Damarımı kessen caz mavisi akar diyenlerin çoğu 33. Akbank Caz Festivali'nde Terence Blanchard konserini bekliyor

Blanchard'ın hayatında İstanbul'un güzel bir turne durağı olmaktan öte fazla bir önemi olmayabilir ama onun ve müziğinin benim gibi cazkolikler için var.

Blanchard 29 Eylül akşamı 33. Akbank Caz Festivali kapsamında Zorlu PSM'deki konserinde beraber sahne alacağı müzisyenlerle bir süredir turluyor. Bu ekiple olan müziklerini iki sene önce "Absence" adıyla yayınlamıştı. Son yıllarda Blanchard'ı genellikle film müzikleriyle meşgul gördüğüm için -ki film müziklerinde de mutlaka jazzy şeyler kaydediyor- herhalde vaktini ve nakdini böyle değerlendiriyor diye düşünüyordum, allahtan bu albüm çıktı da yüzümü yine cazla yıkadım.

Sanırım Blanchard'ın kafasının içinde bağımsız çalışan bir takım zihnî makineler var. Bir yandan film müzikleri, bir yandan ilk 'black opera' tecrübesi, bir yandan konserler, klüpler ama bir yandan işte böyle oyun değiştirici zihin mikseri müzikler de yine ondan çıkıyor.

Blanchard'ın adına ve geçmişine bakıp bu konseri post bop ana akım cayır cayır swingli mwingli caz konseri sanma gafletine düşmeyin

Terence Blanchard caz yazarı Ammar Kalia'nın tabiriyle tam bir 'cazın arama moturu' gibi davranıyor.

Blanchard, gençlik yıllarında Art Blakey ile Jazz Messengers veya Herbie Hancock ile yaptığı düzenli işlerdeki gibi müzikler azalttı. Bir dönem daha elektronik tabanlı işleri merak etmişti, o tabanı hâlâ kullanıyor. Bu defa müzikleri daha farklı.

Yeni dönem, grubu E-Collective ile yaptığı işler cazın geçmişini yâd edip durmak yerine geleceğine yönelik yeni sözler söyleme meraklısı birinin işlerine benziyor. Bu merakın kapasitesini geniş banda çevirerek Turtle Island yaylı dörtlüsünü de katınca ortaya farklı hacme sahip bir müzik çıkıyor.

Kalia, Londra'da izlediği konserde Blanchard'ın çoğu zaman kenara çekilip grubu dinlediğini söylüyor.

Bir başka eleştirmen de -film müzikleri gibi işlere fazla zaman ayırmasını kastediyor olsa gerek- onun caz dünyasındaki albüm devamsızlığı çalışkanlığı konusunda sizi yanıltmasın diyor.

Bu notları bir kenara yazdıktan sonra şimdi gelin sanatçının "Absence" albümüne bir bakalım

"Absence", yılın başında hayatını kaybeden caz büyüğü Wayne Shorter anısına kaydedilmiş bir çalışma.

Okuduğum bir yazıda Shorter'ı tanımlayan cümlenin “I dare you” olduğunu söylüyor, yani, 'cesaret ediyorum'. Büyüleyici bir tanımlama.

Bu cesaret verici tanımlamanın ışığından bakınca prizma aydınlanıyor ve "Absence"in müzikal fikrini anlamaya başlıyorsunuz.

E-Collective gibi bir ritm grubunu bir yaylı dörtlüsüyle kullanmak karanlık tünele el fenersiz girmek gibi.

Terence Blanchard, eğer 29 Eylül gecesi 9 kişilik grubuyla "Absence" albümündeki müziklere odaklanırsa caz dinleyicisinin kulağını ve algısını iyice açmasını tavsiye ediyorum.

Sahnede izleyeceğimiz müzisyenler icra sanatı bakımından üst düzey isimler ve grubun içindeki müzisyenlerin bir kısmı aynı zamanda besteci, bu albümdeki işlerin bazıları bu isimlerin kaleminden çıkma.

Bu konserde iki şeye özellikle dikkat etmenizi öneririm;

Eski yıllardaki Terence Blanchard'ı -en azından bu konser için- unutun ve yeni müzikal/ekip kurgusunun sahne üstündeki işleyişine,

ve Blanchard'ın yaylı kullanımına dikkat edin.

Bu ikisine dış kulvardan şu notu ekliyim.

Wayne Shorter'ın ikibin sonrası yeni ve yaşının ötesindeki bir modernizme yönelik besteleri çağdaş caz müzisyenleri üzerinde büyük etki yaratmış. Bu etkinin en derinlikli halkasına Terence Blanchard'ın 29 Eylül akşamı olan konserinde canlı şahit olmak iyi bir fırsat.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 18 Eylül 2023, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN