Bu yıl çıkan albümler arasında özellikleri, prodüksüyonu ve müziği bakımından yıla etki eden bir albüm oldu; "London Brew"

Albüm bu sene çıkmasına rağmen 2020 yılında gerçekleşen bir konserin kaydıdır ve konser nerdeyse tümüyle doğaçlama performanstır.

Albüme dair uzun bir prodüksüyon anlatı malzemesi var, Londra merkezli caz basını bu detayları geniş haliyle yazmış, onları burada anlatmak zaman alır ama şu kadarını söyliyim, albüm, prodüktör Bruce Lampcov'un bir projesi olarak gelişti. Lampcov, Miles Davis'in ünlü "Bitches Brew" albümünün 50. yılını kutlamak üzere Barbican'da konser planlamıştı. Sahnede, İngiliz caz ortamından önemli isimler olacaktı. Hatta Lampcov, konseri devamını Amsterdam ve Paris'te yapmayı da planlıyordu ama bir ay sonra Covid salgını nedeniyle planlar askıya alındı. Lampcov ve projede yer alan diğer yapımcı Martin Terefe yine de bir şeyler yapma derdindeydi, nitekim, salgın hızla dünyayı eve kitlerken 2020 yılı sonlarında bir şekilde bu kayıtlar yapıldı. Daha uzun ve süslü anlatılabilir ama özetle hikâye bu.

Bu sene, dünya genelinde yayınlanan bir çok Best of listede yer bulan [nitekim, Cazkolik Best of 2023 listelerinde Nazlı Toprak'ın da yer verdiği] "London Brew" konser albümü fikri, ilhamını, "Bitches Brew"dan alsa da bir 'yeniden çalım' projesi değil. Miles'ın bu önemli albümünün 50. yılını kutlamak amacıyla orijinal/doğaçlama bir konser fikri idi.

Albüm kayıtları iki saati aşan bir malzemeye ulaştı, haliyle 2 LP/CD olarak yayınlandı. İki kayıt halinde gerçekleşen performansların her birinde yaklaşık birer düzine müzisyen yer aldı ve çoğunlukla doğaçlama müzik olarak gerçekleşen performanslar üç günde kaydedilip bitti. Performanslarda, iki davulcu, perküsyon, klavyeler, gitar ve saksofon gibi nefesliler yer aldı.

Aslında plan, Miles'ın orijinal albümündeki trompet bölümlerinin 'loop'larını veya emprovize performanslar için bir nevi yola çıkış metodu olarak kullanmaktı ama tam öyle olmadı. İşte, bu da doğaçlamanın beklenmedik yaratıcı sonuçları. Gitaristler Terefe ile Okumu birtakım riff'lerle farklı ifadeler yarattı ve öyle gelişti. Mesela, "Bitches Brew" albümünün vazgeçilmezi olan trompet ve bas klarnet kayıtlarda yer bile almadı ama yine de Shabaka Hutchings'in bas klarnete benzeyen bir tahta nefesli çalgı kullandığı biliniyor. Neticede, "Bitches Brew" albümünün orijinal yapımcısı Teo Macero da (Macero'nun devreye girmesini Miles Davis Estate yani Miles'ın haklarını koruyan yeğeni ve iki çocuğunun kurduğu vakıf tercih etmiş olabilir deniyor) bir takım 'loop', 'echo' ve 'reverb'ler kullanarak müzik düzenlenerek son halini aldı ve yayınlandı.

Bunlar, albüm ve prodüksüyonu hakkındaki maddi bilgiler.

Ama asıl albüme gelmeli, yani, bu kadar müzisyen nasıl bir müzik yaptı sorusu önemli

Bu kadar kalabalık bir müzisyen kadrosundan çıkan müziğin engebelerle dolu olması muhtemeldir, nitekim, albümü dinleyince, 1 saati aşan -ki bu da kısaltılmış hali- uzuuun uzuuun parçalar ve genellikle karamsar pandemi hali ama eşitlikçi performanslar üzerinden bazen 'ambient' seslerin baskın olduğu, bazen patlamalı/ısrarlı 'groove'ların dönüp durduğu -aman Shabaka'ya dikkat-, ikibinon sonrası Londra caz sahnesine damga vuran çoğu fakir fukara göçmen çocuğu müzisyenlerin iç gerilimlerini tekinsiz şekilde yansıttığı tempolu bir kayda dönüşmüş. Bu kadar uzun bir kaydın ve komplike performansların hangi detayına gireceğini şaşırıyor insan ama Spotify kaydının en sonundaki "Raven Flies Low"daki Hint müziği/keman soyutlaması [Raven Rush çalıyor) gerçekten nadide bir bölüm.

Yukarda sıraladığımız tüm özellikler, yola çıkış noktasından tutun da (Bitches Brew) vardığı yerin orijinalliğini, olumsuzluklara rağmen albüm fikrinde ısrar edilmesi, kolektif bir yaratıcılık belgesi gibi 2020 sonrasına ezici bir parmak izi bırakmış olması bu albümü yılın öne çıkan albümlerinden biri haline getiriyor.

Albüm: London Brew
Müzisyenler:
Dave Okumu (guitar); Martin Terefe (guitar, electronics); Nubya Garcia (saxophone, flute); Benji B (decks, sonic recycling); Dan See (drums, percussion); Nick Ramm (piano, synthesisers); Nikolaj Torp Larsen (synthesisers, melodica); Raven Bush (violin, electronics); Shabaka Hutchings (saxophone, woodwinds); Theon Cross (tuba); Tom Herbert (electric bass, double bass); Tom Skinner (drums, percussion)
Kayıt: Recorded Church Studios, London 7-9 December 2020
Firma: Concord Jazz

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 18 Aralık 2023, Pazartesi

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN