Rutger Hauer`in ölümünün hatırlattıkları

Fütüristik görsel sanatın erken dönem sanatçılarından Syd Mead’i Rutger Hauer’in ölümü nedeniyle yeniden hatırladık. Hauer kariyerinin en önemli filmi Blade Runner ile bilinir. Ridley Scot’ın efsane filmi erkenden kült olmuş bir yapımdır. Bu filmin bir özelliği de Syd Mead’in film için çizdiği retro fütüristik görsellerdir. Aşağıdaki resmi filmi izleyenler hatırlar. Syd, seksenlerin başında gelecekteki Los Angeles şehir merkezini bir nevi Satürn şehri gibi hayal etmişti. Buna rağmen şehir Los Angeles’tan ziyâde uzakdoğu şehirlerini andırır. Sokaktaki çöp kamyonu ve gökdelenler günümüzle gelecek arasındaki farkı belirsizleştirir.

Bu yüzden olacak, o yıllarda bir çok eleştirmen bu tür resimleri fonda uzun alto saksafon cümlelerinin olduğu ‘jazzy retro futuristic’ desenler olarak görmüş ve yorumlamıştır. Bunda şüphesiz Syd Mead’in caz dönemi insanı olmasının da etkisi var. Bu yıl 86 yaşına basan sanatçı aslen endüstriyel tasarımlar yapan bir sanatçıydı. Ama öte yandan yaptığı fütüristik çizimler Hollywood tarafından da özel siparişlerle beslenmiş ve Blake Runner, Alien gibi erken dönem bu çeşit filmlerde kullanılmıştır. Mead yaptığı bu çizimleri ‘zamanlamadan önceki gerçeklik’ olarak tarif ediyor. Syd’in o yıllarda (yani 1960’lar ve sonrası) yaptığı çizimlerin bir kısmı belki o yıllarda bugünlere yapılmış göndermelerdi. O yılların bilim kurgu dünyası İkibinleri her zaman kritik eşik kabul etmiştir çünkü.

Blade Runner filminin yakaladığı başarı Cinefex tarafından Syd Mead’in sanatının kutsanması için de fırsat yaratmıştı. Firma, film için çizilen desenleri bir kitapta toplayarak yayınladı. Kitap zamanla koleksiyonerler için aramaya değer bir arzu nesnesine dönüştü. Son yıllarda bu baskıya en az 100 dolar ve üstü verecek olan çok. Daha sonra, Titan Books özel ciltli yeni bir baskı yaptı. 16 dolara satılan bu kitap Mead’in sanatını anlatan kapsamlı bir çalışma olarak biliniyor.

Öte yandan, filmin müziklerini hatırlayacağınız gibi Vangelis hazırlamıştı. Vangelis bir caz müzisyeni ve bestecisi değildi ve o yıllarda on yıllık başarılı bir kariyerin ardından film müziklerini yapmak üzere davet edildi. Gerçekten şöhretinin zirvesindeydi, müzikleri bu tarz görüntüler için doğru seçimdi. Yine sinemaseverler hatırlar, aynı dönemde Vangelis bir başka önemli film Chariots of Fire’ın müziğiyle Oscar almıştı. Blade Runner filmiyle hem Rutger Hauer’in hem Syd Mead’in hem de Vangelis’in hayatı sonsuza dek kesişmiş oldu. Tabii Ridley Scott’ın da ama bu büyük yönetmen sonraki yıllarda o kadar çok ve iyi film çekti ki, Blade Runner ile sınırlamak haksızlık olabilir.

Feridun Ertaşkan

Cazkolik.com / 25 Temmuz 2019, Perşembe

BU İÇERİĞİ PAYLAŞIN