzel sürprizi, diğer güzelliklerin yanında nefis bir "Autumn Leaves" yorumuna imza atması. Hem ustanın tarzını hesaba katınca ortaya çıkan yorum bu caz standardının kendi tarihi içinde yer alacak kadar başarılı bir yorum olmuş tabii burada Bedrana ve Riley`e de ayrı yer vermeli.

87 yaşındaki caz tarihinin yaşayan ustası yıla damgasını vuracağı kesin yeni albümünde kimi zaman muzipçe, kimi zaman yaşına, tecrübesine ve olgunluğuna yakışan, caz entelektüeli anmalar ve göndermelerle su damlası zerafetinde müzikler kaydetmiş.

Cazkolik.com / 23 Haziran 2017, Cuma