Branford Marsalis Quartet; "Belonging"

Modern cazın son kırk yılına damga vuran isimlerden saksofoncu Branford Marsalis sessizliğini bozarak uzun süredir beraber çaldığı arkadaşlarıyla Belonging adını verdiği albümünü yayınladı.

Caz tarihini yakından takip edenler Belonging albüm adını hemen bir yerden hatırlayacaktır, arayıp bulmanıza gerek yok ben söyliyim; Keith Jarrett'ın 1974 tarihli albümüdür Belonging.

Marsalis çoğu müzisyenin yapmayacağı, çekineceği belki de korkacağı bir şey yaparak Jarrett'ın albümünün tamamını, aynı parça sayısı ve aynı sıralamayla yeniden kaydetmiş.

Diyeceksiniz ki bunu niye yapmış?

Cazın güzelliği dediğim işte bu.

Keith Jarrett zaten yapmış, ondan iyi çalacak halim yok dememiş ve hiç düşünmeden bu tecrübeye arkadaşlarıyla beraber atlamış.

Jarrett elli yıl önceki albümünde piyanoyu kendi çalıyordu, saksofonda Jan Garbarek, kontrbasta Palle Danielsson, davulda Jon Christensen vardı, Marsalis'in dörtlüsü ise uzun süredir beraber çaldığı arkadaşları; piyanoda Joey Calderazzo, basta Eric Revis, davulda Justin Faulkner.

Marsalis albüm notlarında, Jarrett'ın albümüne dair hatırasını naklediyor. Jarrett o albümü yayınladığında lise birdeydim ve o dönem r'n'b dinliyordum. Bu albümün varlığından haberim bile yoktu. Seksenli yıllarda bir uçak yolculuğu esnasında Kenny kulaklığını bana verip Jarrett'in My Song isimli müziğini dinletti, beş dakika sonra geri almak istediğinde elini tokatlayıp vermedim, gideceğimiz şehre vardığımda Jarrett'ın bulduğum tüm albümlerini aldım.

Marsalis bu tarz bir Jarrett kaydını ilk kez yeniden kaydetmemiş, bunu yeni öğrendim, Jarrett'ın Belonging albümündeki The Windup isimli parçayı 2019 tarihli The Secret Between the Shadow and the Soul albümünde de yayınlamış. Sonra, aradan geçen beş yılın ardından bu sefer albümün tamamını yeniden hatmetmişler.

Marsalis'in aklındaki fikir ne orijinallere kölece sadık kalmak ki cazda bu pek hoş olmaz zaten, ne de aşırı dekonstrüksiyonlaştırma ve ne de saygı duruşu yapmayı tercih etmiş.

Böyle düşününce, mesela Garbarek'in o çığlıksı çiğ saksofon soundunu zaten nasıl taklit edeceksin ki, ya da Calderazzo'nın Jarrett'ın parlak stilini yakalamaya çalışması akla ziyan bir durum olurdu, her sanatçının kendi yaklaşımını tercih etmesi caz dilinin en doğru şekli değil mi zaten.

Marsalis'in Belonging albümüne dair yaptığı açıklamanın son kısmında bir not daha var, önemli bulduğum için yazının sonuna eklemek istedim. Marsalis, uzun süredir beraber çaldığı dörtlüsünün amacını bir caz grubundan ziyade bir chamber jazz band gibi çalmak olduğunu belirtiyor. “Sıradan müzik dinleyicisinin istediği şey harika bir melodi ve ona eşlik eden harika bir ritimdir. Dansı devam ettirdiğimiz sürece yolculuğumuzun nereye gittiği gerçekten önemli değil” diyor. Siz ne düşünüyorsunuz bilmiyorum ama günümüzün bir çok virtüöz ismi bu fikre yakın görüşleri paylaşıyor son sıralarda. Sanki bu ustalar müziğin özde ne olduğunu yeniden hatırlıyor adeta.

Peki ben ne düşünüyorum?

Şeytanın gör dediği noktaya parmak basmadan yazıyı bitirmiyeyim istedim, peki, o halde neden ben her iki albümü peşisıra dinlediğim halde hala Jarrett'ın orijinalini daha fazla beğeniyorum sorusunun cevabını bulamadım. Aklıma gelen tek cevap Jarrett ve ekibinin enstrümanlarının kulağa cazip ve eğlenceli gelen daha sivri ve daha bağımsız soundları olması oldu, onlara nazaran Marsalis ve arkadaşları ise homojen kolektiflikte gerçekten inanılmaz bir iş çıkarmışlar, bilhassa Belonging, The Windup gibi parçalar olağanüstü.

Albüm: Belonging
Sanatçı: Branford Marsalis Quartet
Müzisyenler:
Branford Marsalis: Saksofon
Joey Calderazzo: Piyano
Eric Revis: Kontrbas
Justin Faulkner: Davul
Firma: Blue Note
Çıkış Tarihi: 28 Mart 2025

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 04 Nisan 2025, Cuma

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN