Yıllardır İstanbul`da yaşayan besteci, perküsyonist ve İsrail`in eski İstanbul kültür ateşesi Yinon Muallem, yedinci albümü ‘Offlines’ı (Ahenk Müzik) New York’ta yaşayan İsrailli genç besteci ve caz piyanisti Guy Mintus ile birlikte gerçekleştirdi. Duo olarak kaydedilen ‘Offlines’ albümünde birbirinden renkli ve özgün bir repertuvar oluşturan ikiliye Erkan Oğur, Eyal Sela, Hasan Gözetlik, Arslan Hazreti ve Elif Çağlar gibi müzisyenler konuk olarak katkıda bulunmuş.

Babajim stüdyosunda kaydedilen albümde on beste yeralıyor. Sırasıyla; ‘Waking Fragility’, ‘Acem Aşiran Longa’, ’Five Steps Up’, ‘Pesendide Saz Semaisi’, ’Persueders’, ‘Anavim’, ’Oud Solo’, ’Sunrise in Sinop’, ’Hava Nargila’ ve ‘Sometimes It Snows in April’ (Prince’in besteci olan şarkıda Erkan Oğur perdesiz gitarı, Elif Çağlar vokaliyle konuk oluyor, şarkıya video klip de çekildi). Albüme adını veren ‘Offlines’, Guy Mintus ile Muallem’in ortak bestesi, ayrıca albümde iki klasik Türk müziği parçası var. bestesi Haydar Tatlıyay’a ait “Longa Acem Aşiran” ve bestesi Sultan 3. Selim’e ait ‘Pesendide Saz Semai’ yeralıyor. Yetmişli yıllardan Roger Moore ve Tony Curtis’in oynadığı ‘Persuaders’ adlı dizinin efsanevi besteci John Barry tarafından bestelenmiş tema müziği albümdeki sürpriz şarkılardan biri, parçada Bansuri (Hint Flütü) ile Eyal Sela duoya eşlik ediyor. Muallem’in düzenlediği ünlü Yahudi bestesi ‘Hava Nargila’, roman trompet virtüözü Hasan Gözetlik ile oryantal havasıyla keyifle dinlenen bir başka örnek. Mintus’un bestesi ‘Anavim’ adlı parçaya İranlı kemança ustası Arslan Hazreti eşlik ediyor. Guy Mintus’un biri ortak üç beste, düzenlemeler ve piyano dışında Yinon Muallem’de biri ortak dört beste, düzenlemeler, perküsyon, ud ve vokaliyle yer aldı.

Muallem’in Türk ve Yahudi kimliklerini birarada barındıran yaşamına ve müziğine eşlik eden tüm farklı kültürlerin ve renklerin izlerini taşıyan “Offlines” birbirinden farklı ve eşsiz nitelikte şarkıların buluştuğu, aynı zamanda şaşırtıcı bir `fusion`ı temsil ediyor. Sanatçı albümde müziğini geçmişin ve bugünün ruhunu başarıyla harmanlayarak ortaya çıkarırken, kendi adına daha olgun ve özgün bir ifade ile önceki çalışmalarından bir adım öteye taşıyor.

18 Ocak akşamı Cemal Reşit Rey konser salonunda gerçekleşen Yinon Muallem ve Guy Mintus konserinin tadı damağımda kalmıştı. Bu tadı damakta bırakmayıp yeni konser öncesi bir röportaja dönüştüreyim ve kalıcı olsun, ilerki yıllarda dahi okunsun istedim ve 18 Ocak konserini takiben sanatçılarla bir söyleşi yapma imkanım oldu. 24 Mart akşamı yine Cemal Resit Rey Konser Salonu’nda Meeting of Hearts ‘Kalplerin Buluşması’ projesiyle yeni bir konser verecek olan Muallem’in konserden öncesi bu röportajını paylaşmak istedim.

Leyla-Diana Gücük

Ortadoğuda perküsif caz pek yok ama bizim "Offlines" projemiz böyle bir kayıt oldu

Leyla Diana: Öncelikle kendinizden biraz bahsetmenizi rica edeceğim ve sonra da bu proje için nasıl bir araya geldiğinizi öğrenmek isteriz. Dilerseniz önce Yinon sizinle başlayalım ve Guy ile devam edelim.

Yinon Muallem: Ben, müziğe biraz geç başladım. 22 yaşındaydım. Konga, bongo atin perküsyon çalıyordum ama daha sonra Ortadoğu tarafına gittim. Ud çalmaya başladım. Babam, Irak kökenli ve onlar 1950 yılında İsrail’e göçmüşler. Ben de tabii bu kültür ve müzikten etkilendim. 1999 yılında profesyonel müzisyen oldum ama öncesinde İstanbul’a geldim ve İstanbul’dan etkilendim. Osmanlı ve Türk müziği dinlemeye başladım. Sonra Türkiye’ye ud öğrenmeye geldim. Yurdal Tokcan ile çalıştık ve onun grubunda İstanbul Sazendeleri’nden Göksel Baktagir ve diğer arkadaşlar beni çağırdılar, birlikte çalmamızı önerdiler ve ben karar vererek 2002 yılında İstanbul’a taşındım. Ondan sonra hep buradaydım. Kendi projelerimi bir çok müzisyenle çaldım. 2008 yılında eşimle tanıştım ve evlendik. Şu anda İstanbul’da yaşıyoruz ve bazen memlekete İsrail’e konser ya da ziyaret için gidiyoruz.

Guy Mintus: Müziğe başladığımda on yaşındaydım ve bir şarkı duydum barışla ilgili. Annem çok az klavye çalmayı biliyordu, bana bu şarkıyı tek parmakla öğreterek başladı. Sonra babama çaldım, öğrenmeye ilgim olduğu görülünce ders almaya başladım. Evde küçük bir klavyemiz vardı ama piyano yoktu. Geleneksel bayramımız Bar-Mitzvah erkek çocuklar buluğ çağına geldiğinde yapılan bir törendir. Ben de 13 yasındayken bu bayram için piyano istemiştim babaannemden, o da bana ilk piyanomu böyle almıştı.

Leyla Diana: Peki, bu proje için nasıl biraraya geldiniz?

Yinon Muallem: Guy İstanbul’a gelmişti, benimle tanışmak istedi. Galata Kulesi’nde kahve içtik, konuşup tanıştık. Üç-dört sene evveldi sanırm, o zaman daha Guy 20-21 yaşlarında genç ve yetenekli bir caz piyanisti. Fakat o Türk müziğine de çok ilgili ve meraklıydı. Çalıyor, makamlarla oynuyordu, bu ilgisi hoşuma gitti. Sonra kendisini konserimde çalması davet ettim ve beraber çaldık. Çok iyi oldu, ertesi sene kendisine bu kez bir duo proje teklifinde bulundum. Offlines’i yapmak böyle başladı.

Leyla Diana: Neden Offlines peki, neye offline veriyoruz :)

Guy Mintus: Bunu aslında açıklamak biraz zor. Daha farklı ve iyi olabilmek için bir şeyler düşündüm. Mesela çalıyorum ama daha iyiye, daha derine nasıl olur diye düşündüm ve buna konsantre olmak istedim.

Yinon Muallem: Mesela bir çizgi var ve çizgiden çıkartmak istiyorsun, denemek istiyorsun. Hem müzik hem de müzisyen için. Ortadoğuda perküsif caz pek yok ama Ofllines Duo ile böyle bir proje oldu. Baktığınızda hep trio var. Davul, konrbas ve piyano. Bizim duo projemiz bu anlamda Offlines, başka bir şey yani. Pesendide’de mesela piyano Türk müziğini çalıyor. Piyano ve ud. O yüzden Offlines’in iyi bir isim olduğunu düşündük.

Leyla Diana: Albüme ismini verdiginiz Offlines ortak bir beste, nasıl ortaya çıktı?

Guy Mintus: Ben New York’ta yaşıyorum, Yinon İstanbul’daydı. Bir gün Yinon’dan bir e-mail aldım birlikte bir parça yapmak üzere. Offlines bir parça yapalım dedik. Bir ritm buldum, ritmik bir kompozisyon. Bu ekip işi olduğu için bu ritmik kompozisyonu bana yolladı ve belki bir şeyler yazabilirsin dedi.

Yinon Muallem: Evet, bir melodi yolladı, dinledim, karışık zor bir melodiydi ama çok hoşuma gitti ve dedik, evet bu parça offlines olsun dedik. Offlines nedir? Hem farklı hem zor uniqe bir parça. Bu şekilde ortak oldu.

Leyla Diana: Albümde her ikinize ait besteler var. Guy, bunların çıkışları nasıl hikayesi var mı?

Guy Mintus: Evet var tabi. Waking Fragility parçasını ben kanun için besteledim. Kanunla çalışırken bazı melodiler geldi aklıma. Kanunun imkânları komalardan ötürü piyanoya göre daha geniş. Buna göre düşündüm. Piyanoda fiziksel olarak yapamadıklarınızı kanunda yapabilirsiniz. Tabii biz bu parçayı kanunla çalmıyoruz bu yüzden ben bu müziği içimde hissederek piyanoya uyarlamaya çalıştım. Diğer parça Anavim, ailemle tatildeyken New Jarusalem Oteli’nde kalmıştık, şaraplarıyla ünlüydü, öyle anılıyordu ve biz de esprisine üzüm dedik. Bir ara herkes uyuduğunda kalktım ve parçanın hangi tonda olacağına karar verdim, otelin yerini düşündüm ve Jerusalem’den blues olarak düşündüm Anavim’i.

Leyla Diana: Türk müziğine iten şeyler neydi, yatkınlığın nasıl çıktı ortaya ve neden Pesendide’yi seçtiğini öğrenebilir miyiz?

Guy Mintus: Öncelikle ben İsrail’de büyüdüm. Biz Ortadoğudayız ve etrafımızdaki ülkelerin müziklerinden etkileniyoruz, Türk müziğinin de etkilerini görüyoruz. Bir çok piyanist belki Türk müziğinden öyle etkilenmiyor ama ben etkilendim. Çok şanslıydım. 17 yaşında çok değerli bir müzisyenden ve mentorumdan makamları öğrendim. Onun sayesinde Türk müziğinin derinliklerine girme imkanı buldum ve iyice keşfettim. Sultanların bestelerini, bugüne gelişlerini inceledim çok etkilendim.

Yinon Muallem: Türk müziğine ilgi duyup merak eden çok az piyanist var. Guy müzik için çok meraklı bir adam. Kendini çok geliştirdi. Guy ile görüşürken bana bir kayıt yolladı. Muhayyer kürdi saz semaisi. Piyano ile çaldı. Dinledim ve çok hoşuma gitti, ne güzel çalıyor dedim, demek ki çok seviyor, çok çalıştı ve böyle bir şey çıktı ortaya. Pesendide Saz semaisini başka bir grupla İstanbul Sazendeleri ile çaldım. Çok enteresan bir saz semai bu, 18. yüzyılda Sultan 3. Selim bestelemiş. Eserin piyano için de uygun olduğunu düşündüm ve Guy’a ne dersin, deneylim mi dedim. Ben ud, o da piyano çalacak, değişik olabileceğini düşündüğümüz için yaptık.

Leyla Diana: Bundan sonraki projeleriniz neler olacak? Guy yine Türk müziğine mi devam edeceksin? Kendini çok yakın hissediyorsun ama, batı müziğine de çok hakimsin projelerde neler var?

Guy Mintus: Evet Türkçe projelere devam. Bir vokalist var Defne Şahin. Defne ile New York’ta tanıştım. Kendisi Türk ama Berlin’de büyümüş. Aşık Veysel ve diğer aşıklarla ilgili Eylül ayında bir projeyi birlikte yürüteceğiz, duo olacak, piyano ve vokal olarak. Türk halk müziğine baktığımda o da çok derin ve çok güzel. Hoşuma gidiyor.

Yinon Muallem: Ben bir şey eklemek istiyorum, bence Guy Türk müziğine devam edecek ya da eserlerinde Türk motiflerini kullanacak çünkü çok seviyor ama sadece Türk müziği değil, Hint müziğini de seviyor ve meraklı, çalıyor. Yunan müziğini de mesela Summer’s diye bir projesi var, orda Derya Türkan`la yaylı tambur çalacak. Fusion Türk müziği olacak.

Leyla Diana: Peki sizin projeleriniz Yinon?

Yinon Mualle: Evet var tabii... Aslında yıllardır büyük bir projenin üzerinde çalısıyorum. Meeting of Hearts ‘Kalplerin Buluşması’. Yunus Emre’nin şiirleri ve aynı zamanlarda yaşayan Yahudi şairlerinin şiirlerini birleştiriyorum. Ben de yeni besteler yaptım. Hem Türkçe hem İbranice okuyoruz. Kayıtlarını bitirdik, yakında çıkacak. 24 Mart’ta Cemal Reşit Rey’de konser olacak, sizi de davet ediyoruz ama o çok daha geleneksel ve farklı bir proje oluyor. Çello, mey, kemençe, ud. Tam Türk müziği demeyeyim ama daha geleneksel bir müzik.

Leyla Diana: Cazkolik olarak mutlaka olarak orada olmayı isteriz ve projeyi sabırsızlıkla beklediğimizi hemen belirtmeliyim. Sohbetimizin sonuna gelirken, eklemek istediğiniz şeyler var mı?

Yinon Muallem: Albüm Ahenk müzikten çıktı. Avrupa turnelerine çıkıyoruz. Berlin’de konserler vereceğiz. Polonya, Çek Cumhuriyeti. Sonra İsrail’de turneler var. Nisan sonunda Amerika konserleri var. 23 Mayıs’ta İzmir’de Adnan Saygun’da konser vereceğiz.

Leyla Diana: Sevgili Yinon Muallem ve Guy Mintus ile bu söyleşiyi gerçekleştirdiğimiz için kendilerine cok cok teşekkür ederiz.

Yinon Guy: Biz de seni tanımaktan memnun olduk, çok teşekkür ederiz.

24 Mart Persembe saat 20:00’de Cemal Resit Rey’de gerceklesecek Yinon Muallem "Meeting of Hearts" adlı projesinde sahnede yeralacak müzisyenler;
Perküsyon, vokal, müzik yönetmeni: Yinon Muallem
Ud: Yaniv Raba
Viyolonsel: Uğurcan Sesler
Ney: Burcu Karadağ
Kemançe: Elif Canfeza Gündüz
Kontrbas: İlker Casnkara
Shofar: İshak İbrahimzade
Solistler: Gülseven Medar, Eda Karaytüg.

Son not: Müzisyen ve besteci Muallem`in Yunus Emre`ye ait sözlerin / şarkıların güzelliği ve derinliği ile ilk karşılaşması Abant`ın yemyeşil dağlarının tepesindeki caminin imamı sayesinde olmuş. "Elif okuduk ötürü, pazar eyledik götürü; yaratılanı hoş gördük, yaratandan ötürü." Muallem daha sonra Yunus`un şiirlerini İbranice`ye çeviren "Aşkın Aldı Benden Beni" adlı kitabın yazarlarından Denis Ojalvo ile samimi görüşmeler yapmış. Ojalvo`nun kitabından Sufi düşüncesinin İspanyol geleneğine etkilerini öğrenmiş. Sufi düşünceden etkilenmiş olan Yahudi kültüründe derin izler bırakan ve İspanyol geleneğinden gelen birçok seçkin şairin etkisi ve Sufizmi öğrenirken aynı zamanda Tevrat`tan gelen öğretiler, Yinon`un kendi çalışmalarına ilham kaynağı olmuş. Yinon Muallem, "Kalplerin Buluşması" ile Türkiye tarihinin en sevilen şairlerinden Yunus Emre ile İspanyol geleneğinin büyük şair – filozof Yahudi çağdaşlarını, Sufizmin biraraya getirdiği kültürler arası bu müzikal projede buluşturuyor. Sanatçıyla ilgili ayrıntılı bilgi için; www.yinonmuallem.com adresini ziyaret etmenizi öneririz.

Sanatçının Diskografisi:
- Changing Moments (2003)
- Klezmer for the Sultan (2005)
- The Way it is (2008)
- Telveten (2009)
- Tinshemi (Breath) (2010)
- Funky Dervish (2013)

Leyla-Diana Gücük

Cazkolik.com / 22 Mart 2016, Salı

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN