Caz tarihini ters yüz eden adamın iki kült albümün tıpkı basım arşivlik kayıtları box set olarak yayınlanacak

Contemporary Records'un 70. yıl kutlamalarını sürdüren Craft Records, yeni kutu seti "Ornette Coleman – Genesis of Genius: The Contemporary Albums" 2-LP, 2-CD ve dijital formatları 25 Mart'ta piyasaya süreceğini duyurdu.

Setlerde sanatçının caz tarihini değiştiren iki önemli albümü yer alıyor; İlki "Something Else!!!! The Music Ornette Coleman" ve ikincisi "Tomorrow is the Question! The New Music of Ornette Coleman".

Bu albümler, o dönem az tanınan bir caz vizyonerini New York sahnesinin önde gelen ismine dönüştürmüştü.

Her iki albüm Contemporary firması albümlerinin ses kalitesinden sorumlu olan efsanevi mühendis Roy DuNann tarafından kaydedilmişti ve bu çıkacak yeni basım için de, DuNann'ın öğrencisi, Contemporary'de çalışan Bernie Grundman tarafından yeniden re-mastering edildi.

180 gramlık vinil set, orijinal analog bantlardan Grundman tarafından yüksek çözünürlüklü olarak aktarıldı. Lüks kutu sete, arşiv fotoğrafları ve Grammy Ödüllü müzik tarihçisi Ashley Kahn'ın kapsamlı bir yeni yazısını içeren 32 sayfalık kitapçık da dahil edildi. LP kapaklar ise orijinalin tıpkı basımı olarak üretildi.

1950'lerin sonlarında Los Angeles caz sahnesindeki çoğu meslektaşı tarafından adeta görmezden gelinen Coleman (9 Mart 1930 - 11 Haziran 2015), plâk şirketinin kurucusu Lester Koenig'in melodik duyarlılığı ve alışılmışın dışındaki yaklaşımı sayesinde ilgisini çekerek Contemporary Records'ta kendine açık bir kapı buldu.

Contemporary firması tarafından albümleri yayınlanan sanatçı sonra New York'a taşınan sanatçı caz dünyasını resmen tersine çevirdi.

Genesis of Genius isimli box setin yapımcısı Nick Phillips, "Bu iki kayıt, Ornette Coleman'ın müziğine erişim sağlayan bir kapıdır" diyor. “Ornette, Bebop kelime dağarcığını genişletiyor ve bu noktada çoğu beste için geleneksel formlar, 12 bar blues ve AABA şarkı formunu kullanarak tamamen farklı bir şey yapıyor. Ornette ve Don Cherry'nin ön plânda trompetiyle birlikte çalma ve ifade etme ve ritimleri değiştirme biçimleriyle müzikleri kulağa çok gevşek ama çok sıkı geliyor" diyor.

Coleman'ın trompette Don Cherry, piyanist Walter Norris, basçı Don Payne ve davulcu Billy Higgins ile beraber çaldığı bir grup olan Something Else!!!! Bugün kulağa çarpıcı biçimde bireysel ve blues'a yakın ve o güne göre daha az radikal geliyor.

Coleman kayıtlarda 9 orijinal besteyle “The Blessing” ve “When Will the Blues Leave?” dahil birer standart hale gelen birkaç parçayı duyurmuştu. Başta Don Cherry, Shelly Manne ve Percy Heath ya da Red Mitchell'in yer aldığı piyanosuz "Tomorrow Is the Question!" albümü Coleman'ın hem yenilikçi hem Afro-Amerikan tavrını açıkça ortaya koymuştu. Tamamı Coleman orijinallerinden oluşan albüm, aralarında “Tears Inside”, “Rejoicing” ve “Turnaround” gibi caz repertuvarının önemli parçaları haline gelen birkaç icrayı daha tanıtmıştı.

Cazın ritmik ve armonik sınırlarını genişleten, ufuk açıcı bir doğaçlamacı ve besteciden daha fazlası olan Coleman, Afro-Amerikan müzikal inovasyonun merkezindeki kült solist fikrini silme idealini somutlaştırdı. Radikal ve köklü, avangard ve popülist, felsefi ve içgüdüsel, dahi ve düzenbaz Coleman Teksas'ta yetişti. Teksas blues'u içine işlemişti. 1950'lerin ortalarında Los Angeles'a taşındığında, yıllarını blues ve R'n'B çalarak geçirmişti.

Los Angeles'lı bop'çular, alışılmışın dışında nota seçimi yüzünden onu genellikle küçümsediler ancak zamanla piyanist Paul Bley, davulcular Billy Higgins ve Eddie Blackwell, basçı Charlie Haden ve Don Cherry dahil olmak üzere müzikal vizyonunu benimseyen parlak bir müzisyen kadrosunu çevresinde oluşturdu.

Meslektaşları ve eleştirmenler tarafından hem savunulan hem eleştirilen Coleman, Atlantic Records'ta kendine yeni bir yuva buldu ve firmada muhteşem, yakıcı ve insanî yaklaşımını genişletmeye devam etti.

Ama, Coleman'ın, çoğu orkestranın hoş karşılamadığı dönemde onun dehasını ilk fark eden Lester Koenig olmuştu.

Cazkolik.com / 23 Ocak 2022, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN