Zorlu PSM`de izleyeceğimiz Jose Feliciano`nun hayatını yönlendiren üç büyük hit

İlk hit şarkısı "Everybody Do the Click"ten bugüne latin pop müziğin efsanevi ismi Porto Riko`lu Jose Feliciano 29 Kasım akşamı Zorlu PSM sahnesinde

Zorlu Performans Sanatları Merkezi (PSM) sezona en hızlı başlayan konser merkezi. Daha şimdiden müziğin her türünde yılın en iyi konserlerine aday olacak güzellikte performanslar izledik ve çok daha iyilerine dair güzel haberler geliyor. Türkiye`de en az iki kuşağı etkileyen dünyaca ünlü isimlerden biri daha 29 Kasım akşamı Zorlu PSM sahnesinde olacak. Amerikanın ve İspanyolca konuşulan büyük coğrafyanın en ünlü gitarist şarkıcılarından Jose Feliciano son elli yıla damgasını vuran hit şarkıları ve elinde gitarıyla popüler müziğin önde gelen ikonlarından biri. Yaklaşık elli yıldır sahip olduğu müzikal çizgiyi ve istikrarı sürdürmeyi başaran sanatçıyı ülkece iyi tanıyor olsak da hayatı hakkında ne kadar fikrimiz var? Kariyerini yönlendiren hitleri hangileriydi? Bu yazıda hepsine odaklanmaya çalıştık.

Dünyaca ünlü sanatçı 1945 yılı eylülünde sonradan New York Harlem`in latin mahallesine taşınan çiftçi kökenli ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlginçtir, Jose Feliciano`nun müziğe ilgisi daha üç yaşında bebeyken amcası tarafından farkedildi. Doğuştan görme engelli olan Feliciano küçük yaşından itibaren müziğin hayatına yön veren etkisini hissetmiş olmalı.

Kafelerde başlayan bir kariyer

Ergenlik yaşlarında hayatı boyunca terketmeyeceği enstrüman olarak akustik gitarıyla adeta bütünleşen Feliciano müziği plakları dinleyerek keşfetti. Oniki yaşında gitar ve şarkı söyleme yeteneği tescillenmiş, onaltı yaşındayken de semt kafelerinde folk, flamenko, pop söyleyerek ailesine katkıda bulunacak kadar bahşiş almaya başlamıştı. Zaten, bir yıl sonra babası işten ayrılınca okulu bırakmak zorunda kalan genç Feliciano tam zamanlı çalışmaya geçmek zorunda kaldı. llk işi de 1963`de, Detroit`te, Retort Coffee House`da oldu.

Aynı yıl yeniden New York`a dönen genç müzisyen RCA firmasıyla sözleşme imzalar ve içinde ilk hit şarkısı olan ilk single`ını yayınlar; "Everybody Do the Click". Hit dedik ama şarkının elde ettiği başarı sınırlı olur, mesela, radyoların çalmasına, DJ`lerin listelerinde yer vermelerine rağmen Amerikan pop listelerinde kendine yer bulamaz, bu durumu gözönünde bulunduran müzik firmasının prodüktörleri Jose Feliciano`yu Amerikan müzik pazarının İspanyolca konuşan latin Amerikalı dinleyicilerine yönelik lanse etmeye karar verir. Bu fikir sanki daha başarılı olur. 1966 yılında Jose Feliciano Arjantin`de yüz binin üzerinden dinleyiciye erişmeyi başarır.

The Doors`un ölümsüz şarkısı "Light My Fire"la çıkışa geçen kariyer

Gördüğü ilgiyi yeniden değerlendiren RCA firması yetkilileri ünlü şarkıcıyı esas kulvara yani İngilizce konuşan Amerikalı dinleyici kulvarına yeniden hazırlamaya karar verir ve Jm Morrison`un The Doors`unun ölümsüz şarkılarından "Light My Fire" yorumu 1968 yılında Feliciano`nun sesinden yayınlanır. Bir anda pop listelerinde üç numaraya yerleşen ve milyonun üzerinde satan kayıt sanatçının ilk büyük simge şarkısı olur. 1968`de iki ayrı dalda Grammy kazanır. Bu dönem, Tommy Tucker`ın "Hi-Heel Sneakers" yorumuyla başarısını sağlamlaştırdı. Esasen, Tucker`ın bu RB parçası efsanevi caz trompetçisi Blue Mitchell`ın da ilgisini çekmiş ve "Down With it" albümünde yayınlamıştı.

Peki, rock müziğin kült şarkısının Feliciano`da bu kadar başarılı olmasının sırrı neydi?

The Doors`un "Light My Fire"ı neden adeta orijinali kadar ünlü oldu? Halbuki rock parçasının akustik gitarla romantik ve düşük tempolu kaydedilmesinin ne gibi bir sırrı olabilir ki? Müzik yazarı Thomas O`Neill dönemin genç nüfusunca bu versiyonun bu kadar sevilmesini Feliciano`nun söyleyişindeki güçlü duygusallık ve romantizm dozunun etkili kullanılması olarak açıklar.

Başarıyı Amerika ve İngiltere`de düzenlenen turne takip eder. Müzik basını da peşindedir sanatçının. Melody Maker`dan Alan Walsh`a "ben pop ya da caz müzisyeni değil, sadece müzisyenim" diyerek kategorileştirilmek istemediğini belirtir.

İngiltere`de niye sorun yaşadı, kaç yıl İngiltere`ye gitmedi?

Aldığı onca övgü ve başarıla rağmen Jose Feliciano İngiltere`de pek akla gelmeyecek bir sorun yaşadı. Görme engelli olduğu için yönünü bulmasına yardımcı olan köpeği İngiltere`nin karantina yasalarına takıldı ve köpekler ülkeye giremedi oysa Feliciano köpeklerini sadece yönlendirme konusunda değil aynı zamanda sahnedeki şovun parçası oldukları için de ihtiyaç duyuyordu. Her konserin başında ünlü sanatçıyı sahnenin ortasına kadar köpeği tarafından getiriliyor bitince de beraber çıkıyordu. Bu yüzden Feliciano birkaç yıl İngiltere`ye geri dönmedi.

Jose Feliciano`nun Amerika Birleşik Devletleri`nin milli marşını söyleme tarzı hiç beğenilmedi

ABD ulusal marşı "Star Spangled Banner"ın özellikle önemli spor müsabakalarında dünyaca ünlü birine söyletilmesi gelenektir. Sanatçılar onur olarak kabul eder. Feliciano 1968 yılında beyzbol liginin final karşılaşmasında, St. Louis Cardinals ile Detroit Tigers arasındaki maç öncesi milli marşı söylemesi için davet edilir. Feliciano marşı kendi tarzıyla söyler ama basın bu icrayı hiç beğenmez, fazlasıyla ağlamaklı ve can çekişir gibi bulur. Olumsuz yorumlar genellikle yerel basından gelir, New York Times gibi büyük bir gazete ise rahatsızlığın Feliciano`nun tarzından kaynaklandığını belirtir ama birleşik devletler senatörleri dahil çok kişi milli marş icrasını acıklı ve vatanseverlikten uzak bulur, hatta dava edeceğini söyleyen bile çıkar. Her ne kadar çok eleştiri alsa da bu konuda bir ilki gerçekleştiren Feliciano`dan sonra milli marşı büyük spor organizasyonlarında başkalarına söyletme geleneği alır başını gider. Feliciano bu marşı 44 yıl sonra 2012`de bir kez daha yine bir beyzbol maçı finali öncesi söyler.

Feliz Navidad ile yeniden yakalanan çıkış!

Eğer o zaman mikrofon uzatıp sorsanız Feliciano bu milli marş işine girdiğine kuşkusuz pişman olmuştur. 1998 yılında bir gazeteciye marşı aslında tümüyle hâlis niyetlerle söylediğini anlatır ama niyeyse bir daha o dönemki kadar büyük bir popülariteye ulaşamayacaktır. "Souled" isimli albümü her ne kadar ona bir altın plak daha kazandırsa da ta 1974 yılına kadar listelerin üst sıralarında arzu ettiği yeri bulmakta zorlanır. 1974`de dönemin ünlü TV şovu "Chico and the Man" için bugün dünyanın en tanınan Christmas şarkılarından biri kabul edilen "Feliz Navidad"ı kaydeder.

Uluslararası çapta kazandığı toplamda 40`ın üstünde platin ve altın plak ödülünden sonra Jose Feliciano büyük müzik sektöründe 1968 ile 1975 yılları arası dönemindeki popülerliğe bir daha erişemese de özellikle Hispanik toplum üzerindeki etkisini ve saygınlığını sürdürdü. 1991 yılında gerçekleşen ilk Latin Music Expo`da yaşam boyu başarı ödülünü kucaklayan sanatçı 1998 yılında "Senor Bolero" albümünün ardından büyük bir Avrupa turnesiyle dünya çapındaki hayranlarıyla düzenli buluşmayı sürdürdü. İlk karısı Hilda Perez`in ardından seksenlerin başında Susan Omilion`la evlenen Feliciano şimdi otuzlarında iki çocuğuyla kendi adını taşıyan müzik okulunda eğitimler vererek, konserler, albümler ve turnelerle kariyerini devam ettiriyor.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 17 Kasım 2018, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN