Kıyamete yönelik kaotik bir müzik

Dört yıl önce ‘saxophone king’ Shabaka Hutchings kendisiyle röportaj yaptığımızda ortalığı kasıp kavuruyordu ve aradan geçen dört yılda üzerine çok şey kattı.

O röportajdan bir yıl sonra Mercury Ödülü’nde kısa listeye girmeyi başardı. Dinleyicileri sadece cazdan değil pop, funk, R&B, Hip Hop ve Rap gibi eklektik meraklılardan oluşuyordu. Tam bu dönemden itibaren üç farklı projeyi birarada yürütmeye başladı; ilki Sons of Kemet ki röportajı bu grubu için yapmıştık, ‘Afro-diaspora estetiğine kendi selamımızı gönderiyoruz’ demişti röportajda, başka önemli şeyler de söylemişti ki aradan bu kadar zaman geçmesine rağmen hâlâ okunuyor (buradan okuyabilirsiniz).

İkinci grubu Güney Afrika etkili ‘spiritual jazz’ diyebileceğimiz bir müzik yapan Shabaka and the Ancestors ve son olarak The Comet is Coming isimli şimdilerde diğer ikisinden daha önde görünen projesi. Klavyeci Dan Leavers, Betamax Danalogue lâkaplı davulcu Maxwell Hallett ve kendisinin olduğu projesi.

Shabaka Hutchings hangi projesiyle müzik yaparsa yapsın iki şeye önem veriyor, ilki, müziğinde kesinlikle Afro Beat etkisi var, ikincisi güçlü, gür, hançeresinden çıkan itiraz dolu bir sese sahip bir müziği var. Onu farklı ve etkileyici yapan da bu ikinci etki, her zaman dimdik bağıran o ses.

Ve ayrıca, müziğindeki enfes karışım

The Comet is Coming’in müziği Sun Ra, Jimi Hendrix, John Coltrane, Mahavishnu Orchestra, Alice Coltrane ve Hip Hop karışımı bir müziktir. Hatta, özellikle The Come is Coming için ‘hard hitting intergalactic groove’ tabiri muhtemelen en gerçekçi tarif olabilir.

Shabaka Hutchings geçen sene “Your Queen is a Reptile” isimli albümünü yayınlamıştı. Albüm, kölelik günlerinden bugüne 150 yılı aşan süreç içinde öne çıkan Afro Amerikalı kadın isimlere yönelikti. Zamanla, bu ve benzeri müzikler bakımından birçok kişinin gözünde Shabaka Hutchings’i öfkeli birine dönüştürmüştü. Oysa, gene bizim Cazkolik olarak 2016 yılında yaptığımız röportajdan alıntılarayak söylersek Hutcings; ‘müzik hummalı enerji, huzur ve mizah içeren duyusal bölgeleri harekete geçirmeli’ diyordu. Bazı eleştirmenlerin hakkında dediği kıyamete yönelik kaotik müziğin kökeninde muhtemelen bu enerji birikimi yatıyor.

Gelin şimdi bir kıyaslama yapalım

Müzisyenler bu tür kıyaslamaları pek sevmez ama olsun, yine de yapalım... Shabaka Hutchings ve aynı dönem okyanusun öbür tarafında ortaya çıkan Kamasi Washington’ı ele alalım. Aynı jenerasyon, yine caz merkezli bir müzik ve yine paralellikler kurulabilecek bir müzikal dil. 2011 yılında Kamasi Washington Epic albümünü çıkardığında adeta dünyayı kulağından tutup kaldırıp fırlatmış gibi bir etki yaratmıştı. Bu yorumlar elbette kişisel yorumlar olmakla birlikte Washington’ın son dönem albümü ve misal son İstanbul Caz Festivali konseri 8 yıl önceki enerjisinden hayli uzak bir müzikti. Sahne şovunun öne çıktığı, kaosun gürültüye dönüştüğü bir müzik (ki ikisi çok farklı şeyler). Oysa, Shabaka, aynı yıllarda müziğini kartopu gibi büyütmeyi başarmış ve çeşitlendirmişti.

Önümüzdeki dönem ne gösterir bilemeyiz ama Garanti BBVA Konserleri bakımından 21 Kasım 2019 Perşembe akşamı Babylon sahnesinde gerçekleşecek olan The Comet is Coming konseri özellikle Shabaka Hutchings’i yakından tanımak bakımından kaçırılmayacak bir fırsat olarak görünüyor.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 09 Kasım 2019, Cumartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN