Kaotik melankolinin ustası Kenny Wheeler 84 yaşında öldü

Cazda bitmek bilmeyen kayıplar serisine bu kez de Kenny Wheeler eklendi. 62 yıldır İngiltere`de yaşayan Kanadalı trompetçi ve besteci Wheeler gerek enstrümanı, gerek besteleriyle caz tarihinin önde gelen isimlerindendi. 84 yaşında hayata veda eden Wheeler`ın müziği meditatif, lirik, dramatik, melankolik ama kaotik olarak tarif edilir.

* * *

1930 yılında Kanada, Toronto`da dünyaya gelen sanatçı Toronto Royal Conservatory`den mezun olmasının ardından 1952 yılında Londra`ya taşınmaya karar verir. Caz müzisyenlerinin büyük New York sahnesinde görünmeyi arzu etmelerinin tersine Wheeler`ın her zaman Avrupalı yanı daha güçlü olmuştur. Londra`ya yerleşen sanatçı burada swing orkestraları ve dans gruplarında trompet çalmaya başladı. 1959 yılının ünlü Newport Caz Festivali`ne John Dankworth Orchestra ile katıldı. Aynı orkestrayla 1965 ylına kadar çalmaya devam etti. Ta ki 1966 yılında Free Jazz`ı keşfedene kadar… Post Bop dönemi 1966 yılından itibaren yerini Free Jazz`a bıraktı. 

Free Jazz hayatının en önemli dönemidir. 1966 sonrası ilk dört yıl John Stevens Spontaneous Music Ensemble ile dört yıl boyunca aynı sahneyi paylaştı. 1969-75 yılları arası ise Mike Gibbs Orchestra ile daha jazz rock bir müziğin içinde oldu ama hemen ardından Tony Oxley`nin ünlü sextetiyle (ki sextetin içinde Derek Bailey ve Evan Parker gibi önemli isimler de vardı) üç yıl boyunca çaldı. Oxley sonrası Wheeler`ı bu kez ünlü Alman free jazz piyanisti Alexander von Schlippenbach`ın efsanevi orkestrası Globe Unity Orchestra`da görürüz. Sanatçı 1975 yılında ECM firmasıyla albüm anlaşması yapıncaya kadar arada Anthony Braxton, Azimuth gibi kült isimlerle de ara ara aynı sahneyi paylaşmayı ihmal etmedi. ECM ile anlaşması sonrası daha kişisel projelere dönen Wheeler ilk olarak "Gnu High" isimli albümünü yayınladı. 1977 yılında "Deer Wan" ve altı yıl sonra ise "Double, Double You" isimli çalışmasını yayınladı. Aynı yıl ise dört yıl birlikte aynı sahneyi paylaşacağı the Dave Holland Quintet`e katıldı. Çoğunlukla kişisel projeler, özel çalışmalar içinde geçen sonraki dönem ayrıca ECM, Justin Time ve Soul Note ile kaydettiği albümler dönemidir.

2010 yılında BBC Radyo 4`e bir röportaj veren büyük sanatçı müziğini "Yaptığım her şeyde melankolik ve kaotik bir dokunuş vardır" diyen Wheeler ile ilgili aynı yıl sanatçının kullandığı enstrümanlar, el yazmaları, notları desenleri, çizimleri bir araya getirilerek bir sergi düzenlenmişti.

Cazkolik.com / 21 Eylül 2014, Pazar

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN