“What’s Going On” 50 Yaşında!

Marvin Gaye’in RB/soul/funk başyapıtı “What’s Going On” bu sene 50. yılını kutluyor. Motown plak şirketi bu özel yıldönümü nedeniyle dijital ortamda müzikseverlerin karşısına zengin, doyurucu ve koleksiyon değerinde "üçü bir arada" bir prodüksiyonla çıktı.

Bahane o ya, birkaç gündür sözkonusu albümleri dinliyor, çıktıkları dönemi tekrar ziyaret ediyorum. Önemli bulduğum biyografik bilgileri yazıya ilave edip kimseyi de fazla teknik detaylara boğmadan, 'hibrid' bir albüm yazısı hazırladım.

What’s Going On: Deluxe Edition/50th Anniversary

What’s Going On: Deluxe Edition/50th Anniversary başlığı altında üç farklı albümle görücüye çıkan bu yapım, geçtiğimiz hafta (22.01.21) tüm dijital mecralarda dönmeye başladı.

Bu yapımdaki bazı parçalar daha önce toplama ve yıldönümü albümlerinde bulunmuş olsalar da bu 50.yıldönümü projesinin en önemli mesajı albümlerin bugüne dek hiç birinin müstakil (stand-alone) olarak dijitalde yayınlanmamış olmalarıdır. Bu şekilde her üç çalışmaya ilk kez dijitalde kavuşmuş olduk.

Bu albümler/yapımlar şu şekilde sıralanıyor:

● What’s Going On: Orijinal albüm + aynı stüdyo seansından bonus parçalar, aynı dönem mono mixler ve 45’liklerin B yüzleri
● What’s Going On: The Detroit Mix
● Funky Nation: The Detroit Instrumentals

What's Going On (Albümün Los Angeles final versiyonu)

Marvin Gaye, 1960’lı yıllarda Motown imparatorluğunun prensi olarak lanse edilmesine rağmen plak şirketinin katı gelenek ve ilkelerine bağlı kalmakla yükümlüydü. İstediği sanatçı veya enstrümanistle çalışamaz, yazdığı her söz ve notanın hesabını vermeliydi.

1971 yılına gelindiğinde Gaye, ilk kez “What’s Going On” parçası ve aynı isimli albümle ‘sesini duyurma’ şansını yakaladı. Albüm her yönüyle çizgi üstüydü. Marvin'in toplumsal konulara eleştirel bakışı, savaş karşıtı söylemleri ve çevre bilinci temalı görüşleri döneme dair sorunlar olsa da Motown müziğinde yeri yoktu. Berry Gordy'nin plak şirketinde ilk kez politik görüşler dillendiriliyordu. “What’s Going On” özetle Marvin Gaye ve diğer Motown sanatçıları için fikir özgürlüğü bakımından bir milat olmuştu.

Albüm sanatsal ve ticari açıdan tarihi bir başarı elde etmesine rağmen turnesi hiç yapılmadı. Burada Marvin'in arkadaşı Tammi Terrell'in 1970 yılındaki hazin ölümü de etkiliydi. Turneye çıkmak yerine tekrar stüdyoya giren Gaye kariyerinin belki en verimli iki senesini geçirdi. Günümüze kadar bilinen veya bilinmeyen birçok proje bu seanslarda vücut buldu.

Bunlardan bazıları:

● Bu 50.yıldönümü koleksiyonunda bulunan "Funky Nation: The Detroit Instrumentals"
● "What’s Going On"dan hemen sonra planlanıp rafa kaldırılan "You’re The Man" albümü 
● 1972'de "Trouble Man" soundtrack çalışması ve 
● 1973'deki "Let’s Get It On" uzunçaları

Hepimizce malum olan albümün bu versiyonunu; aynı stüdyo seansından bonus parçaları, aynı dönem mono mixleri ve 45’liklerin B yüzlerini aşağıdaki Spotify linkinden dinleyebilirsiniz:

What’s Going On: The Detroit Mix

Albümün ilk hali olan “The Detroit Mix”, ağırlıklı olarak The Funk Brothers müzisyen grubunun katkısıyla Motown’un Detroit’teki ‘Hitsville USA’ stüdyolarında kaydedildi.

Tüm prodüksiyon bitmiş ve hazırken Marvin son dakikada albümü Los Angeles'ta yeniden elden geçirmek üzere çıkışını erteler. Los Angeles ‘The Sound Factory’ stüdyolarında son şeklini alan “What’s Going On” artık yayınlanmaya hazır hale gelmiş olur. 2001 yılında, albümün 30.yıldönümü dolayısıyla ilk defa gün yüzüne çıkan “Detroit Mix”, 2 CD’lik Deluxe Edition'ın bir bölümü olarak kendine yer bulmuştu.

Dikkatle dinlenildiğinde ‘The Detroit Mix’ versiyonu o bildiğimiz albüm versiyonundan orkestrasyon ve prodüksiyon bakımından daha yalın, daha samimi bir atmosferde cereyan ediyor. Yani bu haliyle de çıkmış olsaydı başarılı olmaması işten değildi.

What’s Going On: The Detroit Mix’i aşağıdaki Spotify linkinden dinleyebilirsiniz:

Funky Nation: The Detroit Instrumentals

Marvin Gaye, "What’s Going On" albüm kaydı sonrasında 14 enstrümantal parçadan meydana gelen Funky Nation: The Detroit Instrumentals projesi için tekrar stüdyoya kapandı. Üstte bahsi geçen verimli stüdyo oturumların birinde Motown’un kurumsal müzisyen ekibi Funk Brothers ile değil, kendi seçtiği bir ekiple nadir sayılabilecek bir albüme imza attı.

Bu funk seçkisinde müzisyenlik yapanlar  günümüzün soul/funk literatürünün öne çıkan isimlerinden meydana geliyor:

Gitarlarda Ray Parker Jr., Wah Wah Watson ve Leroy Emmanuel meziyetlerini sergilerken bas gitarda Michael Henderson bulunuyor. Davulda Hamilton Bohannon görev yaparken Marvin Gaye, tuşlu ve vurmalı çalgıların başına geçmiş. Gaye ayrıca «These cats, sure are funky!» gibi sözlerlerle müzisyenleri havaya sokup direktif vermek üzere 1-2 parçada kendini tutamayıp konuşmuş. :)

Geleneksel funk çizgisini bazen bluesy ritimlerin, bazen de elektro gitar kompozisyonların renklendirdiği parçalarda üst düzey bir müzisyenlik sergileniyor. Kurumdaş Norman Whitfield’i kıskandıracak biçimde saykodelik sulara da kısmen yelken açan albümün genel ambiyansı çok keyifli. Oldukça iyi hazırlanıp kurgulanmış, başarılı bir şekilde icra edilmiş, eğlenceli ve kıpır kıpır bir funk albümü olduğunu düşünüyorum.

Funky Nation: The Detroit Instrumentals’i aşağıdaki Spotify linkinden dinleyebilirsiniz:

Keyifli dinlemeler dilerim, 

Aykut Öger

Cazkolik.com / 01 02 2021, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN