Bu olağanüstü konser şimdiye kadar arşivlerde kilitli kalmıştı ve 34 yıl boyunca dinleyen olmadı: Nusrat Fateh Ali Khan and Party; "Chain of Light"

Doksanlı yıllarda keşfettiğim Nusrat Fateh Ali Khan'ı dinlediğim andan itibaren vokal algım bütünüyle değişmişti.

1997 yılında genç yaşta hayata veden eden bu olağanüstü sesi Türkiye'de bugün hâlâ az sayıda müziksever tanıyor.

Aslında, bu az sayıda insan, bu olağanüstü sesi Peter Gabriel'in seksenlerde müzik dünyasına damga vurmuş şirketi Real World sayesinde tanımıştı. Firma, Ali Khan'ı her zaman şirketinin en önemli sanatçıları arasında kabul etmişti.

Nusrat Fateh Ali Khan Party, WOMAD Mersea Island 1985. Photo credit: Jak Kilby

Müzik tarihinin gelmiş geçmiş en önemli seslerinden biri

Pakistan'ın ünlü Qawwali geleneğinin üstadlarından Ali Khan müziğini Sufî ibadet biçim olarak icra eden bu geleneğin en önde gelen ismi idi.

Sanatçının 1985 yılında canlı olarak kaydedilen konser albümü şimdi dijital olarak yenilenmiş haliyle ilk kez yayınlandı

1980 yılında Peter Gabriel tarafından hayata geçirilmesinin ardından dünyanın en önemli müzik festivalleri arasında gösterilen WOMAD'ın 1985 yılı festivalinde gerçekleşen konserde kaydedilen Nusrat Fateh Ali Khan and Party canlı kaydı sanatçının geleneksel Qawwali çevresinden çıkıp dünya çapında tanınmasının önünü açmıştı. Ali Khan'ın sesi konserde yankılanınca, aynı anda bu yankı müzik dünyasında da karşılığını buldu ve dünya çapında saygı görmeye başladı.

Albümün iç yazısında bu konserin hikâyesi şöyle anlatılıyor: "Geriye dönüp bakılırsa, müzik tarihinde bu anının önemini abartmak imkansızdır. Temmuz 1985'te, Essex'teki Mersea Adası'nın ücra köşesinde düzenlenen WOMAD Festivali'nde eklektik bir program ortaya göze çarpıyordu. New Order, Tabu Ley Le Rochereau, The Fall ve Penguin Café Orchestra gibi gruplar aynı programda yer alıyordu ve bunların hepsi dikkate değer gruplardı. Nusrat Fateh Ali Khan ve Party ekibi 20 Temmuz Cumartesi gece yarısı sahneye çıkmıştı. Grup iki sıra halinde bağdaş kurarak yere oturdu, birkaç dakika boyunca yaşanan sessizliğin ardından ilerleyen dakikalarda seyirciler hayretten hayrete düşüyordu. Nusrat Fateh Ali Khan'ın bambaşka bir kültür ve dilden gelen Qawwali müziğinin derin ve eski geleneğini anlamayan, tanımayan izleyicilerle iletişim kurma konusundaki olağanüstü becerisi orada bulunan herkesi etkilemişti. Asya dışında bir dinleyici grubuna ilk kez şarkı söyleyen bu insanların sesi ve müziği engelleri aşarak Ali Khan'ın 1997'de yılında ölümüne kadar WOMAD, Real Word Records ve Peter Gabriel ile uzun ve başarılı bir ilişki kurmasına yol açmıştı.

Bu olağanüstü konser şimdiye kadar arşivlerde kilitli kalmıştı ve 34 yıl boyunca dinleyen olmadı. Orijinal analog kayıtlar özenle restore edilerek dijital ortama aktarıldı. Real World Records'un 30. yıldönümünde yayınlanacak olan bu canlı tecrübeyi yeniden yaşatmak için Real World Stüdyoları'nda çok sayıda çalışma yapıldı.

Nusrat'ın sesinin gücü ve güzelliği yıllar sonra yeniden ortaya çıkıyor ve bizi Sufî anlatısının coşkulu doruklarına çıkarıyor. İnişli çıkışlı armoni ve tabla eşliğinde melodi önce yavaşça, sonra artan yoğunlukla gelişiyor. Şarkıcılar arasındaki hipnotik, doğaçlama çağrı ve yanıt döngüleri birer ateş perdesine dönüşüyor. Nusrat'ın zengin ve duygulu sesi Qawwali müzik dünyasında bugüne kadar hiçbir zaman aşılamamıştır.

Bu konserden seçilen en iyi dört şarkı albümde yer aaldı. Şarkılar, stüdyo kayıtlarında nadiren gerçekleşen şekilde genişleyerek büyüyor. İkonik şarkı 'Allah Hu Allah Hu'nun 21 dakikalık tam uzunlukta bir versiyonunu da içeriyor.

WOMAD'da o gece verilen konserde çekilen orijinal fotoğraflar da ilk kez gün yüzüne çıktı.

Sufî müziğinin geniş kitlelerdeki algısını değiştiren, Nusrat Fateh Ali Khan'ın dehâsının uluslararası alanda tanınmasına giden yolu açan büyülü bir olayın olağanüstü bir kaydı".

Albüm: Nusrat Fateh Ali Khan and Party
Sanatçı: Nusrat Fateh Ali Khan
Müzisyenler:
Nusrat Fateh Ali Khan (vocals, harmonium)
Farrukh Fateh Ali Khan (vocals, harmonium)
Dildar Hussain (tabla)
Mujahid Ali (senior chorus)
Rehmat Ali (chorus)
Rahat Ali (chorus)
Asad Ali (chorus)
Ghulam Farid (chorus)
Khalid Mahmood (chorus)
Produced by Michael Brook
Published by WOMAD Music Ltd.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 01 Ekim 2024, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN