15 YILIN ARŞİVİ

Yayınlanışının 50. yılında Frank Zappa'nın oyunun kurallarını değiştiren albümü "Hot Rats"

Yazan: Oregon Rathborne | Frank Zappa'nın 10 Ekim 1969 günü yayınlanan "Hot Rats" albümü efsanevi müzisyenin diskografisinde müstesna bir yere sahiptir.

Albümün yayınlandığı günlerde alaylı ve kasvetli ifadelerle albümün sahip olduğu dönüm noktası potansiyeli ve içerdiği avangart kolajları anlamadıklarını yazıp çizen, ifade eden çok sayıda kişi bulabilirdiniz.

Tersini iddia edenler ise Zappa'nın "Absolutely Free", "Lumpy Gravy" ve "We’re Only In It For The Money" gibi parçalarını dikkatle dinlememiş olmakla itham etmişti.

Coşkulu topluluk performansları, virtüöz sololar

"Hot Rats" albümü o kadar başarılıydı ki, İngilizlerin en iyi 10 listesine girebilen tek Zappa albümü oldu. Zappa'nın imajı hakkında önyargılı olanlar genellikle onun bu 'imajına' odaklandığı için kompozisyon zekâsını ve müzisyenliğinin yıldız özelliklerini gözden kaçırıyorlardı.

Zappa'nın gerçek hayranlarıysa 1967 tarihli "Mothers" albümünde yer alan “Invocation Ritual Dance Of The Young Pumpkin” parçasından beri ondan böyle bir çıkışı zaten bekliyordu. Bu tasavvura göre "Hot Rats"in coşkulu topluluk performansları ve virtüöz soloları albümde baştan sona ışıl ışıl parlıyor. Özellikle saksofoncu ve multi enstrümantalist Ian Underwood ile kemancı Don “Sugarcane” Harris'in “The Gumbo Variations”de kendilerini de aşan ve tabii ki albümün her yerinde heyecan verici gitarıyla Zappa'nın kendisi bizzat bu pırıltının mimarlarıydı.

Bu albümün caz rock olarak adlandırılan tarzı meşrulaştıran öncü, tanımlayıcı ve oyun kurallarını dönüştürücü müziği ile içerdiği müzikal kelime dağarcığı dönemin çoğu rock grubunun sahip olduğu potansiyelden çok daha öteye geçmişti. Bu arada, Ortodoks rock hayranları da albümün yakaladığı başarı karşısında şaşkınlığa düşmüştü.

Zappa hakkında yazılmış önemli kaynaklardan "The Real Frank Zappa Book" kitabının eş yazarı Peter Occhiogrosso'ya bizzat Zappa'nın söylediği gibi albümün ilhamı bile cazla alakalı. Zappa yazara Archie Shepp'in çaldığı 'The Shadow of Your Smile' kaydından etkilendiğini söylemişti.

Albümde yeralan "It Must Be A Camel" parçası radyoaktivite rüzgarlarına benzer aritmik patlamalarla dolu heyecan verici bir groove'a sahip. Ian Underwood'un şaşırtıcı derecede akıcı piyano/org dizileri esrarengiz seslerle örülü orta bölüme ulaşıyor. Zappa parçalarının analizlerini yapan zappa-analysis.com/ isimli web sitesinde "It Must Be A Camel", “Little Umbrellas” gibi parçalar yazması zor yoğun armonilerle dolu olarak tarif edilmişti.

Zappa'nın "Hot Rats" albümünün 1969 tarihli kayıtlarında biriken toplam 7 buçuk saatlik müzik 6 CD'den oluşan box set olarak kutu halinde yayınlandı. Bu sayede dönemin albümüne çok daha geniş perspektiften bakmak mümkün olacak. O yıllarda birçok kişi Zappa'nın müziğini çirkin ve tuhaf buluyordu, sadece temsil ettiği bir avuç çılgın azınlık ona inanmıştı. Belki de hâlâ öyle.

Frank Zappa'nın "Hot Rats" albümünün yayınlanışının 50. yılında yeniden yayınlanan albüme ithafen udiscovermusic isimli web sitesinde yayınlanan yazıdan kısaltarak derlediğimiz makale Oregon Rathborne tarafından kaleme alınmıştır.

Cazkolik.com / 31 Ekim 2020, Cumartesi