Başkan Obama ve eşinin iyi bir caz dinleyicisi olduğu biliniyor, bu konuya destek vermek için Beyaz Saray`da caz çevreleriyle buluşan Bayan Obama`nın bu toplantıları ve çabaları hakkında görüşlerini derleyen New York Times, Newsweek, CNBC gibi büyük basın organlarının yazarı Judith H. Dobryzinsky kendi bloğunda yayınladığı yazısında bu konuya açıklık getiriyor ve soruyor;

Bayan Obama cazı kurtarabilir mi?

Amerikan Başkanı’nın eşi Michelle Obama Beyaz Saray’da cazın önemli isimlerine ev sahipliği yaptı. Günümüzün yaşayan sanat formu olarak cazın çekmekte olduğu sıkıntıları gözlemlediğini ve bu konuda bir çalışma içinde olduğunu belirten Obama’nın çabaları için New York Times, Newsweek, CNBC gibi büyük kurumların yazarı Judith H. Dobryzinsky kendi bloğunda soruyor; “Michelle Obama caza yeniden hayat verebilir mi?”

Bir süre önce, Beyaz Saray’da stüdyo tipi caz etkinliğine yer veren Michelle Obama, dinletinin ardından yaptığı açıklamada “Tüm Amerikalıların cazın Amerikan tarihi ve kültüründeki yerini ve önemini, değerini anlaması ve takdir etmesi gerekir elbette ama bu tarz açıklamalar biraz yanıltıcı ve aldatıcı görünüyor bir çok kimse için, dinleyiciler daha hızlı ve çözüme dönük olarak neler yapılacağını bilmek ve anlamak istiyor” dedi.

Hepimiz bale, opera, tiyatro gibi sanat dalları için önemli çalışmalar yapıldığını duymaya alışkınız ama ya caz için? NEA (National Endowment Arts) 1982`de kurulduktan itibaren sanat katılımı istikrarlı bir artış sağlamıştır. 2002 yılında yapılan bir araştırmaya göre kulüplerdki müzik etkinliklerine 10 Amerikalıdan yalnızca 1`i katılmış, geçen yıl bu oran %7,8 olarak gerçekleşmiş. İşin daha da kötüsü her zaman 18 ile 24 yaş arasındaki demografik bir grubu kendine çekmiş olan cazda gittikçe daha yüksek bir yaş grubuna dönüşmeye başladı. 1980`li yıllarda 29 olan yaş ortalaması son yıllarda 40`lı yaşlara doğru ilerlemeye başladı.

Bayan Obama şu anda 51 yaşında. Beyaz Saray`ın "East Room"unda gerçekleşen caz etkinliği pek çok cazsever tarafından büyük sempatiyle karşılandı. Güneyde yetiştiğini anlatan Bayan Obama büyükbabasının, büyükannesinin evinde her zaman caz çalındığını, en çok hatırladığı şarkının da Gillespie`nin çok tanınmış parçası olan "Salt Peanuts" olduğunu söyledi.

"Onu gerçekten sevdim" dedi müzik prodüktörü ve eğitimci, "Miles, Ornette, Cecil: Jazz Beyond Jazz" kitabının yazarı ve Billboard ile Encyclopedia of Jazz and Blues`nun editörü Howard Mandel ve bu toplantının görüntülerinin içinde olduğu video kaydını seyredince ekledi; "Ben de güneyden geldim, yapmaya çalıştığı şeyin büyüklüğünü gayet iyi anlıyorum."

NEA`nın yaptığı çağrıdan önce son yılların zor olacağı anlaşılmıştı. New York, Miami ve Chicago`da ki festivaller iptal edildi. Uzun yıllardır yayınlanan Jazz Times dergisi yayınını durdurmak zorunda kaldı. Caz evreninin merkezi olan New York`da bile gelen turist ilgisi ve yoğunluğu olmasa Iridium, Midtown, Blue Note gibi geleneği olan köklü kulüpler sıkıntı ile yüzüze kalabilirlerdi. "Eğer doğru etkinlikleri gerçekleştirirseniz insanlar onları görmeye geleceklerdir" diyen Blue Note`un satış yöneticisi Jonathan Cantor, "bu dinleyicinin, izleyicinin doğasında olan bir şey" diyerek tamamlar.

Daha küçük New York kulüpleri bardaki içki fiyatlarında oynamalar, yeni düzenlemeler yaparak kendilerince önlemler almaya çalıştılar ama buna rağmen örneğin Cachaca kapanmaktan kurtulamadı, nedeni de muhtemelen artan kira bedelleriyle başedememesiydi. Eğer NEA (National Endowment Arts) yaşa ve dinleyici sayılarına bakarak gelecek projelendirmesi yapacaksa bu hayli sıkıntı yaratacak demektir. Bu doğru, çünkü baktığınızda genç insanlar ortadan yok olmadılar ki, kimi kulüpler lise öğrencilerinin yiyeceklerini de temin ederek hafta sonlarında etkinlikler düzenlemelerini, düzenlenen etkinliklere katılmalarını sağlıyorlar. Bunlardan biri de Greenwich Village`de ki Fat Cat`in yöneticisi Charles Brown; kendisine sorarsanız "iyi bir iş, iyi bir iştir" diyor! Burada Brown`ın yüzümüze vurduğu hoş olmayan bir gerçek var, Brown, mekanında bilardo, ping pong, satranç gibi oyunları da barındırdığını söylüyor ve ekliyor; "Bu yeni kuşak aynı mekanın içinde birden çok şeyin olmasını seviyor, caz onlara biraz fazla olgun ve yavaş geliyor."

Michelle Obama açık bir noktaya değinerek; "Bugün, buraya ailemin tümünü getirdim, çünkü onların hip hop dışında varolan müzik türlerini de tanımalarını istiyorum." dedi. Michelle`in söyledikleri, anlattıkları cazseverleri heyecanlandırdı çünkü bilinen bir gerçek ki Başkan Obama`nın i-pod`un da Coltrane`in yanında Miles Davis`in de parçaları var ve onun iyi bir dinleyicisi.

Başkanın eşinin olduğu toplantı cazın tanınmış ailece müzisyenlerinden Marsalis`ler de oradaydı, hatta toplantının Washington`un ünlü Duke Ellignton Caz Festivali`yle çakışması için özellikle planlandı.

"Caz hakkında konuşmak için istekliydi" dedi Lincoln Center`da ki Dizzy`s Club Coca Cola`nın program direktörü Todd Barkan. Obama`ların bu yolda önemli mesajlar vermesi insanların içini rahatlatacaktır belki ama bu konuda daha derin ve doğrudan etkiyi yaratacak olanlar genç insanlardır, onların caza yeniden ilgi duymalarıdır. Bu konuda yukarda değindiğimiz Brown`ın söyledileri açık ve pratik gerçeği bize yeniden hatırlatıyor; "Eğer sen insanları masaya çağırırsan onlarda gelirler."

Judith H. Dobrzynski

(Yazı The Daily Beast`ten alınmadır)

Cazkolik.com / 26 Aralık 2015, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN