From isimli dizi sayesinde 20. yüzyılın en ünlü şarkılarından Que Sera Sera yeniden gündeme geldi

Şu sıralar TV+ isimli platformda yayınlanan televizyon dizisi FROM izleyenleri ekran başına kitliyor. Dizinin her bölümünün açılış sahnesinde yayınlanan 68 yıllık ünlü şarkı Que Sera, Sera ise dizi sayesinde yeniden gündeme geldi.

FROM isimli dizi The Lost'tan sonra yayınlanan türün en güzel örnekleri arasında yer alıyor. Üçüncü sezonu yayınlanan dizi gizemli bir Amerikan taşra kasabasında sıkışıp kalan, dünyayla bağlantı kurulamayan kasabada yaşayanları ve yaşananları anlatıyor. Korku filmi özelliklerine sahip dizide güneş battıktan sonra sokakta kalmak çok tehlikeli çünkü nereden geldikleri belli olmayan, görünüşü insan ama sokakta kalan birini bulunca canavarlaşan yaratıklar var. Dizinin senaryosu, özü itibariyle baskı altında kalan insanların sınanma gücünü, çıldırmaya varan çaresizliklerini işlerken, bu yoğun baskı altında dahi güçlü kalarak çözüm arayan, yaşananları anlamaya çalışan insanların da mücadelesini, kasabadan çıkış çabasını anlatıyor.

Filmin konusu, karakterleri ve çekimleri kadar dikkat çeken bir diğer özelliği de müzikleri. Que Sera, Sera şarkısı tam da bu noktada devreye giriyor. Doris Day'in sesinden tanıyıp sevdiğimiz bu sevimli şarkı gidiyor, yerine distopik, ürkütücü bir şarkı geliyor. Şarkının yeni versiyonunu seslendiren doksanların ünlü gruplarından The Pixies. Topluluk şarkıya inanılmaz bir yorum katmış, adeta Doris Day'in o sevimli şarkısını çöpe atmış, bambaşka bir şarkıya dönüştürmüş.

Dizinin etkisiyle Que Sera, Sera şarkısı yeniden gündeme gelince basının ilgisini çekeceği muhakkaktı. Nitekim, etkili kültür sanat haberleri yayınlayan ünlü ekonomi gazetesi Financial Times yazarı John Walters'ın kaleminden şarkıyı ayrıntılı analiz eden bir yazı yayınladı. Yazı, dizi sayesinde yeniden hatırlanan Que Sera, Sera şarkısının bestelendiği ilk tarihten bugüne gelen sayısız yeni yorumla değişen tarihini anlatıyor. Elbette bu değişim serisinin vardığı son nokta FROM dizisinin müziği oluyor. Biz de, Cazkolik olarak yazarın yazısını çevirirken, yazıda bahsettiği şarkının yorumlarından oluşan bir playlisti de aşağıda liste halinde yayınlıyoruz.

Cazkolik.com

Dizinin tanıtım filmi

The Pixies'in şarkıya getirdiği yorum dizinin yarattığı atmosferle mükemmel uyuşuyor

Alfred Hitchcock, Paramount için gerilim filmi The Man Who Knew Too Much'ı (1956) yeniden çekerken, film şirketi soundtrack'in bir de şarkı içermesini istedi. Söz yazarları Ray Evans ve Jay Livingston onlara “Que Sera, Sera (Whatever Will Be, Will Be)” şarkısını teklif edene kadar Hitchcock'un ne istediğine dair bir fikri yoktu ve dinler dinlemez şarkıyı hızla filmin kurgusuna dahil etti. Şarkı, akılda kalıcı nakaratı ve melodik dizeleriyle çocukluktan kur yapmaya ve ebeveynliğe uzanan üç kısa konuşmayı içeren bir valstir.

Alfred Hitchcock filminin afişi

The Man Who Knew Too Much filminde müzik hayati bir unsurdur. Hitchcock'un gediklisi Bernard Herrmann'ın olağanüstü müziğinin yanı sıra, Londra Senfoni Orkestrası'nın Herrmann'ın yönetiminde Arthur Benjamin'in Storm Cloud Cantata'sını seslendirdiği, Londra'daki Albert Hall'da geçen sözsüz bir aksiyon sahnesi vardır. Doris Day iki kritik sahnede oğlu Hank'e “Que Sera, Sera” şarkısını söyler: İlkinde çocuğa olan sevgisini gösterir; ikincisi ise bir ölüm kalım meselesidir. Filmin konusu, ebeveynleri Ben McKenna (James Stewart) ve Jo (Day'in canlandırdığı eski bir şarkıcı) ile Kuzey Afrika'ya yaptıkları bir gezi sırasında genç Hank'in kaçırılması etrafında dönmektedir.

Livingston ve Evans, “Buttons and Bows” ve “Mona Lisa”dan sonra üçüncü Oscar'ları olan 1957 Akademi Ödülü'nü en iyi şarkı dalında almışlardı. Day başlangıçta şarkıyı beğenmemesine rağmen, Frank De Vol ve orkestrası eşliğinde yaptığı neşeli stüdyo kaydı dünya çapında büyük hit haline geldi. Day, şarkının kaderci duygularını mükemmel çekicilikle ifade edebiliyordu.

Doris Day

Şarkının adındaki bozuk İspanyolcanın kökeni 1954 yapımı The Barefoot Contessa filminde Ava Gardner'ın canlandırdığı başrol karakterinin mottosu “Che sarà, sarà” olan İtalyan bir aileyle evlenmesine dayanıyor. Besteci Livingston filmi izlerken karanlıkta bu cümleyi not etmiş. Şarkıyı Hitchcock için yazarken, söz yazarı Evans İtalyanca'dan çok İspanyolca konuşan insan sayısı daha çok olduğu için sözleri değiştirmiş. Ancak Portekizce “O que será, será ”ya daha yakındır. “Ne olacaksa olsun” duygusu yüzyıllar öncesine, Charles Dickens'ın Hard Times‘ına ve Marlowe'un Dr. Faustus’una kadar uzanmaktadır.

1973'te ise yeni bir versiyon Doris Day'inkini neredeyse gölgede bıraktı: “Que Sera, Sera”, Sly and the Family Stone'un kara kara düşündüren funk başyapıtı Fresh'in cover versiyonuydu. Sly Stone'a şarkı, Day'in CBS plâk yapımcısı oğlu Terry Melcher tarafından gösterilmişti. Parça, tüyler ürpertici elektro org, heyecan verici geri vokaller ve Andy Newmark'ın kusursuz davullarıyla 6/8 zamanlı, gospel esintili bir groove'a sahiptir. Sly'ın kız kardeşi Rose Stone mısralarla ilgilenirken, Sly nakaratta neredeyse dini bir coşkuyla “the future's not ours to see” der.

Sly and the Family Stone

Stone'un versiyonundaki inişli çıkışlı groove, Holly Cole (1993), Selah Sue ile Marcus Miller (2018) ve 13 dakikalık canlı versiyonu daha da sakin olan Corinne Bailey Rae (2011) tarafından yayınlananlar da dahil olmak üzere daha sonra yayınlanan bir dizi yoruma ilham vermişti.

Caz piyanisti Laurence Hobgood, When the Heart Dances (2008) albümünde zaman işaretini üçten dörde değiştirir. Dört-dört versiyonları bir alt küme oluşturmaktadır: Normie Rowe and the Playboys 1965'te Avustralya'da hit oldu; Kanadalı trompetçi/vokalist Bria Skonberg 2016'da bu şarkıya bossa nova tarzında esnek bir yorum getirdi.

Paul McCartney'nin Mary Hopkin için 1969'da yaptığı prodüksiyonda davulda Ringo Starr yer almaktaydı ve “A World Without Love ”ı anımsatan bir bağlantı eklenmişti. Ayrıca, Johnny Thunders'ın 1980'lerde yaptığı dağınık bir okumadan bahsetmeye gerek yok, “Schlager” versiyonları da var.

Egzotik başlığı ve 20. yüzyıl müzik tiyatrosuna dayanan tarzıyla “Que Sera, Sera” genellikle anlık duygu, ironi veya akılda kalıcılık gerektiren film müzikleri için kullanılır. Syd Straw ve Sly Stone'un versiyonları kara komedi Heathers'a (1989) eşlik etmişti ve Pink Martini, Renée Zellweger'in Doris Day benzeri bir karakteri canlandırdığı şiddetli bir komedi gerilim filmi olan Nurse Betty (2000) için Nino Rota'dan etkilenen bir versiyon kaydetti. From (2022) adlı TV dizisinin kasvetli açılış jeneriğine, melodiyi yırtıp orta kıtayı kesen bir Pixies versiyonu eşlik ediyor. Yeniden yazım, meleksi bir koroya karşı yarı konuşulan baş vokal ile geç dönem Leonard Cohen'i çağrıştırıyor.

Gerçek dünyada ise “Que Sera, Sera” taraftarların “We're going to Wem-ber-ley” diye söylediği bir futbol tezahüratına dönüşmüştür ancak farklı yorumlar çoğalmaya devam etse de operatik, nazlı akustik, ürkütücü elektro şarkı hâlâ Doris Day'e ait.

The Pixies'in şarkı için kaydettiği video

Playlist:
Doris Day - Que Sera, Sera
Sly and the Stone - Que Sera, Sera
Holy Cole - Que Sera, Sera
Marcus Miller with Selah Sue - Que Sera, Sera
Corinne Bailey Rae - Que Sera, Sera
Laurence Hobgood - Que Sera, Sera
Normie Rowe and the Playboys - Que Sera, Sera
Bria Skonberge - Que Sera, Sera
Johnny Thunders - Que Sera, Sera
Pink Martini - Que Sera, Sera
Pixies - Que Sera, Sera

Bu makalenin orijinali 11 Ağustos günü Financial times gazetesinde yayınlanmıştır.

Yazan: John Walters

Çeviri Cazkolik.com / 02 Kasım 2024

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN