Red Rodney

Robert Roland Chudnick, ya da bilinen adıyla Red Rodney Amerikalı bop ve hard bop trompetçi. Philadelphia`da doğdu ve 15 yaşında profesyonel müzik kariyerine başladı. 16 yaşında okulu terkederek Benny Goodman`la turneye çıktı; kısa süre sonra da klarnetçi Jerry Wald`un grubuyla çalıştı. Daha sonraki birkaç yıl aralarında Jimmy Dorsey ve Tony Pastor`un da yer aldıkları tanınmış şeflerle performanslar sergileyen Rodney, 1940`ların ortalarında Philadelphia`da Elliot Lawrence`in stüdyo orkestrasında çalışırken Dizzy Gillespie`nin bir performansına tanık oldu ve o derece etkilendi ki trompete yaklaşımını revize etmeye karar verdi. Daha sonra da Philadelphia bölgesindeki çeşitli gruplarla çalarak bebop stilinde ilerleme kaydetmeye başladı. Yakın arkadaş olduğu Rodney`nin yeteneğinden etkilenen Gillespie sanatçıyı New York`un Three Deuces kulübünde sahne alan quintet`ini dinlemeye davet etti ve bu sayede Rodney Charlie Parker`la da tanışma olanağı elde etti. Parker`i dinledikten sonra bebop`a olan ilgisi iyice pekişen sanatçı, sonraki iki yıl boyunca davulcu Gene Krupa ve besteci / orkestra şefi Claude Thornhill`le çalıştı; 17 Aralık 1947`de Thornhill orkestrasıyla birlikte kaydettiği "Yardbird Suite" parçasındaki mükemmel solosuyla dikkat çekti.

1948 yılında Woody Herman’ın ünlü “Four Brothers Band"inin üyesi olan Red Rodney`nin hayatı ve müzik kariyeri, ertesi yıl gelen bir telefonla tamamen değişti: Charlie Parker quintet`inde Miles Davis`in yerini almasını istiyordu! Derhal New York`a giderek Bird`le sahne almaya başlayan Rodney, bu tecrübesinden daha sonra "konservatuar eğitimi" olarak bahsetti. Parker`la geçirdiği 18 ay boyunca karmaşık bebop teorisine iyice hakim olan ve genç ve yeni ortaya çıkan bir caz müzisyeni olarak şöhretini arttıran sanatçı, bu dönemde ilginç tecrübeler de yaşadı. Grupla güney eyaletlerini turlarken “Albino Red" adını kullanıyordu mesela, çünkü birçok kulüpte karışık ırktan grupların sahne alması yasaktı ve grubun tek beyaz üyesi olan Rodney`nin çalması ancak albino olarak tanıtılmasıyla mümkün oluyordu. Yine bu dönemde kaçınılmaz olarak uyuşturucuları keşfeden Red Rodney, 1951`de gruptan ayrılırken eroin bağımlısıydı. Bu alışkanlığından ötürü 1950`ler boyunca popülaritesi inişli çıkışlı bir seyir izledi. Kısa bir süre tenor saksafoncu Charlie Ventura`yla çalıştı ve multi-instrumentalist Ira Sullivan`ın da yer aldığı birkaç albüm kaydetti. 1957`de Sullivan, piyanist Tommy Flanagan, basçı Oscar Pettiford ve davulcular Jo Jones ve Elvin Jones eşliğinde kaydettiği "Fiery" albümü yaptığı en iyi işlerden biriydi ve albümdeki Stella By Starlight icrasındaki lirik yoğunluğu dikkat çekiciydi. Uyuşturucu bağımlılığının sebep olduğu mahkumiyetler neticesi Philadelphia yasalarına göre kulüplerde çalışması engellenen Red Rodney bir süre yemek müziği yapan bir grubu yönetti ve düğün ve bar mitzvah`larda çalarak oldukça başarılı oldu (Clint Eastwood`un "Bird" filmini seyredenler bu sahneyi hatırlayacaklardır). 1958 yılına gelindiğinde yönettiği birkaç dans grubundan elde ettiği kazanç Parker`la birlikte olduğu dönemdekinden fazlaydı, ancak cazdan uzaklaşmış olmak Rodney için büyük hayal kırıklığıydı. Bu yüzden bir süre terketmiş olduğu eroin kullanımına yeniden başladı ve bu alışkanlığından ancak 1964`te aldığı 27 aylık bir hapis cezasının ardından kurtulmayı başardı. 1960`ların son bölümünü Las Vegas`ta Sammy Davis Jr., Elvis Presley, ve Barbra Streisand gibi yıldız isimlere eşlik eden casino orkestralarında geçirdi ve 1972`de Los Angeles`a yerleşerek ünlü west coast jazz kulübü Donte`s`de sahne almaya başladı. Geçirdiği bir felç sonucu geri dönüşüne bir süre ara vermek zorunda kaldı ve 1 yıllık bir rehabilitasyon döneminin ardından "Bird Lives!" albümünü yayınladı, ki 14 yıllık bir aranın ardından kaydettiği ilk plağıydı, ve aynı yıl Newport Caz Festivali`nde sahne aldı. 1974 sonbaharında Avrupa turnesine çıktı ve Nisan 1975`e dek kaldığı kıtada çeşitli TV ve kulüp çalışmaları yaptı. 1970`lerin ortalarında Dexter Gordon`la çaldı ve Johnny Carson`un The Tonight Show`unda yer aldı. 1976-1979 yılları arasında üç albüm kaydetti ve 1980`de Ira Sullivan`la bir grup kurdu; bu grup 1985 yılına kadar performans, kayıt ve turne çalışmalarında bulundu ve 1982 yılı albümü "Sprint"le Grammy`ye aday gösterildi. 1988 yılında Clint Eastwood`un Bird filminde danışman olarak çalışan Red Rodney, filmde kendisini oynayan Michael Zelnicker`e trompet çalmayı öğretti ve ayrıca filmin soundtrack`inde çaldı. 1980`lerin sonunda Red Rodney`in grubunda saksafoncu Chris Potter ve davulcu Joey Baron gibi isimler yer alıyordu. 1990 yılında the Down Beat Hall of Fame`e kabul edilen Red Rodney, 1992`de İngiltere`ye giderek The Rolling Stones`un davulcusu Charlie Watts`la performans sergiledi. Bir sonraki yılsa Charlie Parker Caz Festivali ve Lincoln Center`da sahne aldı, ayrıca Beyaz Saray`da başkan Bill Clinton huzurunda çaldı. Red Rodney 27 Mayıs 1994`te Boynton Beach, Florida`da akciğer kanseri sonucu hayata veda etti. Sanatçının oğlu Mark Rodney de müzisyendir (gitarist).

Red Rodney diskografisi: Lider olarak: 1951: First Sessions – Volume 3 (Savoy Records) 1952: Red Rodney Quintets (Fantasy Records)1957: Red Rodney 1957 (Signal) with Ira Sullivan, Tommy Flanagan, Oscar Pettiford, Philly Joe Jones. 1959: Fiery (Savoy) reissue of Red Rodney 1957 (Signal)1959: Red Rodney Returns (Argo)1973: Bird Lives! (Muse)1973/1981: Bluebird (Muse/Camden) K1982 "Spirit Within" (Electra) with Ira Sullivan 1986: No Turn On Red (Denon)1988: Red Giant (Steeplechase)1988: One For Bird (Steeplechase) 1988: Red Snapper (Steeplechase) 1992: Then And Now (Chesky) 1993: The Tivoli Session (Steeplechase). Sideman olarak: 1945: Charlie Ventura: 1945–1946 (Classics) 1946: Buddy Rich: 1946–1948 (Classics)1948: Woody Herman: Keeper of the Flame (Capitol) 1949: Charlie Parker: The Complete Charlie Parker On Verve 1949: Charlie Parker: Swedish Schnapps (Verve)1950: Charlie Parker: Bird At St. Nick´s (OJC), Dizzy Gillespie ile, To Diz with Love (Telarc, 1992), The Bob Thiele Collective ile, Louis Satchmo (1991)

Arto Peştemalcıgil

Cazkolik.com / 27 Eylül 2012, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN