15 YILIN ARŞİVİ
Arto Peştemalcıgil ile HAPPY BIRTHDAY JAZZ > Tex Beneke > Wardell Gray > Stefano Di Batista > Nathan Davies > Bill Doggett > Buddy De Franco
Bu bölümün müzikleri her ismin altında ayrı ayrı video klipler olarak kayıtlıdır.
Happy Birthday Jazz!`a hoşgeldiniz, yeni bir hafta ve yine az tanınan isimlerle caz tarihine mal olmuş şöhretli isimlerin bir arada olduğu yoğun bir haftaya giriyoruz...
Haftaya Türk caz müziğinin efsane ismi Okay Temiz ile başlıyoruz ve bu sebeple ilk kez bu köşede bir Türk müzisyenine yer vermiş oluyoruz. Salı`nın ismi ise saksofonist Tex Beneke. Çarşambanın ismi ise cazın hayatı ve trajik sonuyla en ilginç isimlerinden Wardell Gray. Perşembe Avrupa, İtalya`ya uzanıp saksofonist Stefano Di Batista`ya uğradıktan sonra Cumayı Nathan Davis ile geçiriyoruz. Cumartesiyi hammond orgcu Bill Dogett ile geçirdikten sonra haftayı caz klarnetin gelmiş geçmiş en iyi isimlerinden Buddy DeFranco ile kapatıyoruz.
Değerli okurlarım, bana yazarak eleştirilerinizi, isteklerinizi, köşeyle ilgili beklentilerinizi iletin lütfen. Ne de olsa bu benim ilk köşe yazarlığı deneyimim ve dolayısıyle her türlü katkıya açığım.
Arto Peştemalcıgil
arto@cazkolik.com
17 Şubat 2013, Pazar
Boniface Ferdinand Leonard "Buddy" DeFranco 1923 doğumlu Amerikalı klarnetçidir. Tüm zamanların en iyi klarnetçilerinden biri olarak kabul edilen DeFranco aynı zamanda talihsiz bir müzisyen sayılabilir, zira uzmanı olduğu enstrüman swing döneminden sonra popülaritesini hızla kaybetmiş ve bu da kendisinin bir Benny Goodman veya Artie Shaw statüsüne ulaşmasını engellemiştir.
1923 yılında doğan Buddy DeFranco neredeyse bütün bir caz tarihini katetmiştir. 14 yaşındayken Tommy Dorsey sponsorluğundaki bir amatör swing yarışmasını kazanmış ve Gene Krupa (1941-1942) ve Charlie Barnet (1943-1944) orkestralarında çalıştıktan sonra 1944-1948 arası dönemi Tommy Dorsey`le geçirmiştir. DeFranco ayrıca 1940`larda New York`ta vuku bulan bebop devrimine özellikle armonik konsept bakımından önemli katkıda bulunmuş ve Charlie Parker, Lennie Tristano, Dizzy Gillespie gibi öncü isimlerle birlikte çalmıştır. 1950 yılında efsanevi Count Basie Septet`in üyesi olan DeFranco, 1951 yılındaysa kendi big band`ini yönetmiştir. Sanatçının 1952-1956 yılları arasında lideri olduğu quartet caz tarihinin en önemli küçük gruplarından biridir ve değişik zamanlarda piyanoda Kenny Drew ve Sonny Clark, basta Milt Hinton ve Eugene Wright ve davulda Art Blakey ve Bobby White gibi müzisyenleri içermiştir. 1950`lerin büyük bölümünü Norman Granz yönetimindeki plak kayıtlarında ve JATP turnelerinde geçiren DeFranco, bu turnelerde Dizzy Gillespie, Ella Fitzgerald, Ray Brown, Herb Ellis, Oscar Peterson, Flip Phillips, Louie Bellson ve Buddy Rich gibi yıldız isimlerle birlikte çalma imkanı bulmuştur. İş bulma olanaklarının giderek azaldığı 1960`larda Buddy DeFranco Hollywood`da stüdyo müzisyeni olarak çalışmış, ayrıca 1966-1974 yılları arasında Glenn Miller Orkestrası`nın direktörlüğünü üstlenmiştir. 1980 yılında vibrafoncu Terry Gibbs`le kurduğu müzikal ortaklık DeFranco`nun yeniden cazın ön saflarında yer almasını sağlamış ve ondan sonra da bu pozisyonunu korumayı başarmıştır. Buddy DeFranco`nun hikayesi bir anlamda Amerika`da cazın hikayesidir. Bu hikaye, benzerlerinde olduğu gibi yine Amerika dışında genç Fransız caz tutkunu çift Fabrice Zammarchi ve Sylvie Mas tarafından kaleme alınmış ve ortaya 384 sayfa ve 324 fotoğraftan oluşan A Life in the Golden Age of Jazz adlı kapsamlı biyografik eser ortaya çıkmıştır. Kendisiyle yapılan uzun röportajlar sonucu ortaya çıkan bu kitap, Buddy DeFranco`nun caz tarihinin "ayaklı ansiklopedisi" olduğunu göstermektadir.
Buddy DeFranco diskografisi: Mr. Clarinet (as the Buddy DeFranco Quartet) with Art Blakey, Milt Hinton, Kenny Drew, 1953 The George Gershwin Songbook, 1954 In a Mellow Mood, 1954 Cooking the Blues with Sonny Clark, Tal Farlow, Gene Wright, Bobby White, 1954 Sweet and Lovely with Sonny Clark, Tal Farlow, Gene Wright, Bobby White, 1954 Autumn Leaves, 1956 Jazz Tones, 1956 Wholly Cats, 1957 Buddy De Franco Plays Artie Shaw [LP], 1957 The Buddy DeFranco Wailers, 1957 Generalissimo with Harry "Sweets" Edison, Bob Hardaway, Jimmy Rowles, Barney Kessel, Curtis Counce, Alvin Stoller, 1958 Cross Country Suite Composer: Nelson Riddle (Dot Records DLP-9006) (1958) Live Date! with Herbie Mann, Bob Hardaway, Victor Feldman, Pete Jolly, Barney Kessel, Scott LaFaro, Frank DeVito, 1958 Presenting the Buddy De Franco-Tommy Gumina Quartet, 1961 Tommy Gumina Quintet, 1962 Blues Bag with Victor Feldman, Curtis Fuller, Lee Morgan, Art Blakey, Freddie Hill, Victor Sproles, 1964 Free Fall with Victor Feldman, John Chiodini, Joe Cocuzzo, Victor Sproles, 1974 Black Magic, 1975 Like Someone in Love with Tal Farlow, Derek Smith, George Duvivier, Ronnie Bedford, 1977 Mood Indigo, 1980 Mr. Lucky, 1981 Jazz Party: First Time Together with Terry Gibbs, 1981, Palo Alto Records Buddy DeFranco Meets Martin Taylor, 1984 Hark with Joe Pass, Oscar Peterson, Martin Drew, Niels-Henning Ørsted Pedersen, 1985 Holiday for Swing with John Campbell, Terry Gibbs, Todd Coolman, Gerry Gibbs, 1988 Born to Swing! with Al Grey, Lin Biviano, Dave Cooper, Denis DiBlasio, Donald Downs, Pete Jackson, Larry McKenna, George Rabbai, Joe Sudler, Tony Desantis, Dom Fiori, Wendell Hobbs, Tony Vigilante, Zeigenfus, Brian Pastor, John Simon, 1988 Holiday for Swing, 1988 Nobody Else But Me, 1989 Chip off the Old Bop with Jimmy Cobb, Keter Betts, Joe Cohn, Larry Novak, 1992 5 Notes of Blues 5 Notes of Blues, 1995 Buenos Aires Concerts Live album with Jorge Lopez Ruiz, Ricardo Lew, Jorge Navarro, 1995 Mr. Lucky, Live album with Albert Dailey, George Duvivier, Ronnie Bedford, Joe Cohn, 1981/1997 Buddy DeFranco & Oscar Peterson Play George Gershwin with Herb Ellis, Oscar Peterson, Marty Berman, Ray Brown, Nick Dimaio, Jack Dumont, David Frisina, Louis Kievman, Dan Lube, Rickey Marino, Murray McEachern, Dick Noel, Richard Perissi, Mischa Russell, Marshall Sosson, Bobby White, Kurt Reher, Eudice Shapiro, Sam Caplan, Julie Jacobs, Henry Hill, 1998 Gone with the Wind with Todd Coolman, Jerry Coleman, 1999 Fallen Leaf, 1999 Do Nothing Till You Hear from Us with Dave McKenna, Joe Cohn, 1999 The Bright One, 2002 Cookin` the Books with Butch Miles, John Pizzarelli, Martin Pizzarelli, Raymond Louis Kennedy, 2004 Wailers with Harry "Sweets" Edison, Barney Kessel, Jimmy Rowles, 2006 Charlie Cat 2, 2007 Nobody Else But Me Bravura (The Complete 1959 Septette Sessions) The Champs.
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Mr. DeFranco!
16 Şubat 2013, Cumartesi
Bill Doggett Amerikalı caz ve R&B piyanist / organistidir. Şubat 1956`daki enstrümantal hiti "Honky Tonk" ile rock`un en popüler parçalarından birini yaratmıştır. Bunun sonucu aldığı rock & roll kulüplerinde çalışma tekliflerine rağmen 1930`lardan beri icra ettiği caz ve organ bazlı R&B`ye sadık kalan Doggett King, Warner Brothers, Columbia, ABC-Paramount ve Sue plak şirketleri adına kayıtlar yapmış ve The Ink Spots, Johnny Otis, Wynonie Harris, Ella Fitzgerald ve Louis Jordan gibi sanatçı ve gruplarla çalışmıştır.
Philadelphia`nın kuzey yakasında doğan Doggett`in çocukluğu fakirlik içinde geçer. Trompet çalma hayalleri kurmasına rağmen ailesinin dersleri karşılayacak parası yoktur. Bunun yerine kilise piyanisti olan annesinin teşvikiyle klavye çalmaya başlar ve kısa sürede ustalaşır. 13 yaşına geldiğinde "mucize çocuk" olarak nitelenen Doggett, ilk grubu olan the Five Majors`u 15 yaşında kurar. Daha sonra grubu Lucky Millinder`a devredecek ve 1930`lar ve erken 40`lar boyunca hem Millinder, hem de aranjör Jimmy Mundy`yle çalışacaktır. Doggett`in ilk kayıtları da 1939 yılında Millinder`la birlikte yaptığı "Little Old Lady From Baltimore" ve "All Aboard" adlı parçalardır. 1942-1944 yılları arasında the Ink Spots vokal grubu için piyano çalan ve aranjörlük yapan Bill Doggett, akabinde Count Basie orkestrası için parçalar aranje eder ve Coleman Hawkins, Johnny Otis, Wynonie Harris, Ella Fitzgerald ve Lionel Hampton gibi isimlerle turne ve / veya kayıt çalışmaları yapar. 1947 yılının sonuna doğru Louis Jordan`ın Tympany Five grubunda Wild Bill Davis`in yerini alarak "Saturday Night Fish Fry" ve "Blue Light Boogie" gibi hit plaklarda çalar. Sanatçının Hammond orgda yakaladığı ilk başarı bu grupta gerçekleşmiştir. 1951 yılında Doggett kendi trio`sunu kurarak King Records adına kayıtlar yapmaya başlar. Billy Butler`la birlikte yazdığı "Honky Tonk" adlı R&B parçası 1956 yılında büyük bir hit olur ve 4 milyon adet satan plak R&B listelerinde 1, pop listelerinde ise 2 numaraya yükselir. Parça Billboard R&B listesinde iki ayı aşkın bir süre zirvede kalacak, Doggett ayrıca 1957,1958 ve 1959 yıllarında ardı ardına 3 kez en iyi R&B performansçısı olarak Cash Box ödülünü alacaktır. Louis Armstrong, Count Basie, Ella Fitzgerald ve Lionel Hampton gibi orkestra şefi ve müzisyenler için aranjörlük yapan Bill Doggett caza swing müzisyeni olarak adım atmış ve sonrasında soul jazz çalmıştır. Gruplarında yer alan müzisyenlerden bazıları şunlardır: Saksofoncular Red Holloway, Clifford Scott, Percy France, David "Bubba" Brooks, Clifford Davis ve Floyd "Candy" Johnson; gitaristler Floyd Smith, Billy Butler, Sam Lackey ve Pete Mayes; ve şarkıcılar Edwin Starr, Toni Williams ve Betty Saint-Clair. Son çalışmasını 1995 yılında bir all-star jazz / R&B grubu olan Bluesiana Hurricane`in üyesi ve prodüktörü olarak yapan Doggett, geçirdiği kalp krizi sonucu 80 yaşında hayata veda etmiştir.
Bill Doggett diskografisi: Liste 45`likleri: "Bee-Baba-Leba" (vocal), Helen Humes (Philo 106) 1945 (#3 R&B) "Honky Tonk" (King 4950) 1956 (#1 R&B/#2 Pop)"Slow Walk" (King 5000) 1956 (#4 R&B/#26 Pop) "Ram-Bank-Shush" (King 5020) 1957 (#10 R&B/#67 Pop) "Leaps and Bounds" (King 5101) 1958 (#13 R&B) "Hold It" (King 5149) 1958 (#3 R&B/#92 Pop) "Rainbow Riot" (King 5159) 1959 (#15 R&B) "Monster Party" (King 5176) 1959 (#27 R&B) "Yocky Dock" (King 5256) 1959 (#30 R&B) Albümler: Christmas Songs (1955) His Organ and Combo (1955) His Organ and Combo, Vol. 2 (1955) Honky Tonk (1956) Dame Dreaming with Bill Doggett (1956) Salute To Ellington (1956) Hot Doggett (1957) Moondust (1957) As You Desire Me (1958) Dance Awhile with Doggett (1958) Doggett Beat for Dancing Feet (1958) Big City Dance Party (1959) High and Wide (1959) Swingin` Easy (1959) 3,046 People Danced `Til 4 A.M. to Bill Doggett (1960) Back Again with More Bill Doggett (1960) The Many Moods of Bill Doggett (1961) Rhythm is My Business (Ella Fitzgerald with Bill Doggett) (1962) Prelude to the blues (1962) Fingertips (1963) Impressions (1963) Prelude to the Blues (1963) Wow! (1965) Honky Tonk Ala Mode (1966) Honky Tonk (1967) Honky Tonk Popcorn (1969) The Nearness of You (1970) Hampton, Lionel, Presents Bill Doggett (1977) Mister Honky Tonk (1980) The Right Choice (1991) The EP Collection (1999).
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Mr. Doggett!
15 Şubat 2013, Cuma
Nathan Tate Davis Kansas doğumlu Amerikalı hard bop multi-instrumentalisttir. 17 yaşında trombon çalarak başladığı müzik kariyerinde kısa süre sonra reed`lere geçmiş ve flüt, bas klarnet, tenor ve soprano saksofon çalmıştır. İlk kayda değer işi Jay McShann grubuyladır, daha sonra ise tümüyle kadınlardan oluşan International Sweethearts Of Rhythm grubunda çalan ilk erkek müzisyenlerden biri olmuştur.
Kansas Üniversitesi`nde öğrenim görürken trompetçi Carmell Jones`la birlikte bir grup yöneten Davis, 1960 yılında orduya katılıp Berlin`e gitmiştir. Terhis olduktan sonra Avrupa`da kalan sanatçı Kenny ‘Klook’ Clarke`tan aldığı davet üzerine Paris`e gitmiş ve sonraki 6 yılın büyük kısmında onunla birlikte çalışmıştır. Nathan Davis ayrıca 1964 yılında kısa bir süre Eric Dolphy ile birlikte Chat Qui Pechê kulübünde çalmış ve sanatçının Fransız radyo istasyonu ORTF için yaptığı son kayıtlarda yer almıştır. 1965 yılında Art Blakey’s Jazz Messengers grubuyla Avrupa turnesine çıkan Davis, grubun sürekli elemanı olması yolundaki teklifiyse turne hayatını riskli bularak geri çevirmiştir.
Küçük Avrupa plak şirketleri adına bir dizi mükemmel albüm yapan Nathan Davis -ki bu albümlerde Carmell Jones, Kenny Clarke, Woody Shaw, Larry Young, Mal Waldron ve Hampton Hawes gibi müzisyenlerle çalışmıştır- 1969 yılında Amerika`ya dönerek Pittsburgh Üniversitesi`nde caz eğitimi vermeye başlamış ve burada profesör ünvanı almanın yanısıra ülkedeki ilk akademik caz hadisesi olan University of Pittsburgh Annual Jazz Seminar and Concert`i başlatmıştır. Bu arada seyrek de olsa kayıtlarını sürdüren sanatçı küçük bir Pittsburgh plak şirketi olan Segue adına 2 albüm ve fusion denemelerinde bulunduğu kendi şirketi Tomorrow International adına da 3 albüm kaydetmiştir. Ancak Davis`in plaklarıyla ilgili talihi hiçbir zaman yaver gitmemiştir: Albümlerinin çoğu piyasada bulunmamaktadır; Blakey, Clarke ve Dolphy`yle yaptığı çalışmalarsa büyük oranda plak şirketlerince basılmamıştır. Bu durum neyse ki 1980`lerde değişmeye başlamış ve Londra bazlı Hot House şirketi 1967 yılında kaydettiği John Coltrane`e saygı albümü "Rules Of Freedom" yeniden piyasaya sürmüş, daha sonra da "London By Night" albümünü yayınlamıştır. Nathan Davis 1985 yılında 60`larda Paris`te yaşamış olan Amerikalı müzisyenlerden oluşan neo-bebop grubu Paris Reunion Band`i kurmuş ve 80`lerin sonunda grupla birlikte turneye çıkarak kayıtlar yapmıştır. Grubun değişik zamanlarda üyesi olan müzisyenler arasında Johnny Griffin, Joe Henderson, Woody Shaw, Nat Adderley, Dizzy Reece, Slide Hampton, Kenny Drew, Jimmy Woode ve Idris Muhammad gibi isimler mevcuttur. Davis ayrıca 1991 yılında bir post-bop grubu olan Roots`u kurarak kayıt ve turne çalışmalarını sürdürmüştür. Yine de Davis`in en iyi çalışmaları olarak "Hip Walk" (1966) ve "The 6th Sense In The 11th House" (1972) gibi erken dönem albümleri gösterilmektedir. Özellikle de "Hip Walk" albümünden ‘While Children Sleep’ parçasındaki mükemmel tenor icrası ve "The 6th Sense In The 11th House" albümünden ‘The Shadow Of Your Smile’daki harikulade bas klarneti, modern cazın en büyük ballad icracılarından biriyle karşı karşıya olduğumuzu göstermektedir. Nathan Davis ayrıca 2004 yılında "Just Above My Head" adlı bir opera bestelemiştir.
Nathan Davis diskografisi: 1965: The Hip Walk (with Jimmy Woode, Kenny Clarke, Francy Boland, Carmell Jones) 1965: Peace Treaty (with Woody Shaw, Jean-Louis Chautemps, René Urtreger, Jimmy Woode, Kenny Clarke) 1965: Happy Girl (with Woody Shaw, Larry Young, Jimmy Woode, Billy Brooks) 1967: The Rules of Freedom (with Hampton Hawes, Jimmy Garrison, Art Taylor) 1969: Jazz Concert in a Benedictine Monastery1971: Makatuka (with Mike Taylor, Virgil Walters, Joe Kennedy, Don Depaotis, Nelson Harrison, Wheeler Winstead) 1972: 6th Sense In The 11th House (with Richard Davis, Alan Dawson, Roland Hanna) 1976: Suite for Dr. Martin Luther King 1976: If (with Abraham Laboriel, George Caldwell, Dave Palmar, Willie Amoaku) 1977: Suite for Dr. Martin Luther King Jr. (Pony Canyon Records) 1982: Faces of Love 1987: London by Night 1996: Nathan Davis 1998: Two Originals: Happy Girl & Hip Walk 1999: I`m A Fool To Want You 2003: Rules of Freedom 2006: Happy Girl 2009: The Best of 1965-76.
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Mr. Davis!
14 Şubat 2013, Perşembe
Stefano di Battista Roma doğumlu İtalyan soprano / alto saksofoncudur. Enstrümanını ilk olarak 13 yaşındayken mahallesinden arkadaşlarıyla birlikte çalmak için eline alan di Battista, Art Pepper`i dinledikten sonra cazda karar kılmıştır. Daha sonra bir diğer önemli İtalyan altocu Massimo Urbani`den ders alan sanatçı, 20`li yaşlarının başında Jean-Pierre Como`nun daveti üzerine Paris`e giderek performanslarını burada sergilemeye başlamış ve 2 yıl içerisinde şehrin en ünlü caz kulüplerinden Sunside / Sunset`te yer edinerek sıklıkla basçı Michel Benita, davulcu Stéphane Huchard ve yine davulcu Aldo Romano`yla birlikte sahne almıştır. Bu performanslar di Battista`ya daha sonra solist olarak çalışma ve Nat Adderley, Daniel Humair, Jimmy Cobb ve Michel Petrucciani gibi önemli isimlerle ortak çalışmalar yapma yolunu da açmıştır. Petrucciani`nin daveti üzerine kendisine sıkça eşlik eden trompetçi Flavio Boltro`yla birlikte sanatçının yeni oluşturmakta olduğu sextet`e katılan Stefano di Battista, ilk albümü "Volare"yi de Label Bleu etiketiyle 1997 yılında kaydetmiş ve bu albümüyle Fransa`da oldukça dikkat çekip bir de ödül adaylığı elde etmiştir. Bir sonraki albümü "Prima Vista"yı (1998) takip eden ve kendi adını taşıyan çalışması veteran davulcu Elvin Jones`u çok etkilemiş, bunun sonucunda albüm piyasaya çıktıktan kısa süre sonra sanatçının grubu Elvin Jones Jazz Machine ile turneye çıkmıştır. European Jazz Club konserleri kapsamında 2011 yılında Ferit Odman, İmer Demirer, Burak Bedikyan ve Kağan Yıldız`dan oluşan bir grup eşliğinde İstanbul`da da sahne alan Stefano di Battista, Fransa ve İtalya ağırlıklı olarak performanslarını sürdürmektedir.
Stefano di Battista diskografisi: 1996 Live au Parc Floral Vol 3 / Parc Floral 1997 Volare /Label Bleu 1998 A Prima Vista / Blue Note 2000 Stefano Di Battista / Blue Note 2002 Round About Roma / Blue Note 2004 Parker’s Mood / Blue Note 2007 Trouble Shootin’ / Blue Note 2011 Woman`s Land /Discograph
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Sinyor Batista!
13 Şubat 2013, Çarşamba
Wardell Gray bop döneminde ortaya çıkmış en iyi tenor saksofonculardan biridir (Dexter Gordon ve Teddy Edwards`la birlikte). Lester Young etkisindeki tonu hem swing müzisyenlerini, hem de genç modernistleri cezbetmiştir; hatta Benny Goodman, "Bop`u Wardell Gray çaldığı zaman harika, çünkü o fevkalade biri" sözleriyle takdirini ifade etmiştir.
Oklahoma City`de doğup Detroit`te büyüyen Gray, burada Cass Technical High School`da müzik eğitimi alır. Jimmy Rachel ve Benny Carew`in lokal gruplarında çaldıktan sonra adı duyulmuş bir gruptaki ilk çalışmasını Earl Hines`la yapar ve 1943-1945 yılları arasında grupta hem tenor, hem de klarnet çalar; 1945`te Hines`la plak da kaydeder. Hines`la olduğu süre içerisinde çalışı süratle olgunlaşan Gray, kısa bir süre Billy Eckstine`in big band`inde yer aldıktan sonra 1946 yılında Benny Carter`a katılır. Carter Wardell Gray`in çalışına olan hayranlığını sık sık dile getirmiştir, ki kendisi aslında modern cazcılara övgü hususunda pek de cömert sayılmaz. Carter`la birlikte batı yakasına giden Gray Los Angeles`a yerleşmeye karar verir ve kısa bir süre sonra da kendi adına ilk kaydını yapar. Dodo Marmarosa`nın piyanoda güçlü bir katkı sağladığı bu session`da "Easy Swing" ve "The Man I Love" gibi mükemmel parçalar kaydedilmiştir. 1947 yılında o dönem oldukça popüler olan caz konserlerinin çoğunda yer alan Gray sıklıkla Dexter Gordon ve Sonny Criss`le birlikte çalar, aynı zamanda da Central Avenue kulüplerinde Dexter Gordon`la tenor battle`larına katılır. Gordon daha sonra o günleri ve Gray`i şöyle anlatır: "Sahnede bir sürü müzisyen olurdu ancak setin sonuna doğru sadece Wardell`le ben kalırdık... Çalışı çok akıcı, çok temizdi... Çok enerjikti ve birçok fikre sahipti." İkilinin şöhreti giderek yayılır ve bunun sonucunda Ross Russell bir battle simülasyonu olan "The Chase"i kaydederek Wardell Gray`in ülke çapında tanınmasına vesile olur (Haziran 1947). Plak "caz tarihinin en heyecan verici müzikal çekişmelerinden biri" olarak adlandırılmıştır. "The Chase"in başarısıyla birlikte Wardell Gray nihayet ihtiyacı olan patlamayı yapmış ve Los Angeles ve çevresinde aranan bir isim haline gelmiştir. Gene Norman`ın organize ettiği "Just Jazz" adlı jam session serisinde, ayrıca Pasadena Civic Auditorium ve the Shrine Auditorium gibi ünlü mekanlardaki konserlerde yer almaktadır. Ancak Gray`in batı yakası döneminin en önemli kaydı, hayatında ilk ve son kez Charlie Parker`la stüdyoda bir araya gelmesi sonucu gerçekleşmiştir. Parker Camarillo Devlet Hastanesi`nden henüz yeni çıkmıştır ve oldukça enerjiktir. Howard McGhee (trompet), Dodo Marmarosa (piyano) ve Barney Kessel`in (gitar) de yer aldıkları session ünlü "Relaxin` At Camarillo" dahil olmak üzere 4 klasik parça üretmiştir. 1940`ların sonlarına doğru Central Avenue`de müzikal aktivitenin azalmaya başlaması ve Amerikan Müzisyenler Federasyonu`nun yeni bir kayıt yasağıyla birlikte 1948`de New York`a giden Wardell Gray, kendisi için yukarda da belirttiğimiz gibi olumlu düşünceler taşıyan Benny Goodman tarafından yeni oluşturmakta olduğu sextet`e dahil edilir. İsveçli genç klarnetçi Ake "Stan" Hasselgard ve piyanist Teddy Wilson gibi önemli müzisyenlerden oluşan ve Goodman`ın bop`la flörtü neticesinde kurulan grupta nihayetinde bop`a dahil yegane belirti Gray`in cümleleri olacak ve herhangi bir ticari başarı elde edemeyen grup dağılacaktır. 1948`in sonunda Tadd Dameron`un grubuyla birlikte the Royal Roost`ta sahne alan ve bir süre de Count Basie Orkestrası`nda çalan sanatçı 1949`da yeniden Benny Goodman`a, ancak bu sefer big band üyesi olarak katılır. 1949 Eylül`ünde Goodman`la yollarını ayıran Gray`in post-Goodman dönemi kayıtlarından olan "Twisted" adlı parça sanatçıdaki stil değişikliğini göstermesi açısından önem taşımaktadır; artık sound`u daha sert ve atakları daha keskindir. Detroit`e dönen ve birkaç ay boyunca kendi quartet`iyle çalışan Gray, 1950 Temmuz`unda Count Basie`nin yeni oluşturmakta olduğu küçük gruba katılması yolundaki teklifine olumlu cevap verir. Clark Terry ve Buddy DeFranco`nun da yer aldıkları septet formatındaki grup zayıf halkası olmayan ve swing`li bir müzik icra eden, Gray`in üyesi olmaktan memnuniyet duyduğu bir ünittir. Daha sonra Basie`nin yeniden full orkestraya dönmesiyle birlikte orada da yerini alacak ve orkestranın "Little Pony" ve "Every Tub" gibi parçalarında ön plana çıkacaktır. Ancak özel hayatında yaşadığı sorunlar ve sürekli çıkılan turnelerden bıkması sonucu 1951 sonlarında gönülsüz olarak da olsa Basie`den ayrılır ve yeniden Los Angeles`a yerleşir. Sanatçıyı burada kötü bir sürpriz beklemektedir: Central Avenue`da caz aktivitesi bitmiş ve bop çılgınlığı da sona ermiştir. Tek iş olanağı olarak gözüken Hollywood stüdyolarından da herhangi bir teklif gelmemektedir. Böylece Gray kendini bir süre sonra yeniden Benny Carter Orkestrası`yla birlikte yollarda bulur. Yine de birkaçı kendi adına olmak üzere bir dizi stüdyo kaydına katılacak ve Teddy Charles, Norman Granz, Louie Bellson ve Frank Morgan`la plaklar kaydedecektir. Bu dönemde uyuşturucu kullanmaya da başlayan Wardell Gray, kendisini düzgün davranış konusunda rol modeli olarak gören hayranlarını hayal kırıklığına uğratır. Bu alışkanlığı müzikal aktivitesini ve çalış kalitesini de etkiler, ancak yeterince motive olduğunda eskisi gibi mükemmel çalabilmektedir yine. Buna bir örnek 8 Şubat 1954`te the San Francisco Veterans` Memorial`da Zoot Sims ve Stan Getz`le birlikte konuk sanatçı olarak yer aldığı Gerald Wilson and His Orchestra konseridir. Las Vegas`taki Moulin Rouge otelinin Mayıs 1955`teki açılışı için Benny Carter`a teklif götürülmüş ve Carter da kurduğu orkestraya Gray`i dahil etmiştir. Gray provalara katılır, ancak 25 Mayıs`taki açılışta yoktur. Ertesi gün cansız bedeni Las Vegas çöllerinde boynu kırılmış vaziyette bulunacaktır. Sanatçının ölümü üzerindeki sır perdesi kalkmamıştır.
Wardell Gray diskografisi: Laser Light 15 766 (Earl Fatha Hines and his Orchestra) Black Lion Records BLCD 760106 (Wardell Gray: One for Prez). Also available on The Complete Sunset and New Jazz Masters CD Spotlite SPJ-(CD) 109-2 (Charlie Parker: the Dial Masters) (double album) Spotlite SPJ-(CD) 130 (Dexter Gordon on Dial: The Complete Sessions) Giants of Jazz CD 53064 (Wardell Gray: The Chase) Giants of Jazz CD 53097 (An Unforgettable Session) Savoy SV-0164, SV-0165 and SV-0166 (Jazz West Coast Live/Hollywood Jazz Live Volumes 1, 2 and 3) Fresh Sound FSR-CD 156 (Sonny Criss: California Boppin` 1947) Dragon DRCD 183 (Hasselgard and Goodman at Click, 1948) Blue Note CDP 7243 8 33373 2 3 (Fats Navarro and Tadd Dameron: the complete Blue Note and Capitol recordings) (double album) Cool and Blue C&B-CD 116 (Wardell Gray: Light Gray 1948-50) Swingtime ST CD1 (Wardell Gray: Easy Swing) Capitol 7243 8 32086 2 3 (Benny Goodman: Undercurrent Blues) Hep CD36 (Benny Goodman: Benny`s Bop 1948-49) Jazz Archives 90. 510-2 (Benny Goodman) Moon MCD 076-2 (Wardell Gray: How High the Moon) Jazz Factory JFCD 22880 (Gerald Wilson: Big Band Modern) Original Jazz Classics OJCCD-050-2 (Wardell Gray Memorial Album Volume 1) compilation of sessions for Prestige Records from 1949 and 1953 Original Jazz Classics OJCCD-051-2 (Wardell Gray Memorial Album Volume 2) another Prestige Records compilation, from 1950Fresh Sound FSR-CD 157 (Wardell Gray Quintet Live at the Haig (1952).
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Gray!
12 Şubat 2013, Salı
Gordon Lee "Tex" Beneke Amerikalı saksofoncu, şarkıcı ve grup lideridir. Adı kaçınılmaz şekilde Glenn Miller`le birlikte anılan Beneke Miller`in 2. Dünya Savaşı öncesindeki orkestrasının en popüler elemanı olup ‘In The Mood’, ‘String of Pearls’, ‘Chattanooga Choo Choo’, ‘I Got a Girl in Kalamazoo’ ve ‘Don’t Sit Under the Apple Tree’ gibi hit parçalarda tenor saksofon soloları ve vokalleriyle ön plana çıkmıştır. Glenn Miller`in tescillenmiş ve big band döneminde unutulmaz bir iz bırakmış sound`unun oluşumunda en büyük rolü oynamış müzisyenlerden olan Tex Beneke, Miller`in 1944`teki ölümünün ardından orkestranın yeni formasyonunda liderlik rolünü üstlenmiştir.
9 yaşında saksofon çalmaya başlayan ve önce altoyu deneyip ardından tenora geçen Beneke, 1930`ların başları ve ortalarında Oklahoma ve Texas`ın yerel gruplarında çalar. Ben Young liderliğindeki bir grupta çalışırken Detroit`e gelir ve burada Gene Krupa grubunun saksofoncularından Sam Donahue tarafından keşfedilir. Krupa`nın saksofoncu kadrosu doludur, ancak New York`taki bir arkadaşına bu umut vaadeden genç saksofoncudan bahseder. Krupa`nın sözkonusu arkadaşı Glenn Miller`dir ve o sıralar kendi orkestrasını kurmakla meşguldür; böylece Beneke 1938 baharında orkestranın üyesi olur. Miller Beneke`yi derhal baş tenor solisti yapacak ve 1942`de grubu dağıtana kadar bütün kayıtlarda ve canlı performanslarda tenor sololarını Beneke`ye çaldıracaktır. Miller ve orkestrasıyla birlikte Sun Valley Serenade (1941) ve Orchestra Wives (1942) filmlerinde de yer alan sanatçı, bu sayede Metronome anketlerinde zirveye yükselir. 1941 yılında Benny Goodman liderliğindeki Metronome All-Star Band`de yer alır ve 1942`de Glenn Miller orkestrasını sinema perdesine aktarmak amacıyla yapılan "Sun Valley Serenade" filminin Miller`a ilk altın plağını kazandıran unutulmaz şarkısı "Chattanooga Choo Choo"da şarkıcı olarak ön plana çıkar. Glenn Miller`in 1942 yılında grubu dağıtarak orkestra şefi olarak ABD Hava Kuvvetleri`ne katılması üzerine Beneke de Deniz Kuvvetleri`ne yazılır ve Oklahoma`da bir grubun liderliğini üstlenir. Savaş sonrası Glenn Miller orkestrasının yeniden oluşum sürecinde (Miller`in uçağı 15 Aralık 1944`te Manş`ı geçerken esrarengiz şekilde kaybolmuş ve unutulmaz şefin hayatı trajik biçimde noktalanmıştır) liderliği üstlenir ve Ocak 1946`da New York Capitol Theater`da yeni orkestrasıyla galaya çıkar. Orkestra Miller`in dul eşi ve Miller Vakfı himayesinde kurulmuş olup savaş öncesi Miller orkestrasının ve sanatçının yönettiği Hava Kuvvetleri orkestrasının sound`unu tekrarlamak maksadını gütmekte ve bu amaçla yaylıları da içermektedir. Coşkulu kalabalıklara hitap ederek Glenn Miller markasına uygun hit plaklar kaydeden yeni orkestra büyük başarı elde eder, ancak tüm bu popülariteye rağmen Beneke`nin tam manasıyla mutlu olduğu söylenemez. Miller Vakfı`nın grubun müziği üzerindeki kısıtlamaları (Glenn Miller markasına uygun olarak tamamen reed merkezli bir sound`da ısrar etmektedirler) sanatçının canını sıkmaktadır. Glenn Miller`in bizzat kendisinin açık fikirli bir sanatçı olduğunu belirterek hiçbir deneysel çalışma yapmasına izin verilmemesini protesto eden Beneke nihayet 1950 yılında vakıfla yollarını ayırarak çalışmalarını “Tex Beneke and His Orchestra Playing the Music Made Famous by Glenn Miller” başlığı altında sürdürür. Bu şekilde kendi fikirlerini uygulama ve istediği gibi denemeler yapma olanağına kavuşan sanatçı, buna karşılık olarak 1953`te çekilen gruplarını "The Glenn`s Story" filminin dışında tutulacaktır. Miller kampıyla ilişkisini kopardıktan sonra 1990`lara dek kendi gruplarını yöneten Tex Beneke,çalışmalarında daima Miller sound`unun bir varyasyonunu sergilemiştir. 1960`larda Amerikan televizyonunun Cavalcade of Big Bands şovunda yer alan sanatçı, defalarca konuk olduğu The Tonight Show programının bazı bölümlerinde de The Tonight Show Band`in önemli üyesi, eski Miller orkestrası elemanlarından Al Klink`le duo performanslar ortaya koymuştur. 1970 ve 80`lerde yine Miller stilinde, ancak eskilerin yanısıra yeni parçalardan da oluşan bir repertuvar icra eden yeni bir grubu yöneten Beneke 1990`ların ortalarında geçirdiği felç sonucu saksofon çalmayı bırakmak zorunda kalmış, ancak orkestra idare etmeyi ve şarkı söylemeyi sürdürmüştür. Sanatçı 86 yaşında solunum yetmezliği sonucu hayata veda etmiştir.
Happy Birthday Jazz! Happy Birthday Beneke!
BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN
Arto Peştemalcıgil
Yorum Yazın
Siz de yorum yazarak programcımıza fikirlerini bildirin. Yorumlar yönetici onayından sonra sitede yayınlanmaktadır. *.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK İÇERİKLER
